کشف‌های شگفت‌انگیز ستاره‌شناسان درباره سیستم‌های ستاره‌ای دوقلو!
یک مطالعه اخیر منتشر شده در مجله اطلاعات نجومی (The Astrophysical Journal Letters) نشان می‌دهد که چگونه سیستم‌های ستاره‌ای دوقلو – دو ستاره که به طور مشترک به دور هم می‌چرخند – می‌توانند به عنوان آزمایشگاه‌های طبیعی برای درک شکل‌گیری سیارات عمل کنند. این تحقیق که توسط ستاره‌شناسان دانشگاه ییل رهبری می‌شود، به یک پیکربندی منحصر به فرد از این ستاره‌ها اشاره دارد که ممکن است به ستاره‌شناسان این امکان را بدهد که برای اولین بار سیارات چرخاننده در اطراف ستاره‌های دوقلو را همزمان پیدا و مقایسه کنند.
کشف ستاره‌های دوقلوی هم‌راستا
در کهکشان ما، ستاره‌های دوقلو معمول هستند، اما همه آن‌ها شرایط ایدهالی برای کشف و مقایسه سیارات فراهم نمی‌کنند. این مطالعه بر روی زیرمجموعه خاصی از سیستم‌های دوقلو متمرکز شده است که در آن دو ستاره و سیارات آن‌ها در یک صفحه هندسی مشابه که به آن “مسطح” (edge-on) گفته می‌شود، می‌چرخند.
این هم‌راستایی دقیق به این معنی است که از زمین، ستاره‌شناسان می‌توانند حرکت‌های ستاره‌ها را به‌طور مستقیم مشاهده کنند و به همین دلیل، کشف سیارات از طریق تغییرات کوچک در حرکات ستاره‌ها آسان‌تر می‌شود.
قبل‌تر، تیم تحقیقاتی تعداد قابل توجهی از این سیستم‌های دوقلو هم‌راستا را کشف کرده بود. چنین هم‌راستایی نه تنها به تثبیت مدارهای سیاره‌ای کمک می‌کند و ایجاد شرایطی را که ممکن است حیات در آن‌ها شکوفا شود، تسهیل می‌کند، بلکه قدرت سیگنال‌هایی که ستاره‌شناسان برای شناسایی سیارات جدید به آن‌ها نیاز دارند، افزایش می‌دهد.
نقشه‌ای برای پیدا کردن و مقایسه سیارات در اطراف ستاره‌های دوقلو
با استفاده از داده‌های منتشر شده توسط آژانس فضایی اروپا در کاتالوگ Gaia DR3، پژوهشگران تقریباً ۶۰۰ سیستم دوقلوی نزدیک به زمین که به صورت مسطح قرار دارند را شناسایی کردند. آن‌ها مدارهای ستاره‌ها را تحلیل کردند و شبیه‌سازی کردند که سیارات احتمالی در اطراف هر ستاره در این سیستم‌ها کجاست.
این رویکرد به ستاره‌شناسان این امکان را می‌دهد که به دنبال سیارات در سیستم‌های ستاره‌ای دوقلو با یک کنترل داخلی بگردند: از آنجا که هر دو ستاره به طور مشترک شکل گرفته‌اند، سیستم‌های سیاره‌ای آن‌ها می‌توانند به‌طور مستقیم مقایسه شوند. این مشابه روش‌هایی است که دانشمندان برای مطالعه دوقلوها به کار می‌برند تا تأثیرات ژنتیکی و محیطی را جداسازی کنند.
آیا ستاره‌های دوقلو راز حیات بیگانه را در خود دارند؟
قابلیت مقایسه “سیب به سیب” سیارات در سیستم‌های دوقلو می‌تواند روش‌های شکل‌گیری سیارات را بررسی کند و روشن کند که آیا این فرآیندها الگوهای قابل پیش‌بینی و منظمی را دنبال می‌کنند یا اینکه بیشتر آشفته و متغیر هستند. ستاره‌های دوقلوی هم‌راستا به عنوان آزمایشگاه‌های طبیعی برای آزمون نظریه‌ها درباره چگونگی شکل‌گیری و تکامل سیارات و احتمالاً توسعه شرایطی برای حیات عمل می‌کنند.
علاوه بر این، ثباتی که به واسطه تأثیر گرانشی ستاره هم‌نشین فراهم می‌شود، ممکن است از نوسانات اقلیمی شدید در سیارات در حال چرخش جلوگیری کند؛ عاملی که برای قابلیت سکونت بسیار حیاتی است.
یک مسیر جدید امیدوارکننده برای کشف سیارات بیگانه
پیش‌بینی‌ها و چارچوب این مطالعه به ستاره‌شناسان یک لیست هدف روشن از سیستم‌های دوقلو را ارائه می‌دهد که در آن پیدا کردن و مقایسه سیارات آسان‌تر است. مالنا رایس، استاد یاری ستاره‌شناسی در دانشگاه ییل و نویسنده ارشد این مطالعه، اظهار کرد: “ما نحوه استفاده از این سیستم‌ها را برای اولین بار برای انجام مطالعات مقایسه‌ای در زمینه شکل‌گیری سیارات که شامل یک نمونه کنترل باشد – یعنی یک سیستم سیاره‌ای دیگر که به طور مشترک با سیستم اول شکل گرفته – مشخص می‌کنیم.”
با حمایت از بورس پژوهشی دانشجویی Dorrit Hoffleit و بنیاد Heising-Simons، این کار درها را به روی تلسکوپ‌ها و مأموریت‌های شکار سیارات آینده باز می‌کند تا بر روی این ستاره‌های دوقلو هم‌راستا تمرکز کنند و اطلاعات ما را از تنوع دیگر دنیاها متحول کنند.
منبع: https://dailygalaxy.com/2025/05/astronomers-found-twin-star-systems/
