ورا روبین چشمان خود را گشود؛ نخستین تصاویر حیرت‌انگیز از بزرگ‌ترین دوربین دیجیتال دنیا

فهرست محتوا

هفت مورد از سیارک‌های کشف‌شده، سیارک‌های نزدیک به زمین هستند، اما هیچ‌کدام در مسیر برخورد با سیاره‌ی ما قرار ندارند. باقی آن‌ها در کمربند اصلی سیارک‌ها، بین مریخ و مشتری، به‌سر می‌برند.

یکی دیگر از تصاویر منتشرشده، نمایی خیره‌کننده و صورتی رنگ از سحابی‌های «سه‌تکه» (Trifid) و «مرداب» (Lagoon) را نشان می‌دهد. این دو ابر گسترده از غبار و گاز که هزاران سال نوری با زمین فاصله دارند و در صورت‌فلکی «کمان» (Sagittarius) واقع شده‌اند، پیش از این بارها توسط منجمان حرفه‌ای و آماتور تصویربرداری شده‌اند. البته ابزارهای پیشرفته‌تر، تصاویر دقیق‌تری از آن‌ها ثبت کرده‌اند، اما به‌دلیل میدان دید محدودشان، تنها بخشی کوچک از این مناظر را پوشش داده‌اند.

«کلر هیگز»، متخصص ارتباطات علمی در پروژه روبین، می‌گوید نواحی آبی رنگ، تحت تأثیر نور ستارگان جوان و داغ روشن شده‌اند و این نور توسط غبار پخش می‌شود. رنگ‌های صورتی به احتمال زیاد ناشی از تابش اتم‌های برانگیخته هیدروژن هستند و رگه‌های تاریک همان مسیرهای باریک غبار هستند که نور را مسدود کرده‌اند.

ساخت رصدخانه ورا روبین حدود یک دهه پیش آغاز شد. این تلسکوپ سرانجام نخستین پرتوهای نور را در تاریخ ۱۵ آوریل ثبت کرد. «ویکتور کرابندام»، مدیر پروژه که در آن شب در اتاق کنترل حضور داشت، می‌گوید در واقع، ثبت تصویر در آن شب اصلاً جزو برنامه نبود. او در مصاحبه‌ای یادآوری کرد: «تقریباً تمام طول روز شک داشتیم که آیا می‌توانیم کاری انجام دهیم یا نه.»

برخی فیوزها باید تعویض می‌شدند و هنوز یکی از دوربین‌ها روشن نشده بود. اما این مشکلات در نهایت برطرف شدند. پس از تعویض شیفت، با ورود تیم جدید، آماده‌سازی برای روشن‌کردن تلسکوپ آغاز شد.

کرابندام گفت: «همه‌چیز تا حدی ناگهانی اتفاق افتاد. بعد یک نفر گفت: «خب، بله، ما یک تصویر گرفتیم.» پس از آن، مدتی کوتاه برای پردازش داده‌ها توسط رایانه‌ها سپری شد و بعد، تصویر روی صفحه ظاهر شد.» او می‌گوید در لحظه، واکنش خاصی نشان نداده است: «برای ما، این همان کاری بود که هر روز انجام می‌دهیم، حل کردن مشکلات، بعضی چیزها کار می‌کنند و بعضی هم کار نمی‌کنند.»

البته نخستین تصویر کامل و بی‌نقص نبود. به‌جای نقاط نورانی، ستارگان به‌شکل دونات ظاهر شده بودند. اما همین هم نشانه خوبی بود: ظاهر شدن دونات‌ها به‌جای لکه‌های نامشخص، نشان می‌داد که آینه‌ها خیلی از تراز خارج نشده‌اند. با چند تنظیم ساده، دونات‌ها به نقطه‌های دقیق نور تبدیل شدند.

«آلیشا شوگارت»، معاون تیم متخصصان رصد، در مراسمی برای خبرنگاران در ماه مه توضیح داد: «زمان بین ثبت اولین تصویر و رسیدن به این تصویری که حالا می‌بینید، کمتر از چند دقیقه طول کشید. این همان شب ثبت اولین فوتون توسط ما بود.»

از آن زمان تاکنون، مهندسان و دانشمندان رصدخانه ورا روبین مشغول کالیبره‌کردن و تنظیم دقیق این تلسکوپ پیچیده بوده‌اند. عملیات علمی و نقشه‌برداری ده‌ساله، به‌طور رسمی در اواخر امسال آغاز خواهد شد.

اگرچه ورا روبین بزرگ‌ترین تلسکوپ جهان نیست، یک شگفتی فناورانه به‌شمار می‌رود. ساختار اصلی آن شامل یک آینه اولیه به قطر ۸٫۵ متر، یک آینه ثانویه با قطر ۳٫۳ متر و بزرگ‌ترین دوربین دیجیتال جهان است. این مجموعه‌ی عظیم روی لایه‌ای نازک از روغن شناور است و موتورهای مغناطیسی، سازه‌ای ۳۰۰ تُنی را می‌چرخانند؛ به‌طوری که در حالت حداکثر سرعت، می‌تواند در کمی بیشتر از ۳۰ ثانیه، یک دور کامل بچرخد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *