آمار تکان‌دهنده انجام ۲۲ هزار عملیات امداد و نجات در طول یک سال گذشته در کشور، زنگ هشداری جدی برای بازنگری در نگرش و رویکرد ما به بلایای طبیعی است. این حجم گسترده از تلاش‌های امدادی نشان می‌دهد که سرزمین ما همواره در معرض تهدیدات گوناگون طبیعی قرار دارد و این حوادث، بخش قابل توجهی […]
آمار تکان‌دهنده انجام ۲۲ هزار عملیات امداد و نجات در طول یک سال گذشته در کشور، زنگ هشداری جدی برای بازنگری در نگرش و رویکرد ما به بلایای طبیعی است. این حجم گسترده از تلاش‌های امدادی نشان می‌دهد که سرزمین ما همواره در معرض تهدیدات گوناگون طبیعی قرار دارد و این حوادث، بخش قابل توجهی از منابع و توانایی‌های کشور را به خود اختصاص می‌دهند. آیا زمان آن نرسیده است که به جای تمرکز صرف بر واکنش پس از وقوع فاجعه، رویکردی پیشگیرانه‌تر و جامع‌تر را در پیش بگیریم؟ تغییر دیدگاه ما نسبت به بلایای طبیعی، از پذیرش آن‌ها به عنوان سرنوشتی محتوم تا تلاش برای کاهش آسیب‌پذیری و مدیریت ریسک فعالانه، می‌تواند گامی اساسی در حفظ جان و مال هموطنانمان باشد.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر، بابک محمودی، با اشاره به پتانسیل بالای ایران در بهره‌برداری از حوادث طبیعی، ابراز امیدواری کرد که نگاه کشور به این رویدادها تغییر کند و از آن‌ها به عنوان فرصتی برای جذب گردشگر و کسب درآمد استفاده شود، همان‌طور که در برخی دیگر از کشورها مرسوم است.
محمودی در گفت‌وگوی خود با ایسنا، ضمن گرامیداشت یکصد و سومین سالگرد تاسیس جمعیت هلال احمر، اظهار داشت: اگرچه این نهاد، سازمان‌های متعددی را در زیرمجموعه خود دارد، اما سازمان امداد و نجات، هسته اولیه و همراه همیشگی این جمعیت از بدو تاسیس بوده و وظیفه اصلی آن، امدادرسانی و کمک به آسیب‌دیدگان در زمان وقوع حوادث و بحران‌های مختلف است. وی یادآور شد که هدف اصلی از شکل‌گیری نهادهای مشابه هلال احمر در سطح جهان، یاری رساندن به مردم در جریان جنگ‌ها بود، اما به تدریج، دامنه فعالیت این نهاد به سایر شرایط بحرانی نظیر سیل و زلزله نیز گسترش یافت.
توانمندی بی‌نظیر امداد و نجات ایران در عرصه جهانی
رئیس سازمان امداد و نجات با تاکید بر توانایی‌ها و امکانات منحصربه‌فرد این سازمان در سطح بین‌المللی گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به نگاه ویژه امام خمینی (ره) به مقوله کمک به انسان و انسانیت، جمعیت هلال احمر کشورمان توسعه چشمگیری پیدا کرد و سازمان امداد و نجات نیز از نظر نیروی انسانی، تجهیزات و امکانات، گسترش یافت. به طوری که امروزه، هلال احمر ایران از نظر امکانات اولیه در زمره برترین کشورهای جهان قرار دارد. البته، وی اذعان داشت که برخی تجهیزات تخصصی که توسط کشورهای خاص تولید می‌شوند، در اختیار ایران نیست، اما در مجموع، امکانات بسیار خوبی در اختیار این سازمان قرار دارد.
محمودی در ادامه سخنان خود به حضورش در جمع روسای سازمان‌های امداد و نجات ۷۵ کشور در سال گذشته اشاره کرد و گفت: زمانی که وضعیت سازمان خودمان را برای آن‌ها تشریح کردم، همگی از این سطح از توانمندی ابراز تعجب کردند. حتی دبیر کل صلیب سرخ جهانی پس از شنیدن توضیحات من، با یادآوری سه سفر خود به ایران و بازدید نزدیک از سازمان امداد و نجات و جمعیت هلال احمر، تاکید کرد که این سازمان در دنیا بی‌نظیر است و هیچ کشور دیگری در جهان، این حجم از توانایی‌ها را به صورت یکپارچه در اختیار ندارد، زیرا در سایر کشورها، این وظایف بین سازمان‌های مختلف تقسیم شده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد که سازمان امداد و نجات، با توجه به وظایف و ماموریت‌های خود، حدود ۷۵ درصد از کل بودجه جمعیت هلال احمر را به خود اختصاص داده و این بودجه در بخش‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انجام بیش از ۲۰ هزار عملیات امدادی در سال گذشته
رئیس سازمان امداد و نجات در خصوص عملکرد این سازمان در سال گذشته گفت: تا ابتدای اسفند ماه سال گذشته، در مجموع ۲۲ هزار عملیات امداد و نجات انجام شده است که در پی این عملیات‌ها، به ۹۸ هزار و ۲۴۵ نفر خدمات‌رسانی شده است. از این تعداد، ۴۵ هزار و ۷۶۰ نفر در محل حادثه خدمات امدادی دریافت کرده و مابقی برای دریافت خدمات تخصصی‌تر به بیمارستان‌ها منتقل شده‌اند.
محمودی در تشریح نوع حوادثی که این سازمان با آن‌ها مواجه بوده است، گفت: ۵۰ درصد از این عملیات‌ها مربوط به حوادث جاده‌ای، ۳۱ درصد مربوط به تجمعات انبوه مانند راهپیمایی اربعین، ۵ درصد حوادث جوی و اقلیمی، ۴ درصد مربوط به حوادث کوهستان، ۳ درصد حوادث آبی و ۷ درصد نیز مربوط به سایر موارد بوده است.
وی با اشاره به استان‌هایی که بیشترین حوادث در آن‌ها رخ داده است، گفت: متاسفانه در سال گذشته، استان‌های اصفهان، مازندران و گلستان بیشترین تعداد حوادث را به خود اختصاص دادند و همچنین ۸ هزار و ۵۰۷ مورد واژگونی خودرو در استان‌های کرمان، فارس و اصفهان به ثبت رسید.
لزوم تغییر نگرش به بلایای طبیعی؛ فرصت‌سازی به جای تهدید
محمودی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع بلایای طبیعی و نحوه برخورد با آن‌ها پرداخت و گفت: در سطح جهان، حدود ۴۳ نوع بلای طبیعی شناخته شده است که متاسفانه ۳۶ نوع از این حوادث در کشور ما رخ می‌دهد که این آمار بسیار بالایی است و نشان می‌دهد که ایران کشوری حادثه‌خیز است. اما نکته قابل تامل این است که هر زمان صحبت از بلایا و حوادث طبیعی به میان می‌آید، مردم و مسئولین ما تنها به جنبه حادثه آن توجه می‌کنند و به سرعت به فکر کمک‌رسانی می‌افتند، در حالی که در سایر کشورها این رویکرد تغییر کرده است.
وی در تشریح این تغییر نگرش افزود: به عنوان مثال، در گذشته آتشفشان یک پدیده مخرب و حادثه طبیعی تلقی می‌شد، اما امروزه مسئولان برخی کشورها با ایجاد شرایط مناسب، گردشگران را جذب می‌کنند تا از دیدن این مناظر طبیعی لذت ببرند و از این فرصت برای توسعه صنعت گردشگری و کسب درآمد بهره‌برداری می‌کنند. محمودی با اشاره به بارش سنگین برف در منطقه کوهرنگ گفت: اگر همین میزان برف که ارتفاع آن به چند متر می‌رسد در یکی از کشورهای اروپایی می‌بارید، مسئولان آن کشور به شکل متفاوتی از آن استفاده می‌کردند و با برگزاری جشنواره‌های مختلف، از این نعمت الهی بهره می‌بردند. متاسفانه، مسئولین ما نه تنها به این جنبه‌ها توجهی ندارند، بلکه مردم نیز در مواجهه با این اتفاقات تنها احساس نیاز به کمک می‌کنند و به عنوان مثال، خواستار بازگشایی فوری جاده‌ها و بازگشت سریع به شرایط عادی زندگی هستند، در حالی که در سایر کشورها، در چنین شرایطی، تردد با خودروها محدود شده و از وسایل نقلیه جایگزین مانند سورتمه‌های گوزنی و موتوری استفاده می‌شود.
ضرورت تغییر دیدگاه نسبت به حوادث و بلایا
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر با طرح یک مثال جالب توجه گفت: به عنوان نمونه، عربستان سعودی میزبانی المپیک زمستانی ۲۰۳۰ را پذیرفته است، در حالی که در این کشور برف طبیعی نمی‌بارد و آن‌ها مجبور به تولید برف مصنوعی خواهند بود. اما در کشور ما، پیست اسکی دیزین وجود دارد که در سطح جهانی بی‌نظیر است، اما اگر همین الان به وضعیت آن نگاه کنید، متوجه خواهید شد که آن‌طور که باید از این ظرفیت استفاده نشده است. در واقع، ما باید دیدگاه خود را نسبت به این حوادث و بلایا تغییر دهیم و از این تهدیدها، فرصت‌های ارزشمندی خلق کنیم. محمودی با ابراز تعجب از عدم قدردانی و بهره‌برداری صحیح از نعمت‌های طبیعی در ایران گفت: من گاهی واقعا تعجب می‌کنم که چرا خداوند همه نعمت‌هایش را یکجا به ما عطا کرده، اما متاسفانه ما نه تنها قدردان این نعمت‌ها نیستیم، بلکه حتی بلد نیستیم به درستی از این شرایط استفاده کنیم، در حالی که در سایر نقاط جهان، برای داشتن حتی یکی از این نعمت‌ها، هزینه‌های زیادی صرف می‌کنند.
رئیس سازمان امداد و نجات در ادامه به وضعیت ناوگان خودرویی این سازمان اشاره کرد و گفت: سازمان امداد و نجات در حال حاضر ۶۰۰۰ دستگاه خودروی سبک و سنگین عملیاتی در اختیار دارد که عمر برخی از این خودروها به بیش از ۱۵ سال می‌رسد و ما در تلاش برای نوسازی این ناوگان زمینی هستیم. در سال‌های گذشته، تعدادی خودروی جدید به ناوگان سازمان اضافه شده است، اما متاسفانه در این زمینه با چند مشکل مواجه هستیم.
محمودی در تشریح این مشکلات گفت: ما خودروهای جدید را در فروردین ماه سال گذشته وارد کشور کردیم، اما تا به امروز هنوز نتوانسته‌ایم آن‌ها را به چرخه عملیات وارد کنیم و فرآیند ترخیص این خودروها بسیار دشوار و زمان‌بر بوده است. وی افزود: ما برای خرید هر دستگاه خودرو یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان هزینه کرده‌ایم و تاکنون یک میلیارد تومان نیز بابت هزینه پارکینگ پرداخت کرده‌ایم تا خودروها از گمرک ترخیص شوند و اکنون باید فرآیند شماره‌گذاری آن‌ها آغاز شود. علاوه بر این، این خودروها نیاز به تجهیز دارند که هزینه تجهیزات مورد نیاز برای هر خودرو حدود دو برابر قیمت خود آن است و در مجموع حدود ۵ میلیارد تومان برای تجهیز این خودروها نیاز است که امیدواریم این بودجه هرچه زودتر تخصیص داده شود.
استقرار گسترده پایگاه‌های امداد و نجات در سراسر کشور
محمودی در خصوص تعداد پایگاه‌های امداد و نجات جمعیت هلال احمر در سراسر کشور گفت: ما در حال حاضر بالغ بر ۶۴۰ پایگاه جاده‌ای فعال داریم که به ارائه خدمات امدادی مشغول هستند. علاوه بر این، حدود ۸۰۰ پایگاه در مناطق شهری و همچنین ۸۰۰۰ خانه هلال در روستاها و مناطق دورافتاده نیز به ارائه خدمات می‌پردازند.
رئیس سازمان امداد و نجات با اشاره به تعداد نیروهای امدادی این سازمان گفت: در سراسر کشور، ۸۰ هزار نیروی امدادگر و نجاتگر داریم که ۲۲ هزار نفر از آن‌ها را بانوان تشکیل می‌دهند. همچنین، در مجموع ۴۸ هزار نفر از این تعداد، نیروهای فعال و آماده به کار هستند که ۴۰۰ نفر از آن‌ها پزشک و متخصص هستند. محمودی با تاکید بر اهمیت نیروی انسانی متخصص در این سازمان گفت: تعداد امدادگران ما حتی از کشور چین که جمعیت بسیار زیادی دارد نیز بیشتر است و این برای ما یک مزیت و افتخار بزرگ محسوب می‌شود.
وی همچنین به جذب نیروهای جدید در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: در سال‌های گذشته، ۸۰۰۰ نفر در پایگاه‌های هلال احمر جذب شده‌اند و امروزه ۸۰ درصد از پرسنل ما، کادر رسمی و حقوق‌بگیر هستند که میانگین سنی آن‌ها بین ۲۵ تا ۳۵ سال است.
محمودی در پایان سخنان خود به موضوع ایثار و فداکاری نیروهای امدادی اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ۳ هزار و ۲۰۰ نفر از نیروهای ما دارای درجه ایثار هستند و امسال نیز ۴۶۰ نفر دیگر این درجه را دریافت خواهند کرد. وی با قدردانی از حضور فعال بانوان در این سازمان گفت: خانم‌ها نیز همانند آقایان، در تمام عرصه‌های امداد و نجات حضور فعال و موثر دارند و همانند مردان، حتی در پایگاه‌ها نیز به صورت شبانه‌روزی شیفت می‌گیرند و الحق که هیچ چیزی از مردان کم ندارند و ما از حضور این افراد توانمند در سازمان امداد و نجات بسیار خرسندیم.
نگاهی نو به حوادث طبیعی؛ از تهدید به فرصت برای ایران!
