سیارات سرگردان تنها نیستند! کشف شگفتانگیز دانشمندان درباره دنیاهای مرموز
توسط راشل فلتمن، فوندا موانگی، الکس سوگیورا و جفری دلویشیو
اثر مارک استیونسون/UIG/Getty Images
دنیای اسرارآمیز سیارات سرگردان
سیارات سرگردان یا “Rogue Planets” از جذابترین پدیدههای کیهانی هستند. این اجرام آسمانی که بدون ستاره میزبان در فضای بین ستارهای سرگردانند، همیشه تصور میشد دنیاهایی منزوی و تنها باشند. اما تحقیقات جدید نشان میدهد ممکن است این سیارات به تنهایی سفر نکنند!
بر اساس مطالعهای که ماه گذشته منتشر شد (و هنوز در انتظار بررسی همتا است)، تلسکوپ فضایی جیمز وب موفق شده اطلاعاتی از هشت سیاره سرگردان جمعآوری کند که هر کدام ۵ تا ۱۰ برابر مشتری جرم دارند. مشاهدات مادون قرمز نشان میدهد شش مورد از این اجرام دارای گردوغبار گرم در اطراف خود هستند – نشانهای از وجود دیسکهای سیارهساز.
منظومههای سیارهای در تاریکی
محققان در این دیسکها دانههای سیلیکاتی یافتهاند که نشان میدهد گردوغبار در حال رشد و تبلور است. این معمولاً نشانهای است از آمادهسازی دیسک برای تشکیل سیارات جدید. اگرچه این مطالعه شواهدی از سیارات کامل در مدار این غولهای سرگردان نیافته، اما احتمال وجود چنین منظومههایی را مطرح میکند.
موفقیت کلیدی Europa Clipper
در دیگر اخبار فضایی، فضاپیمای Europa Clipper ناسا که قرار است در سال ۲۰۳۰ به سیستم مشتری برسد، یک آزمایش حیاتی را با موفقیت پشت سر گذاشته است. در مارس ۲۰۲۵، این فضاپیما از کنار مریخ گذشت و ابزار REASON خود (مخفف Radar for Europa Assessment and Sounding: Ocean to Near-surface) را آزمایش کرد.
این رادار برای بررسی پوسته یخی اروپا و احتمالاً اقیانوس زیرسطحی آن طراحی شده است. با توجه به اندازه عظیم آرایههای خورشیدی این فضاپیما (به طول یک زمین بسکتبال) و آنتنهای ۵۸ فوتی آن، آزمایش کامل این سیستم روی زمین ممکن نبود. اما دادههای جمعآوری شده در طول ۴۰ دقیقه فعالیت رادار حین پرواز از کنار مریخ (۶۰ گیگابایت داده) نشان میدهد این ابزار آماده مأموریت اصلی است.
چالشهای سلامت عمومی
در بخش سلامت عمومی، گزارشها حاکی از افزایش موارد کووید-۱۹ در ایالات متحده است. در همین حال، رابرت اف. کندی جونیور، رئیس وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده، اعلام کرده که تقریباً ۵۰۰ میلیون دلار از بودجه توسعه واکسنهای mRNA قطع خواهد شد. این در حالی است که کارشناسان این فناوری را ایمن و نجاتبخش میلیونها زندگی میدانند.
آنفلوآنزای پرندگان در مزارع لبنی
مطالعه دیگری نشان میدهد ویروس H5N1 آنفلوآنزای پرندگان میتواند در برخی مزارع لبنی از طریق هوا منتقل شود. محققان این ویروس را هم در ذرات بزرگ و هم کوچک هوای مزارع کالیفرنیا یافتهاند.
راهحل خلاقانه برای حفاظت از دامها
در پایان، داستانی جالب از روشهای خلاقانه انسان برای حل مشکلات: وزارت کشاورزی ایالات متحده از پهپادهای مجهز به بلندگو برای پخش موسیقی و صداهای انسانی (از جمله آهنگ “Thunderstruck” گروه AC/DC و صحنهای از فیلم Marriage Story با بازی اسکارلت جوهانسون و آدام درایور) برای دور کردن گرگها از دامها استفاده میکند. این روش در جنوب اورگان باعث کاهش حملات گرگها از ۱۱ مورد در ۲۰ روز به تنها ۲ مورد در ۸۵ روز شده است!
Science Quickly محصولی از راشل فلتمن، فوندا موانگی، کلسو هارپر و جف دلویشیو است. این قسمت توسط الکس سوگیورا ویرایش شده است. برای اخبار علمی بهروز و عمیقتر، به Scientific American مشترک شوید.
