گزارش سازمان ملل: ایران در افزایش توانایی‌های هوش مصنوعی شگفت‌انگیز است، اما نیاز به رفع شکاف‌های زیرساختی دارد
در گزارشی تازه که توسط سازمان ملل منتشر شده است، ایران به‌عنوان کشوری با پتانسیل‌های بسیار بالا در حوزه توسعه و پیشرفت فناوری‌های هوش مصنوعی معرفی شده است. این گزارش نشان می‌دهد که در بخش‌های مختلف این فناوری، ایران موفقیت‌های قابل توجهی را در سال‌های اخیر کسب کرده است. با این حال، چالش‌ها و شکاف‌های زیرساختی موجود در کشور، مانع از بهره‌برداری کامل از این توانایی‌ها و رسیدن به جایگاه مطلوب جهانی در این حوزه می‌شود.
ایران؛ قطب emerging فناوری‌های هوش مصنوعی
از آنجا که هوش مصنوعی به‌عنوان یکی از عرصه‌های کلیدی فناوری در قرن بیست و یکم به شمار می‌آید، ایران با وارد کردن نرم‌افزارها و راه‌اندازی پروژه‌های مختلف در این حوزه، گام‌های مؤثری را برداشته است. در سال‌های اخیر، نهادها و موسسات آموزشی و پژوهشی در ایران توانسته‌اند با انجام پژوهش‌های علمی و برگزاری کنفرانس‌ها، زمینه‌ساز ارتقای این حوزه باشند. این کشور اکنون در بین کشورهای منطقه، جایگاه باثبات‌تری در پیشرفت هوش مصنوعی دارد و به‌عنوان یک قطب emerging در این زمینه شناخته می‌شود.
چالش‌ها و شکاف‌های زیرساختی
با وجود اینکه ایران در مسیر پیشرفت هوش مصنوعی قرار دارد، این کشور با چالش‌های جدی در زمینه زیرساخت‌ها و منابع لازم برای توسعه این فناوری مواجه است. به گزارش سازمان ملل، بخش‌های زیادی از نیازهای زیرساختی همچنان برطرف نشده و این موضوع می‌تواند مانع از پیشرفت و به‌روزرسانی فناوری‌ها و نرم‌افزارهای هوش مصنوعی در ایران شود.
برای مثال، زیرساخت‌های ارتباطی و اینترنتی در برخی مناطق کشور به دلیل نداشتن کیفیت مطلوب، موجب کاهش سرعت و کارایی پروژه‌ها و تحقیق‌های مرتبط با هوش مصنوعی می‌شود. همچنین کمبود سرمایه‌گذاری در مراکز تحقیق و توسعه (R&D) فعال در این حوزه، مانع از ارتقای کیفی و کمی این بخش در ایران شده است.
نیاز به توسعه فرهنگ کارآفرینی در حوزه هوش مصنوعی
یکی دیگر از چالش‌های اصلی در توسعه هوش مصنوعی در ایران، کمبود فرهنگ کارآفرینی و ایجاد استارتاپ‌ها در این حوزه است. با وجود اینکه جوانان ایرانی دارای استعداد زیادی در زمینه‌های فناوری هستند، نبود برنامه‌های آموزشی هدفمند و حمایت‌های مالی کافی مانع از شکوفایی این استارتاپ‌ها می‌شود. این نکته به‌ویژه برای نخبگان علمی و پژوهشی کشور در جنبه‌های مالی و ساختاری چالش‌برانگیز است.
با توجه به این مسائل، بنابراین نیاز داریم که به‌طور جدی به مسائل زیرساختی و اقتصادی در این زمینه توجه کنیم. دولت، دانشگاه‌ها و مراکز خصوصی باید در راستای تقویت زیرساخت‌ها و ایجاد بستر مناسب برای کسب‌وکارهای نوآورانه در حوزه هوش مصنوعی همکاری کنند.
حمایت بین‌المللی؛ راهی به سوی توسعه پایدار
تحقیق و توسعه در این حوزه به‌تنهایی کافی نیست. ایران همچنین نیاز دارد از تجارب و دانش کشورهای دیگر در این زمینه بهره ببرد. مشارکت با کشورهای پیشرفته در حوزه هوش مصنوعی، از جمله چین، ایالات متحده و تعدادی از کشورهای اروپایی، می‌تواند به ایران کمک کند تا در زمینه انتشار و توسعه این فناوری به نتایج بهتری دست یابد.
نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های جهانی نیز می‌توانند با ارائه مشاوره و آموزش‌های تخصصی به متخصصان ایرانی، به ارتقای نتایج حاصل از پروژه‌ها و برنامه‌های هوش مصنوعی در این کشور کمک کنند.
نتیجه‌گیری
در جمع‌بندی می‌توان گفت که ایران با وجود پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی و توانایی‌های چشمگیر جوانان و پژوهشگران خود، نیاز به سرمایه‌گذاری و توجه جدی به شکاف‌های زیرساختی دارد. دولت و نهادهای مرتبط باید به‌طور جدی به ارتقای کیفیت زیرساخت‌ها و فرهنگ کارآفرینی در این حوزه ادامه دهند و با تقویت همکاری‌های بین‌المللی، ایران را به جایگاه شایسته‌اش در عرصه جهانی هوش مصنوعی نزدیک‌تر کنند.
