در سالهای اخیر، نمایشگاههای بینالمللی در ایران به محلی برای معرفی فرهنگ و هنر ایرانی تبدیل شده است. یکی از این نمایشگاهها که در سالهای گذشته توجه بسیاری را به خود جلب کرد، نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران است. این نمایشگاه با قدمتی بیش از سی سال، هرساله میزبان ناشران، نویسندگان و علاقهمندان به کتاب از […]
در سالهای اخیر، نمایشگاههای بینالمللی در ایران به محلی برای معرفی فرهنگ و هنر ایرانی تبدیل شده است. یکی از این نمایشگاهها که در سالهای گذشته توجه بسیاری را به خود جلب کرد، نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران است. این نمایشگاه با قدمتی بیش از سی سال، هرساله میزبان ناشران، نویسندگان و علاقهمندان به کتاب از سراسر دنیا است. اما گاهی اوقات در این چنین رویدادهایی، خطاها و اشتباهاتی نیز رخ میدهد که خود به موضوعاتی قابل تأمل و بحث بدل میشود. یکی از این خطاها، اشتباه در نامگذاری خلیجفارس در بنری متعلق به یکی از غرفههای نمایشگاه بود که موجب ایجاد جنجال و واکنشهای گستردهای در جامعه فرهنگی و رسانهای کشور شد.
این خطای ساده اما حائز اهمیت، بار دیگر بر اهمیت واژهها و نامها در تاریخ و فرهنگ ایران تاکید میکند. خلیجفارس، که در طول تاریخ به عنوان یک نقطه عطف جغرافیایی و فرهنگی محسوب میشود، همواره نماد هویت ملی و فرهنگی ایرانیان بوده است. این اشتباه نشاندهنده ندای تلخی است که یادآور بیتوجهی به تاریخ و میراث فرهنگی یک سرزمین است.
تاریخنگاری حاکی از آن است که خلیجفارس در طول قرون مختلف، با نامهای متنوعی شناخته شده است، اما هیچکدام از این نامها نمیتوانند جایگاه واقعی آن را در فرهنگ و هویت ایرانیان تغییر دهند. نام «خلیجفارس» نخستین بار در متون تاریخی و جغرافیایی دوران باستان ذکر شده و به شکلهای مختلفی در متون اسلامی و بعد از آن به کار رفته است. در حال حاضر، این نام در تمامی اسناد بینالمللی به رسمیت شناخته شده است و بیتوجهی به آن میتواند نشانهای از نادیده گرفتن هویت ملی باشد.
این خطا همچنین ما را به این اندیشه میکشاند که آیا تا کنون به عمق ادبیات و تاریخ خود نپرداختهایم؟ در اینجا میتوانیم به آثار ارزشمند ادبی مانند «شاهنامه» فردوسی، شاعر بزرگ ایرانی اشاره کنیم. «شاهنامه» نه تنها به عنوان حماسه ملی ایرانیان شناخته میشود، بلکه در آن داستانهای غنی و آموزندهای وجود دارد که همواره برای نسلهای آینده الهامبخش بوده است. خطای روی بنر در واقع ما را به یادآوری این نکته مهم فرامیخواند که ارزشهای فرهنگی و ملی ما چگونه میتوانند در معرض خطر قرار بگیرند و چه میزان نیاز داریم که به تاریخ و ادبیات خود بپردازیم.
با وجود پیشرفتهای علمی و دانشگاهی، هنوز هم نیاز داریم که با دقت بیشتری به مسائل فرهنگی و ملی خود توجه کنیم. خطاهای اینچنینی میتواند زنگ خطری برای ما باشد که در دنیای امروز نیاز داریم به هویت و تاریخ خود بازنگری کنیم و آن را به نسلهای آینده منتقل کنیم. شاعران و نویسندگان بزرگ ایرانی با آثارشان توانستهاند فرهنگ غنی ایرانی را حفظ کنند و امروز ما باید این مسیر را ادامه دهیم.
در نتیجه، اشتباه در نامگذاری خلیجفارس در بنر نمایشگاه، تنها یک خطا نیست. این حادثه ما را به چالش میکشد و نشان میدهد که چگونه باید به یادگیری و شناخت تاریخ و فرهنگ خود اهتمام ورزیم. از ما خواسته میشود که با مطالعه آثار بزرگان ادبی، مانند «شاهنامه»، به ارزشهای فرهنگیمان بیشتر توجه کنیم و در گامهای آینده برای حفظ این هویت ملی و فرهنگی کوشا باشیم. از تمامی علاقهمندان به فرهنگ و ادبیات ایرانی انتظار میرود که با مطالبه حقوق فرهنگی خود، در ادامه راه بزرگانی چون فردوسی و دیگر شاعران و نویسندگان شناخته شده، نقش مؤثری ایفا نمایند. برای آیندهای روشنتر و پر از افتخار، باید به یاد داشته باشیم که فرهنگ ما میراثی است که باید با دقت و احتیاط حفظ شود.