چرا باید از این پس کلمه “کروچنده” را جایگزین “کرانچی” کنیم؟

فرهنگستان زبان و ادب فارسی، واژه‌های «کروچنده» و «کروچندگی» را به‌جای واژه‌های انگلیسی «کرانچی» و «کرانچینس» تصویب و یادآور شده است که «کروچنده» (کرانچی) به ماده غذایی گفته می‌شود که هنگام جویدن به دلیل ترد بودن، در دهان صدا ایجاد می‌کند و «کروچندگی» (کرانچینس) هم به خاصیت این نوع ماده غذایی اشاره دارد.

در توضیح فرهنگستان همچنین آمده که واژه «کروچ کروچ» در لغت‌نامه به معانی «آواز چیزه‌های ترد و شکننده زیر دندان چون قند و نان خشک و خیار و مانند آن» است.

این مصوبه در قالب عکس‌نوشته‌ای در گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منعکس شد که ایسنا روز دوشنبه (دهم شهریورماه) آن را در قالب خبر منتشر کرد و رسانه‌های زیادی در داخل و خارج از کشور به بازنشر آن پرداختند.

مثل بسیای از مصوبه‌های دیگر فرهنگستان، این مصوبه نیز موجی از واکنش‌ها را به همراه داشت؛ از پیشنهادهایی برای کوتاه کردن این واژه به «کروچی» که راحت‌تر تلفظ می‌شود تا این ادعا که این واژه از زبان‌ها و گویش‌های دیگر وام گرفته شده است. مثلاً کاربری نوشته است ترک‌ها یا توجه به صدای «کیرچ_کیرچ» تولیدشده هنگام جویدن و خرد شدن نان خشک یا هرگونه خوراکی خشکی میان دندان‌ها «کیرچ_کیرچ» می‌گفتند و می‌گویند. یا یکی در بلوچی و بختیاری نیز «کروچاندن، کروچ» به کار می‌رود. کاربر دیگری به «خِرتُ و خُورت» اشاره کرده و دیگری به «خرچ خرچ». در این بین حمله به فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم دیده می‌شود.

اما علیرضا عباسی، شاعر و مترجم ساکن انگلستان در واکنش به این مصوبه نوشته است: «در موافقت با فرهنگستان: در خراسان ما، «کروچاندن» به عنوان فعل به کار می‌رود و شکل‌های مختلف آن رایج است: چه می‌کروچونی؟ این قدر نکروچون! این پارچه واکروچیده(دندان‌زده) است. بادوم‌ها هنوز کروچیدن/ کروچاندن نشده.»

منبع: ایسنا