کشف اسرار طومار دوهزار ساله؛ هوش مصنوعی داستان‌های فراموش‌شده از فوران کوه وزوو را دوباره زنده کرده است

در دنیای امروز، پیشرفت‌های علمی و فناوری به سرعت در حال تغییر هستند و یکی از این پیشرفت‌ها، استفاده از هوش مصنوعی در تحقیقات باستان‌شناسی و تاریخی است. اخیراً، تیمی از دانشمندان و محققان به کمک هوش مصنوعی موفق شده‌اند تا اسرار نهفته در طومارهای باستانی متعلق به شهر پمپی (Pompeii) را که به دلیل فوران کوه وزوو در سال ۷۹ میلادی مدفون شده بودند، کشف کنند. این طومارها که در کتابخانه‌ی هراکلیوم (Villa of the Papyri) پیدا شده‌اند، حاوی متون فلسفی و ادبی ارزشمندی هستند اما به دلیل آسیب‌های ناشی از آتش و دیگر عوامل طبیعی، مطالعه آن‌ها با چالش‌های جدی مواجه بود.

اجزا و اهمیت طومارها

طومارهای پمپی که در اصل از کاغذ پاپیروس ساخته شده‌اند، شامل متونی هستند که به طور عمده به آثار فلسفی و ادبی تعلق دارند. این آثار نه تنها بر غنای ادبیات آن زمان افزوده بلکه به تاریخ‌نگاری و درک زندگی روزمره مردم روم باستان نیز کمک شایانی می‌کنند. با این حال، وضعیت آسیب‌دیده این طومارها مانع از خواندن آن‌ها می‌شود و تا به امروز، دانشمندان نتوانسته بودند محتوای بسیاری از آن‌ها را به طور کامل بازیابی کنند.

تکنولوژی هوش مصنوعی، کلید گشایش

با ورود هوش مصنوعی به حوزه‌ی باستان‌شناسی، امیدها برای مطالعه و تحلیل طومارهای پمپی افزایش یافته است. محققان دانشگاه «کلیفرنیا» و «پاریس» با همکاری یکدیگر به تجهیز هوش مصنوعی با الگوریتم‌های شناسایی تصویر پرداختند. آن‌ها به‌ ویژه از تکنیک‌های یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی برای تحلیل رنگ و بافت طومارها استفاده کردند. این فناوری قادر است تا نوشتارهای موجود بر روی این کاغذهای آسیب‌دیده را شناسایی و استخراج کند.

این پروسه، به‌صورت خودکار و با کمترین دخالت انسانی، موجب افزایش سرعت تحلیل و بررسی طومارها شده و اطلاعات جدیدی را درباره‌ی زندگی، فرهنگ و تفکرات مردم آن زمان ارائه می‌دهد. روند استخراج اطلاعات از طومارها شامل شناسایی خطوط و کلمات قابل خواندن از سطح طومارهاست که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی تسهیل می‌شود.

کشف‌های شگفت‌انگیز

پس از شروع این پروژه، محققان یافته‌های جالبی را از میان طومارها استخراج کردند. به عنوان مثال، برخی از متون به فلسفه ائتیک (Ethics) و تحقیق در مورد زندگی خوب می‌پرداختند. همچنین، اشعار و متن‌هایی درباره زیبایی، عشق و تلاش‌های انسانی برای درک حقیقت زندگی وجود داشتند. این مطالب نه تنها به غنای ادبیات عصر روم می‌افزاید، بلکه بازتاب الدین و تفکرات فرهنگی آن دوران را نیز به تصویر می‌کشد.

چالش‌ها و آینده پژوهش

اگرچه استفاده از هوش مصنوعی در این زمینه نویدبخش به نظر می‌رسد، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها دقت الگوریتم‌ها در شناسایی متون آسیب‌دیده است. در برخی موارد، کلمات و جملات به وضوح قابل مشاهده نیستند و هوش مصنوعی باید به دقت آن‌ها را شبیه‌سازی کند. بنابراین، محققان همچنان بر روی بهبود این الگوریتم‌ها کار می‌کنند تا بتوانند دقت بیشتری در پردازش اطلاعات کسب کنند.

کاربرانی که به تاریخ و باستان‌شناسی علاقه‌مندند، باید با دقت به پیشرفت‌های صورت گرفته در این حوزه توجه کنند. این فناوری می‌تواند به زودی تاریخ را به‌طور کلی تغییر دهد و ما را قادر سازد تا رویدادهای تاریخی را به شکلی نوین و دقیق‌تر تفسیر کنیم.

نتیجه‌گیری

بدین ترتیب، می‌توان گفت که کشف اسرار طومارهای باستانی پمپی نه تنها به یاری هوش مصنوعی امکان‌پذیر شده، بلکه ابعاد جدیدی را در بررسی فرهنگ و تفکر روم باستان به روی محققان باز کرده است. این پروژه به خوبی نشان می‌دهد که چگونه فناوری می‌تواند در خدمت علم و تاریخ قرار گیرد و به ما در درک عمیق‌تری از گذشته کمک کند.entligert