کاسبان تحریم، بزرگ‌ترین مانع در راه مذاکرات ایران و آمریکا
در طول سال‌های گذشته و به ویژه پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۸، معضل جدیدی در روابط ایران و آمریکا به وجود آمده است. این معضل عموماً تحت عنوان “کاسبان تحریم” شناخته می‌شود. در این متن، به بررسی تأثیر این افراد و گروه‌ها بر مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا پرداخته می‌شود و چرایی اهمیت ادامه و جزئیات این بحث را مورد تأکید قرار می‌دهیم.
کاسبان تحریم به افرادی یا گروه‌هایی اطلاق می‌شود که از وضعیت موجود تحریم‌ها علیه ایران بهره‌برداری اقتصادی می‌کنند. آن‌ها معمولاً محصولاتی را با قیمت‌های بالا به بازار عرضه کرده و یا با طرح‌های سفته‌بازانه، منافع شخصی خود را تأمین می‌کنند. به عبارت دیگر، این افراد و نهادها به نوعی از ادامه وضعیت تحریم‌ها سود می‌برند و در نتیجه، مانع از ایجاد هر گونه توافقی می‌شوند که ممکن است به کاهش تحریم‌ها منجر گردد.
به عنوان مثال، با وجود مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا، کاسبان تحریم به دنبال حفاظت از منافع خود هستند و از هر گونه توافقی که به کاهش تنش‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی ایران بینجامد، جلوگیری می‌کنند. آن‌ها با ایجاد نااطمینانی و ترس در بازار، تلاش می‌کنند تا به تداوم وضعیت تحریم‌ها و بحرانی کردن فضای اقتصادی دست یابند.
یک نکته مهم در این موضوع، نقش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌هاست که می‌تواند در بالا نگه داشتن دمای تنش‌ها تأثیرگذار باشد. افرادی که به کاسبان تحریم معروف هستند، به دلیل قدرتی که در انتشار اخبار و اطلاعات دارند، می‌توانند به شکل مؤثری بر افکار عمومی و حتی بر تصمیمات سیاسی تأثیر بگذارند. ارتباطات فراگیر و شفافیت اطلاعات در این حوزه می‌تواند از یک سو به آگاهی مردم از واقعیات اقتصادی کشور کمک کند و از سوی دیگر، می‌تواند برای کاسبان تحریم چالشی بسزا باشد.
علاوه بر این، کاسبان تحریم تنها در داخل ایران فعالیت نمی‌کنند، بلکه در خارج از کشور نیز افرادی وجود دارند که به نوعی به تحریم‌ها و وضعیت اقتصادی ایران وابسته هستند. این افراد و گروه‌ها، معمولاً با همکاری نهادهای اقتصادی و سیاسی کشورهای غربی، به تداوم تحریم‌ها و ایجاد موانع برای توافقات کمک می‌کنند.
تجربه‌های گذشته نشان داده‌اند که بسیاری از کاسبان تحریم، پشت صحنه مذاکرات مؤثر عمل می‌کنند و از فرایندهای دیپلماتیک به نفع خود بهره‌برداری می‌کنند. به همین دلیل، در راستای برقراری یک توافق جامع، ضروری است که به شناسایی و مقابله با این افراد و نهادها پرداخته شود. همچنین ایجاد نیروی نظارت و بازرسی بر روند مذاکرات باید در دستور کار کارشناسان و دیپلمات‌های ایرانی قرار گیرد.
از آن‌جایی که تداوم تحریم‌ها به نفع کاسبان تحریم است، یکی از محورهای اصلی که باید در مذاکرات ایران و آمریکا مورد توجه قرار گیرد، بحث در مورد روش‌ها و سازوکارهای اجرایی در راستای برخورد با این موانع است. در حقیقت، برای هرگونه توافقنامه‌ای که به کاهش تحریم‌ها بینجامد، باید تدابیری اندیشیده شود که جلوی اقدامات کاسبان تحریم گرفته شود.
نتیجه‌گیری این بحث به‌زعم کارشناسان اقتصادی و سیاسی بسیار ساده و واضح است؛ کاسبان تحریم از وضعیت اقتصادی بحرانی ایران بهره‌وری دارند و می‌توانند به عنوان بزرگ‌ترین مانع در مسیر رسیدن به یک توافق پایدار عمل کنند. با توجه به این موارد، ضرورت دارد که تمامی ذینفعان و نهادهای ذی‌ربط در مذاکرات ایران و آمریکا با دقت و هوشمندی نسبت به این پدیده پیچیده نگرانی کنند و برای حل آن راهکارهایی مؤثر ارائه دهند.
در نهایت، باید اذعان داشت که جامعه بین‌المللی، به ویژه کشورهای طرفدار حقوق بشر و توسعه پایدار، نیز باید در مقابله با پدیده کاسبان تحریم نقش‌آفرینی بیشتری داشته باشند و از ایجاد آگاهی و شفافیت در این زمینه حمایت کنند. در غیر این صورت، کاسبان تحریم همچنان به عنوان مانعی بزرگ و نامطلوب در مسیر توسعه و پیشرفت ایران باقی خواهند ماند.
