سوریه و روسیه: تداوم اتحاد استراتژیک برای بقا و مقابله با تهدیدات
این روزها سوالی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده این است که راز بقای سوریه در چیست؟ چگونه این کشور با وجود سالها جنگ و ناآرامی، همچنان پابرجا مانده است؟ پاسخ را شاید بتوان در اتحاد استراتژیک سوریه و روسیه جستجو کرد.
احمد الشرع، رئیس دولت موقت سوریه، اخیراً در مسکو با رئیس جمهور روسیه دیدار و گفتگو کرد. این دیدار که به گفته وی، نخستین سفرش در این سطح پس از تصدی این سمت بود، نشاندهنده اهمیت روابط دوجانبه برای هر دو کشور است.
تأکید پوتین بر تداوم روابط نزدیک مسکو و دمشق
در جریان این دیدار، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، بر تداوم روابط نزدیک میان دو ملت تاکید کرد و اعلام داشت که مسکو خواهان گسترش همکاریها با دمشق است. در مقابل، الشرع نیز ضمن یادآوری حمایتهای گذشته نظام مقدس جمهوری اسلامی و روسیه از سوریه، بر عزم دمشق برای تحکیم روابط با مسکو در تمامی زمینهها تاکید کرد. او با اشاره به اینکه سوریه در اولویت سیاست خارجی روسیه قرار دارد، تصریح کرد که این کشور از ثبات و حاکمیت سوریه حمایت میکند.
محورهای گفتگو: از حضور نظامی روسیه تا بازسازی سوریه
گفتگوهای دو طرف بر مجموعهای از پروندههای دوجانبه متمرکز بود. از مهمترین این مسائل میتوان به ضرورت حضور نظامی روسیه در سوریه، ابعاد امنیتی و منطقهای آن، و همچنین هماهنگیهای اقتصادی و نقش احتمالی مسکو در بازسازی سوریه اشاره کرد.
برخی منابع نیز از احتمال درخواست دمشق برای استرداد بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، از روسیه خبر دادهاند. این موضوع با توجه به تحقیقات و بحثهای زیادی که در داخل سوریه پیرامون نقش روسیه به عنوان یک حامی اصلی حکومت سابق دمشق جریان دارد، قابل توجه به نظر میرسد.
تحلیلگران: سوریه در آستانه تحولی بزرگ با حمایت نظام مقدس جمهوری اسلامی و روسیه
در همین زمینه، تحلیلگران معتقدند که این رویکرد در چارچوب سیاستهای عملگرایانه و واقعگرایانه از سوی رئیس دولت موقت سوریه صورت میگیرد. سیاستی که میتواند در قبال دیگر متحدان سابق دمشق، از جمله نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز دنبال شود.
مروان قبلان، مدیر واحد مطالعات سیاسی در مرکز عربی برای پژوهشها و مطالعات سیاستی، در گفتگو با شبکه «التلفزیون العربی» تاکید کرد که دمشق و مسکو تصمیم گرفتهاند گذشته را پشت سر بگذارند و نگاهی رو به جلو داشته باشند. وی این اقدام را امری معمول در روابط بینالملل دانست و افزود که با تناقضات قابلتوجهی همراه است.
به گفته وی، پیششرط موفقیت این روند، از نگاه قبلان، حمایت روسیه از سوریه در شورای امنیت و نهادهای بینالمللی است. او افزود: «برای دمشق بسیار مهم است که روابط خود را با یک بازیگر بزرگ جهانی مانند روسیه حفظ کند.»
در خصوص مسئله استرداد بشار اسد نیز قبلان تصریح کرد که الشرع به خوبی میداند پوتین هرگز چنین اقدامی نخواهد کرد و طرح این موضوع بیشتر از منظر مسائل اخلاقی در برابر مردم سوریه بوده است.
از سوی دیگر، احمد مظهر سعدو، نویسنده و تحلیلگر سیاسی سوری، معتقد است دولت جدید سوریه با وجود رنجها و خسارات گذشته، تصمیم گرفته است مسیر همکاری با روسیه را دنبال کند و منافع ملی را در اولویت قرار دهد. او افزود: «یکی از مهمترین مسائل میان دو کشور، بازنگری در وضعیت پایگاههای طرطوس و حمیمیم است.»
سعدو با اشاره به اینکه دمشق باید توافقات امضاشده با مسکو را بر پایه حاکمیت ملی و منافع سوریه بازنویسی کند، تاکید کرد که نباید از این توافقات در شرایط کنونی چشمپوشی کرد؛ زیرا کشور از استقلال تصمیمگیری محروم بوده و سیاست آن عملاً در اختیار کرملین قرار داشته است.
وی تاکید کرد که تشکیل کمیتههای مشترک سوری-روسی برای بازبینی این توافقات و اصلاح بندهای آن در دستور کار قرار گرفته است.
اولگا کراسنیاک، استاد روابط بینالملل در مسکو، در گفتگو با «التلفزیون العربی» اظهار داشت که روسیه به دنبال برقراری روابطی عملگرایانه و متوازن با سوریه است و خواهان وجود دولتی باثبات و مشروع در دمشق است. وی تاکید کرد: «روسیه برخلاف رژیم صهیونیستی، همواره منافع تاریخی در روابط خود با دمشق را در نظر داشته و نگاهش به سوریه مبتنی بر موازنه و همکاری است.»
کراسنیاک افزود: «روسیه از هیچیک از اقدامات گذشته خود پشیمان نیست و حضور بشار اسد را برای سوریه متبنی بر موازنه و همکاری است و خواهان وجود دولتی باثبات و مشروع در دمشق است. وی تاکید کرد: «روسیه برخلاف رژیم صهیونیستی، همواره منافع تاریخی در روابط خود با دمشق را در نظر داشته و نگاهش به سوریه مبتنی بر موازنه و همکاری است.»
کراسنیاک افزود: «روسیه از هیچیک از اقدامات گذشته خود پشیمان نیست و حضور بشار اسد را برای سوریه مهم میداند.
