در روز ۶ تیرماه ۱۴۰۲، یک اتفاق ناگوار در معدن مهماندویه شهرستان دامغان، استان سمنان رخ داد که منجر به جان باختن هفت کارگر معدن شد. این حادثه تلخ و دردناک، دوباره ما را به یاد چالش‌های بزرگ ایمنی در معادن و خطرات مرتبط با کار در این محیط‌ها می‌اندازد. به همین دلیل، ضروری است که به بررسی علل و شرایط این حادثه بپردازیم و به شناخت بهتر گازهای خطرناک معدنی و ارتباط آن‌ها با مسایل ایمنی معادن بپردازیم.
تاریخ‌نگاری این حادثه نشان می‌دهد که زنجیره حوادث ناگوار در صنعت معدن‌کاری همیشه ناشی از غفلت در امر ایمنی و مدیریت مناسب شرایط کار است. در این واقعه، کارگران به دلیل نشت گازهای خطرناک، همچون گاز متان و اکسید کربن دچار خفگی شدند. این گازها که به عنوان گازهای سمی و کشنده در معادن شناخته می‌شوند، می‌توانند به سرعت سطح اکسیژن را در فضا کاهش داده و حتی در مقادیر کم باعث بروز مشکلات جدی تنفسی شوند.
بهزیستی و ایمنی کارکنان در معادن همواره یکی از اولویت‌های جدی باید محسوب شود، اما متاسفانه در بسیاری از موارد، به ویژه در مناطق دورافتاده و کم‌توجه، به این موضوع مهم چندان توجه نمی‌شود. کارگران معدن مهماندویه، به دلیل نبود تجهیزات ایمنی و عدم رعایت استانداردهای لازم، از حق خود برای یک محیط کاری ایمن محروم بودند.
از سوی دیگر، بررسی‌های اولیه حاکی از آن است که مدیریت معدن مهماندویه نتوانسته است به درستی خطرات احتمالی را شناسایی کند و تدابیر لازم برای جلوگیری از بروز حوادث را اتخاذ نماید. این امر به وضوح نشان می‌دهد که نیاز به نظارت و بازرسی‌های دقیق و مستمر در معادن، به ویژه در فصل‌های پر خطر سال، امری اجتناب‌ناپذیر است.
از منظر دیگر، بروز حوادث مشابه نه تنها آسیب‌های انسانی را به دنبال دارد، بلکه به خانواده‌های کارگران و جامعه نیز آسیب‌های جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. بسیاری از خانواده‌ها به دلیل فقدان نان‌آور خود، با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی بی‌شماری روبرو می‌شوند. جامعه نیز به عنوان یک نهاد اجتماعی، در برابر این نوع حوادث باید پاسخگو باشد و برای ارتقای ایمنی و کاهش حوادث در این حوزه تلاش بیشتری انجام دهد.
با توجه به اینکه معادن یکی از منابع اصلی درآمد کشور محسوب می‌شوند، حفظ ایمنی در این بخش باید از اولویت‌های دولت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی باشد. ایجاد قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌تر در زمینه ایمنی در معادن، توسعه برنامه‌های آموزشی برای کارگران و همچنین ارتقاء تجهیزات ایمنی، می‌تواند به کاهش حوادث منجر شود و جان کارگران را نجات دهد.
سرانجام، این حادثه تلخ، بار دیگر ما را به یادآوری مسئولیت‌های اجتماعی و انسانی در قبال کارگران و خانواده‌های ایشان می‌اندازد. باید توجه کنیم که هر گونه سهل‌انگاری در رعایت استانداردهای ایمنی می‌تواند عواقب شومی به دنبال داشته باشد. بر این اساس، ضمن تسلیت به خانواده‌های جانباختگان معدن مهماندویه، فراخوانی برای مسئولان و دست‌اندرکاران داریم تا با توجه به درس‌های این حادثه، اقداماتی مؤثر برای جلوگیری از بروز مجدد چنین حوادثی اتخاذ نمایند. این امر نه تنها وظیفه‌ای انسانی است، بلکه نیاز به حفظ جان و سلامت کارگران، یکی از واجبات اخلاقی و اجتماعی ما به عنوان جامعه‌ای پیشرفته تلقی می‌شود.
