کشف انقلابی: دانشمندان تخمک انسانی ساختند!
آیا ساخت تخمک انسانی در آزمایشگاه، آینده تولیدمثل را متحول میکند؟
دانشمندان در حال پیشبرد مرزهای علم در حوزه تولیدمثل هستند و خبرهای امیدوارکنندهای از ساخت تخمک انسانی در آزمایشگاه منتشر شده است. این دستاوردها، در حالی که نویدبخش راههای جدیدی برای درمان ناباروری و درک بهتر زیستشناسی تولیدمثل هستند، سوالات مهم اخلاقی و اجتماعی را نیز مطرح میکنند.
مسیر پیشرفت: از سلولهای خونی تا تخمکهای نابالغ
اولین بار در سال ۲۰۱۸، میتینوری سایتو از دانشگاه کیوتو، چگونگی تبدیل سلولهای خونی انسانی به سلولهای بنیادی و سپس تبدیل آنها به تخمکهای انسانی را مستند کرد. با این حال، این تخمکها به حدی نابالغ بودند که قابلیت بارور شدن و تشکیل جنین را نداشتند.
این تنها آغاز راه بود. در حال حاضر، استارتآپهای متعددی در ایالات متحده، از جمله Conception Biosciences، Ivy Natal، Gameto و Ovelle Bio، فعالانه در زمینه تولید تخمک یا اسپرم در آزمایشگاه فعالیت میکنند.
چالشهای اخلاقی و اجتماعی: دریچهای به سوی آینده نامعلوم
اما این پیشرفتهای علمی، پرسشهای اخلاقی قابل توجهی را در خصوص نحوه استفاده از این فناوری مطرح میکند. متخصصان اخلاق زیستی در سال ۲۰۱۷ هشدار دادند که فناوری تولید مثل مصنوعی (IVG) “ممکن است شبح ‘مزرعه جنین’ را در مقیاسی فراتر از تصور فعلی به وجود آورد.” به طور بالقوه، این فناوری میتواند امکان بچهدار شدن را برای هر فردی در هر سنی فراهم کند.
ترکیب این فناوری با پیشرفتهای موجود در غربالگری جنین، میتواند به کلینیکهای باروری آینده این امکان را بدهد که با تولید انبوه جنین از طریق IVG، بهترین آنها را با توجه به ویژگیهای مطلوب انتخاب کنند. علاوه بر این، با استفاده از ویرایش ژن در کنار IVG، میتوان DNAهای مسبب بیماری را حذف کرد یا صفات جدیدی را ایجاد نمود.
مسیر دشوار تا کاربرد بالینی: دههها تحقیق و ملاحظات نظارتی
با این حال، به گفته متخصصان، احتمالاً یک دهه دیگر تحقیق و توسعه لازم است تا فناوری IVG به اندازه کافی ایمن و موثر برای آزمایش بر روی انسانها تلقی شود. حتی در آن زمان نیز، مشخص نیست که آیا این روش در کشورهایی مانند ایالات متحده مجاز خواهد بود یا خیر. زیرا مصوبهای در کنگره، سازمان غذا و دارو (FDA) را از بررسی کارآزماییهای بالینی که شامل دستکاری ژنتیکی جنین با هدف تولید نوزاد است، منع میکند.
محدودیتها و نقاط ضعف رویکردهای فعلی
پروفسور هایاشی از دانشگاه اوزاکا، رویکرد گروهی در اورگان را “بسیار پیچیده و سازمانیافته” توصیف میکند، اما به دلیل نرخ بالای خطاهای کروموزومی، آن را “بسیار ناکارآمد و پرخطر برای کاربرد بالینی فوری” میداند.
علاوه بر این، از آنجایی که این فرآیند به تخمکهای اهدایی نیاز دارد، ممکن است کاربرد آن به عنوان یک درمان ناباروری محدود شود. با افزایش محبوبیت روش IVF، تقاضا برای تخمکهای اهدایی رو به افزایش است و استفاده از آنها میتواند با زمان انتظار همراه باشد.
کاربردهای فراتر از درمان ناباروری: درک عمیقتر زیستشناسی
دکتر آماندر کلارک، دانشمند تولیدمثل و زیستشناس سلولهای بنیادی در UCLA که در این مطالعه مشارکت نداشته است، تأیید میکند که در شکل فعلی خود، فناوری “میتومیوز” (mitomeiosis) آمادگی لازم برای مراقبتهای باروری را ندارد. با این حال، او معتقد است که این تحقیقات کاربردهای ارزشمند دیگری نیز دارد.
کلارک توضیح میدهد: “فناوری میتومیوز یک نوآوری فنی مهم است و میتواند برای درک ما از زیستشناسی میوز در تخمکهای انسانی بسیار ارزشمند باشد. خطاهای میوز با افزایش سن زنان افزایش مییابد. بنابراین، درک علل خطاهای میوز یک حوزه حیاتی تحقیقاتی است.”
این تحقیقات، در حالی که هنوز در مراحل اولیه توسعه برای کاربردهای بالینی قرار دارند، افقهای جدیدی را در فهم ما از تولیدمثل و پتانسیل درمان ناباروری میگشایند. آینده این فناوری، با چالشها و فرصتهای علمی و اخلاقی خود، همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
