شیوع جدید ویروس چیکونگونیا در چین: آیا آمریکا در خطر است؟
تاریخ انتشار: ۱۰ اوت ۲۰۲۵ (۱۹ مرداد ۱۴۰۴)
زمان مطالعه: ۳ دقیقه
نویسنده: جاش فیشمن
ویراستار: دین ویسر
پشه های آئدس اجیپتی میتوانند ویروس چیکونگونیا را حمل کرده و از طریق نیش به انسان منتقل کنند
منبع: CDC/James Gathany/Science Source
همهگیری ویروس چیکونگونیا در چین و نگرانیهای جهانی
هفته گذشته هزاران مورد جدید از ویروس چیکونگونیا در چین گزارش شده است. این ویروس که از طریق نیش پشههای آلوده منتقل میشود، باعث درد شدید مفاصل و تب میشود. این علائم گاهی کوتاهمدت هستند، اما در برخی موارد تا سالها ادامه مییابند. در مواردی نیز این ویروس میتواند به قلب آسیب برساند.
سه روز پیش، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) هشدار سفر برای استان گوانگدونگ در جنوب چین – کانون این شیوع – صادر کرده و به مسافران توصیه کردهاند اقدامات احتیاطی را رعایت کنند. کارشناسان هشدار میدهند که این ویروس ممکن است به قاره آمریکا و بخشهایی از اروپا نیز گسترش یابد، اگرچه موارد گزارششده در این مناطق در مقایسه با مناطق گرمسیری نسبتاً نادر بوده است.
ویروس چیکونگونیا چیست و چگونه منتقل میشود؟
این ویروس برای اولین بار در سال ۱۹۵۲ در آفریقا شناسایی شد. دو گونه پشه آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس اصلیترین ناقلان این ویروس هستند. علائم بیماری معمولاً ۳ تا ۷ روز پس از گزش ظاهر میشوند.
تا ژوئیه ۲۰۲۵، حدود ۲۴۰ هزار مورد و ۹۰ مرگ در ۱۶ کشور و منطقه گزارش شده است. مواردی از این بیماری در قاره آمریکا، آفریقا، آسیا و اروپا مشاهده شده است. علائم عفونت شامل درد شدید مفاصل، تب، حالت تهوع، خستگی و بثورات پوستی است. در بیشتر موارد این علائم پس از یک یا دو هفته برطرف میشوند.
ژان لیم، میکروبیولوژیست دانشکده پزشکی آیکان در مونت سینای و عضو کارگروه چیکونگونیا در شبکه جهانی ویروس میگوید: «اما گاهی این علائم ماهها و سالها ادامه مییابند و ویروس میتواند آسیب جدی به قلب وارد کند. در موارد نادر این بیماری میتواند کشنده باشد و آسیبپذیرترین افراد شامل افراد دارای نقص ایمنی، سالمندان و نوزادان هستند.»
وضعیت شیوع در چین چگونه است؟
چین شیوعی با حدود ۷۰۰۰ مورد گزارش کرده که بیشتر آنها در استان گوانگدونگ و شهر فوشان متمرکز هستند. دولت چین اقدام به توزیع پشهبند و سمپاشی مناطق مسکونی، خیابانها و محلهای کار در فضای باز کرده است. گزارشهایی وجود دارد که مقامات، افراد آلوده را به بیمارستانها منتقل کردهاند که برخی را به یاد اقدامات سختگیرانه چین در دوران همهگیری کووید-۱۹ انداخته است.
رابرت جونز، زیستشناس حشرات در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن و عضو دیگر کارگروه شبکه جهانی ویروس میگوید هنوز مشخص نیست چه چیزی باعث این شیوع شده است. او خاطرنشان میکند که چند هفته بارندگی و رطوبت بالا در منطقه، شرایط مناسبی برای تکثیر و افزایش گزش توسط پشههای آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس ایجاد کرده است.
آیا ویروس میتواند از چین به آمریکا برسد؟
در عصر سفرهای سریع جهانی، ویروس چیکونگونیا به راحتی جابجا میشود. جونز میگوید در حال حاضر شیوع این بیماری در فرانسه و یک مورد در ایتالیا گزارش شده است.
لیم محتملترین سناریو را اینگونه توصیف میکند: «یک پشه در چین فردی را نیش زده و آلوده میکند. این فرد سوار هواپیما شده و به آمریکا پرواز میکند. در آنجا یک پشه آمریکایی این فرد را نیش زده و ویروس را دریافت میکند، سپس شروع به انتشار آن در جمعیت محلی پشهها میکند.»
برای وقوع این اتفاق، کشور مقصد باید از قبل پشههایی داشته باشد که میتوانند میزبان ویروس باشند. جونز میگوید: «هیچ یک از این گونهها در بریتانیا مستقر نیستند، بنابراین خطری برای انتقال بعدی وجود ندارد. اما در ایالات متحده، هر دو گونه آئدس اجیپتی و آئدس آلبوپیکتوس یافت میشوند، به ویژه در جنوب و شرق کشور. تا به امروز ۴۷ مورد چیکونگونیا در آمریکا در سال جاری تأیید شده است.»
ویلیام کلیمسترا، ایمونولوژیست مرکز تحقیقات واکسن دانشگاه پیتسبورگ میگوید عوامل محدودکنندهای وجود دارند که باید نگرانیها را به حداقل برسانند. سمپاشی و از بین بردن مناطق تولیدمثل پشهها روشهای مؤثری برای مهار شیوع هستند. همچنین در مناطق معتدل، اولین یخبندان شدید پشهها را از بین برده و انتقال ویروس را متوقف میکند.
آیا درمان یا واکسنی برای این ویروس وجود دارد؟
لیم میگوید متأسفانه درمانهای ضدویروسی خوبی وجود ندارد. درمان معمولاً شامل مراقبتهای حمایتی مانند حفظ آب بدن و مدیریت درد بیمار است.
با این حال، جونز اشاره میکند دو واکسن مؤثر و تأیید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) وجود دارد که بدن را به تولید آنتیبادی علیه چیکونگونیا تحریک میکنند و خطر عفونت را کاهش میدهند. یکی از آنها به نام IXCHIQ از شکل ضعیفشده و غیرعفونی ویروس استفاده میکند. واکسن دیگر به نام VIMKUNYA بر اساس ذرات شبهویروسی است.
خوشبختانه، دافعهای حشرات و لباسهای محافظ در مناطق مستعد شیوع در جهان به خوبی از گزش پشهها جلوگیری میکنند.
