براساس آخرین گزارش‌های مشروح سازمان هواشناسی کشور، بارش باران در ۳۰ استان مختلف ایران در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این تغییرات به وضوح می‌تواند بر وضعیت آب و هوا و همچنین زندگی روزمره شهروندان تأثیر بگذارد. در این میان، استان سیستان و بلوچستان با کاهش ۷۷.۲ درصدی بارش‌ها در صدر این کاهش قرار دارد و تغییرات اقلیمی در این منطقه، نگرانی‌هایی جدی را به وجود آورده است.
به‌دنبال این افت قابل توجه بارش، استان‌های دیگر نیز با کاهش محسوس بارندگی‌های سالانه روبرو شده‌اند. به طور خاص، پایتخت کشور، تهران، با کاهش ۴۶ درصدی بارش‌ها مواجه شده است که این امر می‌تواند موجب افزایش آلودگی هوا و افت کیفیت زندگی ساکنان این کلان‌شهر گردد. این کاهش بارندگی در شرایطی رخ می‌دهد که سال‌های اخیر مواردی از خشکسالی و تغییرات آب و هوایی نیز گزارش شده است و به نظر می‌رسد این مشکل در آینده نیز تداوم خواهد داشت.
کاهش بارش‌ها به‌طور بالقوه می‌تواند تأثیراتی جدی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی بگذارد. این امر ممکن است موجب کمبود آب برای شرب، کشاورزی و صنایع شود و چالشی جدی برای دولت و مسئولان و همچنین اهالی محلی فراهم کند. به عنوان مثال، در استان سیستان و بلوچستان که به‌دلیل اقلیم خاص خود، منابع آبی محدودی دارد، این موضوع ممکن است به عمیق‌تر شدن فقر آبی و افزایش مهاجرت‌های داخلی منجر شود.
تأثیرات منفی این کاهش بارش‌ها تنها محدود به منابع آب نمی‌شود. در حوزه کشاورزی، کاهش بارندگی می‌تواند منجر به کاهش عملکرد محصولات زراعی شود و ضربه‌ای جدی به معیشت کشاورزان این مناطق بزند. ایجاد شرایط نامساعد برای کشت و زراعت، نه تنها بر تولید محصولات آبی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به افزایش قیمت مواد غذایی در بازار نیز منجر شود و در ادامه بر قدرت خرید خانواده‌ها تأثیر بگذارد.
علاوه بر این، کاهش بارش‌ها و افت منابع آبی ممکن است بر اکوسیستم‌ها نیز اثراتی داشته باشد. بسیاری از زیستگاه‌ها به بارندگی‌های منظم و کافی وابسته هستند و کاهش بارش‌ها می‌تواند به نابودی این زیستگاه‌ها و انقراض برخی از گونه‌های جانوری و گیاهی منجر شود. این تغییرات تهدیدی برای تنوع زیستی کشور هستند و ممکن است به بروز بحران‌های جدید محیط زیستی بینجامد.
از سوی دیگر، علائم تغییرات آب و هوایی، از قبیل افزایش دما، پدیده‌های شدید جوی و نیز بروز گرد و غبار در مناطق خشک و نیمه‌خشک، به چالش‌های جدی برای شهروندان تبدیل خواهد شد. ما شاهد خواهیم بود که در سال‌های آینده، مقامات و مسئولان بایستی تدابیر جدی‌تری برای مقابله با این بحران‌ها اتخاذ نمایند.
در این راستا، طرح‌های مدیریت منابع آب و کشاورزی پایدار، به‌خصوص در استان‌های تحت فشار آبی، باید در اولویت قرار گیرد. همچنین، آگاهی بخشی به مردم در خصوص مصرف بهینه آب و حفظ منابع طبیعی ضروری است.
با توجه به وضعیت بحرانی آب و هوایی، ضروری است که همه نهادها و سازمان‌ها در همکاری و هم‌افزایی با یکدیگر، اقداماتی کلیدی برای مدیریت این بحران انجام دهند. امید است با توجه به این مشکلات مهم، مسئولان با اتخاذ برنامه‌های مدون و مؤثر، به بهبود شرایط محیط زیستی و اجتماعی در کشور کمک نمایند.
در این شرایط بحرانی، انسجام اجتماعی و همدلی مردم می‌تواند عامل موثری در مقابله با مشکلات ایجاد شده باشد. از این رو، توجه به مسایل مرتبط با منابع آبی و زیست‌محیطی، بیش از پیش امروز و فردا مهم خواهد بود و باید در دستور کار همه قرار گیرد.
