نخستوزیر هند، نارندرا مودی، در اظهاراتی اخیر در واکنش به تنشها و مشکلات موجود در روابط این کشور با پاکستان، تأکید کرد که اگر قرار باشد گفتگوی جدیدی میان دو کشور انجام شود، این گفتوگو صرفاً بر روی موضوعاتی چون «تروریسم» و «کشمیر اشغالی» متمرکز خواهد بود. این اظهارات بهویژه در شرایط کنونی که تنشها در منطقه جنبههای پیچیدهتری به خود گرفته، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نارندرا مودی در نشست خبری که با حضور خبرنگاران داخلی و بینالمللی برگزار شد، با اشاره به چالشهای موجود در روابط دو کشور، تصریح کرد که هند همواره به دنبال حفظ امنیت و حاکمیت خود بوده و در این راستا هیچگونه تردیدی وجود ندارد. وی افزود که دغدغههای هند در مورد پیشرفتهای تروریسم و همچنین منازعه تاریخی در کشمیر، دو مسئلهای هستند که باید در هرگونه گفتگوی آینده با پاکستان بهطور جدی مورد بررسی قرار گیرند.
مودی به تاریخچه منازعه کشمیر اشاره کرد و گفت که این منطقه از زمان استقلال هند و پاکستان در سال ۱۹۴۷م. همواره محل تنش و کشمکش بوده است. وی با ابراز نگرانی از فعالیتهای تروریستی که از خاک پاکستان سرچشمه میگیرد، تأکید کرد که این موضوع باید در راس مسائل مورد گفتگو قرار گیرد. نخستوزیر هند همچنین به این نکته اشاره کرد که کابل و اسلامآباد در گذشته در خصوص تأمین امنیت و ثبات در منطقه همکاری کردهاند اما اظهارات اخیر مقامهای پاکستانی در خصوص کشمکشهای کشمیر، نگرانیهای امنیتی هند را در پی داشته است.
در این راستا، یکی از نمایندگان مجلس هند نیز در واکنش به اظهارات مودی گفت: «هرگونه مذاکره با پاکستان باید تحت شرایط خاصی انجام گیرد و بدون توجه به مسائل امنیتی، نتیجهای مثبت نخواهد داشت». این نگرش باعث شده است تا بسیاری از تحلیلگران بینالمللی به بررسی مجدد سیاستهای هند در قبال پاکستان بپردازند.
با توجه به تحولات جدید در زمینه دیپلماسی جهانی و تغییرات در اتحادهای منطقهای، بسیاری از کشورها بهدقت نظارهگر رفتارهای هند و پاکستان هستند. بهویژه با توجه به بحرانهای سیاسی اخیر در خاورمیانه و آسیای مرکزی، درک ریشههای تنش میان این دو کشور ضروری به نظر میرسد. کارشناسان بر این باورند که گفتوگوهای مستقیم بین هند و پاکستان تنها در صورتی میتواند به نتایج مثبتی منجر شود که هر دو طرف با حسن نیت و رعایت اصول امنیتی به میدان بیایند.
گفتنی است که در سالهای اخیر، پاکستان نیز بارها اعلام کرده است که آماده مذاکره با هند در خصوص مسائل مختلف است، اما شرط این کشور بر اساس تعامل مسالمتآمیز و حل اختلافات بر اساس دیپلماسی بوده است. با این حال، اظهارات مقامات هندی نشان میدهد که آنها بر روی مسائل اساسی و عدم تساهل در مورد فعالیتهای تروریستی تأکید خواهند کرد.
نکته قابل توجه در این زمینه این است که مسائل کشمیر و تروریسم نهتنها بر روابط دوجانبه تأثیرگذار است، بلکه بر ثبات کلی منطقه نیز اثر میگذارد. در همین راستا، دولت هند تأکید زیادی بر ضرورت همکاریهای بینالمللی برای مقابله با تروریسم و حفظ امنیت در خاورمیانه و آسیای جنوبی دارد. مودی یادآور شد که همکاریهای بینالمللی بر محور امنیت و تروریسم کلید حل بسیاری از مسائل جاری در روابط هند و پاکستان میباشد.
در پایان، باید گفت که اظهارات اخیر مودی نشاندهنده عزم جدی هند برای پیگیری اهداف امنیتی و جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده از مذاکرات احتمالی با پاکستان است. تحلیلگران امید دارند که هرچه زودتر دیدگاههای مثبت و سازندهای در روابط دوجانبه شکل گیرد تا زمینه لازم برای همکاریهای بیشتر و صلحسازی در منطقه فراهم گردد.