کشف باورنکردنی در یک قبر ۱۰۰۰ ساله چینی: تابلوی زندگی روزمره در دوران تانگ
در سال ۲۰۱۸، در حین ساخت یک جاده در تایوان، پایتخت استان شانسی در شمال چین، یک کشف باستان‌شناسی غیرمنتظره به وقوع پیوست. محققان موفق به کشف یک قبر متعلق به دوره تانگ شدند که به سال ۷۳۶ میلادی مربوط می‌شود. این قبر شامل مُرَلی‌های دقیقی است که زندگی روزمره آن زمان را به تصویر می‌کشد. قبر متعلق به مردی است که در سن ۶۳ سالگی درگذشته و دیوارهای آن صحنه‌هایی از فعالیت‌های روزمره مانند تهیه غذا و آب‌آوری را به نمایش می‌گذارد و نگاهی نادر به زندگی اجتماعی و خانگی آن زمان ارائه می‌دهد.
مرلی‌های زنده که فعالیت‌های روزمره چین تانگ را به تصویر می‌کشد
مرل‌ها درون قبر تقریباً هر سطحی از اتاق دفن را پوشش می‌دهند و فعالیت‌هایی مانند آسیاب کردن غلات توسط زنان و تهیه نودل توسط مردان را نشان می‌دهند. یکی از صحنه‌ها زنانی را به تصویر می‌کشد که آب را با استفاده از وسایل مخصوص آب‌کشی می‌کشند و دیگر صحنه‌ها فرآیندهای آسیا کردن غلات و کوبیدن برنج را به تصویر می‌کشد.
این داستان بصری نقش‌های اجتماعی ساختارمند و کارهای خانگی معمول در جامعه تانگ را نشان می‌دهد. به گفته مطالعه‌ای که در سینهوانت منتشر شده، سبک هنری به کار رفته در این مرل‌ها به سنت‌های دوره تانگ بازمی‌گردد، با خطوط تیز، سایه‌پردازی ساده و ارائه‌ی دو بعدی که در هنر تدفینی آن دوران متداول بوده است.
نمای غیرمنتظره یک تاجر سُغدی
آنچه توجه محققان را جلب کرد، تصویر واضح یک شخصیت خارجی در میان شخصیات چینی بود. این مرد با موهای طلایی و ریش به تصویر کشیده شده و به وضوح از دیگر شخصیت‌ها متمایز شده است. پروفسور ویکتور شیونگ از دانشگاه میشیگان غربی، او را به عنوان یک سُغدی معرفی می‌کند، قومی از آسیای مرکزی که نقشی حیاتی در تجارت در امتداد جاده ابریشم ایفا کرده است. سُغدی‌ها به عنوان بازرگانان و واسطه‌های فرهنگی میان امپراتوری تانگ و مناطقی که اکنون به نام تاجیکستان و ازبکستان شناخته می‌شوند، مشهور بودند.
حضور این شخصیت سُغدی در یک قبر چینی سوالات جالبی درباره نقش او ایجاد می‌کند. آیا او یک بازرگان، دیپلمات، یا یک خارجی تأثیرگذار بوده که بر جامعه محلی اثر گذاشته است؟ این کشف نشان می‌دهد که افراد خارجی ممکن است در جامعه چین آن زمان به طور اجتماعی ادغام شده یا دست‌کم شناسایی شده باشند که این امر مرزهای فرهنگی متخلخل را در این جاده باستانی برجسته می‌کند.
تأثیر جاده ابریشم بر فرهنگ و هنر در چین تانگ
جاده ابریشم نه تنها به عنوان یک بزرگراه تجاری بلکه به عنوان کانالی برای تبادل فرهنگی، مذهبی و هنری عمل کرده است. سُغدی‌ها نه تنها ابریشم، ادویه‌ها و کالاهای با ارزش دیگر را مبادله کردند، بلکه سنت‌ها و آداب و رسوم فرهنگی و مذهبی متنوعی را نیز به امپراتوری تانگ معرفی کردند. تأثیر آنها فراتر از تجارت بوده و نشانه‌هایی از هنر، موسیقی و حتی آداب غذایی آن دوره بر جای گذاشته است.
مرل‌های این قبر نشان می‌دهند که این تعاملات چند فرهنگی به عمق آداب و رسوم اجتماعی، از جمله آداب تدفینی نفوذ کرده است. تصویر سُغدی در کنار شخصیت‌های چینی در یک زمینه شخصی، روایت وسیع‌تری از ادغام فرهنگی را آشکار می‌کند. صحنه‌هایی که سفرها، قربانی‌ها و مراسم را به تصویر می‌کشد، نشان می‌دهد که هنر قبر نه تنها به عنوان تزئین عمل می‌کرد، بلکه به روایت‌گری نیز می‌پرداخت و هویت متوفی را در دنیایی متصل و متنوع حفظ می‌کرد.
نگاهی منحصربه‌فرد به بافت اجتماعی تانگ
این قبر و دیوارهای نقاشی‌شده‌اش نگاهی به جامعه پیچیده چین تانگ می‌اندازد و نشان می‌دهد که چگونه مسیرهای تجاری بین‌المللی فرهنگ‌های محلی را شکل می‌دهند. حضور یک شخصیت بازرگان خارجی بیانگر اهمیت جاده ابریشم به عنوان فضایی برای تبادل است که فراتر از جنبه‌های اقتصادی گسترش یافته است. به عنوان مرل‌ها زندگی روزمره و لحظات آیینی را به تصویر می‌کشند، جامعه‌ای را نمایان می‌کنند که در آن تأثیرات خارجی و محلی در هم آمیخته‌اند و روایت تاریخی چین باستان را غنی‌تر می‌سازند.
