ریشههای بدبختی در جامعه ما کجاست؟ چه کسی مقصر اصلی است؟
در جستجوی پاسخ به این سوال هستیم که چرا با وجود تلاشها، همچنان شاهد نابرابری و مشکلات در جامعه هستیم؟ آیا میتوان مقصر اصلی را مشخص کرد؟
مسعود پزشکیان در همایش «در مسیر عدالت؛ عدالت شُغلی، توازن منطقهای» که امروز – ۲۸ مهر ۱۴۰۰ – در سالن همایشهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، از تلاشها و جمعبندیهای حاضرین درباره عدالت، قدردانی و آن را بسیار با ارزش توصیف کرد.
عدالت، پایه و اساس پیشرفت جوامع
رئیس جمهور اظهار کرد: باور دارم که عدالت، اصل و پایه تمامی آموزههای دینی و اقدامات اجتماعی است. پیامبران برای تحقق عدالت مبعوث شدند، اما در شرایط کنونی، دغدغه واقعی عدالت در جامعه به طور کامل محقق نشده است.
پزشکیان با اشاره به نمونههایی از بیعدالتی در نظام سلامت گفت: خدمات درمانی در نقاط مختلف کشور به شکل نابرابر ارائه میشود. در حالی که در تهران و شهرهای بزرگ خدمات درمانی پیشرفته در دسترس است، در برخی شهرهای کوچک و دورافتاده، امکانات محدود و هزینهها بالاست. این موضوع با چالشهای مشابهی در حوزههای آموزشی و جبران کاستیها، ارتقای استانداردهای آموزشی و جبران کاستیهای امکاناتی روبهرو است.
رئیس جمهور با بیان اینکه بسیاری از رفتارها و اقدامات موجود در کشور، بهرغم وجود راهکارها و اقدامات موجود، در عمل غیرعادلانه است، بر ضرورت اصلاح این رویه تاکید کرد و افزود: خداوند فرمان به اجرای عدالت میدهد و انسان موظف است در قضاوتها و تعاملات خود با دیگران، چه موافق و چه مخالف، انصاف را رعایت کند.
وی افزود: ذهنیت شخصی، وابستگی به گروه، جناح و موقعیت اجتماعی نباید مانع اجرای عدالت شود و هرگونه انکار این حقیقت، مانع انکار روشنایی روز است.
عدالت باید در همه عرصهها محقق شود
پزشکیان با تأکید بر اینکه عدالت باید در توسعه شهری، دانشگاهی، مدیریتی و اجتماعی و همه عرصهها بهصورت عملی و ملموس تحقق یابد، تصریح کرد: عدالت باید در عمل و رفتار انسان تجلی پیدا کند؛ میگویند اگر عبادتی در نماز را به شکل خاصی ادا نکنیم، نماز مشکل دارد، در حالی که وقتی ظلم میکنیم، کلاً نمازمان باطل است. رعایت انصاف و پرهیز از ظلم، نه صرفاً در گفتار و رفتار، بلکه در صحت اعمال دینی ما نیز شرط لازم برای پایبندی به اصول عدالت و سلامت اخلاقی فرد است.
رئیس جمهور همچنین با اشاره به اهمیت پایبندی به اصول دینی خاطرنشان کرد: اجرای عدالت نیازمند همکاری، همدلی، باور و اعتقاد است و افراد نباید تحت تأثیر هوای نفس یا منفعت شخصی از مسیر صحیح عدل منحرف شوند.
عدالت در کلام حضرت علی (ع)
پزشکیان با استناد به آیات قرآن و تعالیم حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه، تأکید کرد: انسان باید همواره پیرو کتاب و سنت باشد و هوای نفس خود را کنترل کند تا از ضلالت و ناعادلتی در جامعه جلوگیری شود. هرگونه رفتار غیرعادلانه، حتی اگر در ظاهر کوچک باشد، نتایج جبرانناپذیری از مسیر درست و باطل شدن اعمال خواهد داشت.
رئیس جمهور در ادامه سخنانش، با تأکید بر اهمیت اصول بنیادین عدالت گفت: رعایت انصاف و برخورد منصفانه با همه اقشار جامعه، چه افراد مورد پذیرش و چه مخالفان، اساس تحقق عدالت است.
برخورد برابر با کارمندان و کشاورزان
پزشکیان در ادامه بر اهمیت اجرای عدالت در مکانیسمهای پرداخت تأکید و اظهار داشت: پرداختها نباید بر اساس برابری صرف صورت گیرد، بلکه باید متناسب با عملکرد افراد باشد. یکی از چالشهای موجود در کشور، پرداخت برابر به کسانی است که کار میکنند و کسانی که کار نمیکنند؛ این امر خود مصداق بیعدالتی و ظلم است و موجب کاهش انگیزه افراد کارآمد و تشویق افراد غیرمتعهد میشود.
رئیس جمهور با اشاره به محدودیتها و ناترازیهای منابع کشور، بر ضرورت مدیریت صحیح مصرف آب، برق، گاز و منابع طبیعی تأکید و گفت: توسعه بدون رعایت عدالت، با طبیعت و منابع، عواقب زیستمحیطی و اجتماعی به دنبال دارد. بیعدالتی در بهرهبرداری از منابع طبیعی باعث آسیب به زمین و جامعه میشود و انسان باید در تعامل با طبیعت انصاف را رعایت کند تا آینده کشور و نسلهای بعدی تضمین شود.
پزشکیان همچنین عدالت را اصل بنیادین فرهنگ و باور انسانی دانست و تصریح کرد: تمام امامان و شخصیتهای دینی برای عدالت تلاش کردهاند و ریشه هرگونه توسعه و پیشرفت پایدار، رعایت این اصل است.
رئیس جمهور با بیان اینکه با همکاری، همدلی و انسجام، میتوان بحرانها را پشت سر گذاشت و عدالت را بهصورت عملی در جامعه پیاده کرد، در پایان سخنان خود از همگان خواست که دانش و توان خود را برای خدمت به نظام مقدس جمهوری اسلامی به کار گیرند و اظهار داشت: کسی که میتواند و میداند، باید وارد عمل شود تا از این بحرانها عبور کنیم و کیفیت عبور موفق ما از این بحرانها، بر اساس میزان اجرای عدالت تحقق خواهد یافت.
