در دنیای پویای هوش مصنوعی مولد، رقابت بین مدل‌های زبانی بزرگ (LLMs) هر روز داغ‌تر می‌شود. در یک سوی این میدان، ChatGPT، محصول نوآورانه OpenAI، با قابلیت‌های چشمگیر در تولید متن، پاسخگویی به سوالات و انجام وظایف متنوع، جایگاه ویژه‌ای برای خود دست و پا کرده است. در سوی دیگر، Gemini، هوش مصنوعی چندوجهی گوگل، با تکیه بر زیرساخت قدرتمند این شرکت و توانایی درک و تولید محتوا در قالب‌های مختلف، به عنوان رقیبی جدی قد علم کرده است. سوالی که ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده این است: در این رقابت تنگاتنگ، کدامیک از این دو هوش مصنوعی عملکرد بهتری را به نمایش می‌گذارد؟ در ادامه به بررسی و مقایسه نقاط قوت و ضعف این دو رقیب قدرتمند خواهیم پرداخت.
نبرد غول های هوش مصنوعی: نگاهی عمیق به رقابت تنگاتنگ اوپن ای آی و گوگل و مقایسه چت جی پی تی و جمینای
در ادامه این مطلب، بر اساس تحلیلی از وبسایت دیجیتال ترندز، به بررسی و مقایسه برخی از عملکرد ها و ویژگی های کلیدی مشترک میان چت جی پی تی و جمینای، به ویژه در زمینه های جستجو، خرید با هوش مصنوعی و تحقیقات عمیق می پردازیم تا درک بهتری از توانمندی ها و نقاط قوت و ضعف هر یک به دست آوریم.
قابلیت جستجو: نبردی دیرینه با رویکردی نوین
اوپن ای آی در اواخر ماه اکتبر سال ۲۰۲۴، قابلیت جستجوی چت جی پی تی را به عنوان یک ویژگی نوین و یکپارچه با موتور جستجوی داخلی در ربات چت خود معرفی کرد. این اقدام به کاربران امکان می داد تا پاسخ هایی آنی و به روز برای پرسش های خود، از جمله نتایج مسابقات ورزشی، آخرین اخبار جهان و قیمت لحظه ای سهام در بازار های مالی، دریافت کنند. این ویژگی در واقع، تفسیر و برداشت اختصاصی اوپن ای آی از مفهوم جستجوی اینترنتی بود که گوگل با موتور جستجوی قدرتمند خود از سال ۱۹۹۸ پرچمدار بلامنازع آن بوده است. این قابلیت جدید به چت جی پی تی این توانایی را بخشید تا به پرسش های سریع و کوتاه کاربران پاسخ دهد و نتایجی مشابه با آنچه در موتور های جستجوگر سنتی مشاهده می کنیم، ارائه نماید. برای تقویت این بخش، اوپن ای آی همکاری های گسترده ای را با چندین سازمان خبری و رسانه ای معتبر جهانی، از جمله آسوشیتدپرس، اکسل اشپرینگر، فایننشال تایمز، نیوز کورپ، رویترز، آتلانتیک، تایم و وکس مدیا، آغاز کرد تا از محتوای تولیدی آن ها برای ارائه پاسخ های دقیق تر و جامع تر بهره ببرد. در زمان معرفی این قابلیت، شایعاتی مبنی بر اینکه اوپن ای آی در حال بررسی و توسعه مرورگر وب اختصاصی خود است نیز در محافل فناوری مطرح شد؛ با این حال، این پروژه تا به امروز به مرحله نهایی و عرضه عمومی نرسیده است.
در سوی دیگر این میدان، موتور جستجوی گوگل قرار دارد که سال هاست برای ارائه نتایج مورد نظر کاربران، عمدتا بر اساس کلمات کلیدی وارد شده توسط آن ها عمل می کند. با این وجود، گوگل نیز بیکار ننشسته و در سال های اخیر، موتور جستجوی خود را با به روز رسانی های متعدد مبتنی بر هوش مصنوعی، به شدت تقویت کرده است. این به روز رسانی ها به گوگل امکان می دهد تا جملات و عبارات متنی طولانی تر و پیچیده تر را با درک مفهومی بهتری پردازش کند و نتایج مرتبط تری را به کاربران نمایش دهد.
کدام یک در عرصه جستجو عملکرد بهتری دارد؟ پاسخ کارشناسان: گوگل
علیرغم تلاش های نوآورانه اوپن ای آی، به نظر می رسد گوگل به دلیل زیرساخت های گسترده، الگوریتم های پیشرفته و تجربه طولانی مدت خود در زمینه نمایه سازی و رتبه بندی وب، همچنان دست بالا را در قابلیت جستجو دارد و نتایج جامع تر و اغلب دقیق تری را ارائه می دهد.
خرید هوشمند با دستیار هوش مصنوعی
چت جی پی تی در اواخر ماه آوریل سال ۲۰۲۵، یک ویژگی جذاب برای کمک به فرآیند خرید آنلاین را به عنوان افزونه ای برای قابلیت جستجوی خود معرفی کرد. با استفاده از این ویژگی، کاربران می توانند به سادگی با انتخاب نماد جستجو و سپس پرس و جو در مورد کالای مورد نظر خود، اطلاعات مفیدی برای تصمیم گیری بهتر کسب کنند. این قابلیت برای تمامی کاربران، اعم از کاربران نسخه رایگان، پلاس و پرو، در دسترس قرار گرفت، هرچند کاربران نسخه رایگان با محدودیت های قابل توجهی در استفاده از آن مواجه هستند.
چت جی پی تی در پاسخ به درخواست خرید کاربر، گزینه هایی را برای خرید تا سقف پنج مورد پیشنهاد می دهد و جزئیات و اطلاعات مرتبط با هر گزینه، از جمله قیمت ها، تخفیف های موجود، مشخصات فنی محصول، بهترین وبسایت های فروشنده و حتی بهترین مکان های فیزیکی برای خرید آن کالا در منطقه جغرافیایی کاربر را به صورت یکپارچه نمایش می دهد. علاوه بر این، کاربران می توانند با کلیک بر روی هر یک از لینک های ارائه شده مستقیما به صفحات وب مربوطه هدایت شوند یا از چت جی پی تی سوالات بیشتری در مورد هر یک از محصولات موجود در لیست بپرسند تا اطلاعات کامل تری به دست آورند.
در مقابل، سرویس خرید گوگل یا Google Shopping، یکی دیگر از ویژگی های با سابقه این شرکت است که در ابتدا در سال ۲۰۰۲ با نام Froogle راه اندازی شد. این سرویس در طول سالیان متمادی، نسخه ها و به روز رسانی های متعددی را پشت سر گذاشته است که شامل افزودن قابلیت های هوش مصنوعی برای بهبود تجربه کاربری و ارائه گزینه های متنوع تر و دقیق تر به خریداران می شود.
کدام یک برای تجربه خرید مناسب تر است؟ پاسخ کارشناسان: هر دو پلتفرم مزایای خود را دارند
به نظر می رسد هر دو ابزار، یعنی چت جی پی تی و گوگل شاپینگ، می توانند برای تحقیق اولیه در مورد محصولات و مقایسه گزینه های مختلف، مفید و کارآمد باشند. با این حال، گوگل شاپینگ به دلیل نمایش تصاویر محصولات در کنار اطلاعات، از مزیت بصری بیشتری برخوردار است که می تواند به تصمیم گیری کاربران کمک کند. البته، این احتمال وجود دارد که نسخه های پولی چت جی پی تی نیز در آینده با ارائه تصاویر بیشتری از محصولات، این شکاف را کمتر کنند. برخی دیگر از منتقدان و تحلیلگران حوزه فناوری اشاره کرده اند که چت جی پی تی به دلیل عدم نمایش تبلیغات حمایت شده (Sponsored Ads) در طرح و نتایج جستجوی خرید خود، نسبت به گوگل که بخش قابل توجهی از نتایجش را تبلیغات تشکیل می دهد، از مزیت شفافیت و بی طرفی بیشتری برخوردار است.
تحقیقات عمیق و تحلیل های تخصصی
گوگل ابزار تحقیقات عمیق (Deep Research) خود را در ماه دسامبر سال ۲۰۲۴ راه اندازی کرد. این شرکت، ویژگی مذکور را به عنوان بخشی از سطح اشتراک پولی چت بات پیشرفته هوش مصنوعی خود یعنی جمینای پیشرفته (Gemini Advanced) که با قیمت ۲۰ دلار در ماه عرضه می شود، به مصرف کنندگان معرفی نمود. با این حال، این ویژگی در تمامی سطوح اشتراک جمینای، از جمله نسخه رایگان، در دسترس قرار گرفت، با این تفاوت که کاربران نسخه رایگان با محدودیت استفاده پنج گزارش در ماه مواجه هستند. قابلیت تحقیقات عمیق جمینای، پس از بررسی و مراجعه به ده ها و حتی صد ها منبع اطلاعاتی معتبر در سراسر اینترنت، یک تجزیه و تحلیل جامع و در سطح تخصصی از یک موضوع یا سوال خاص را به کاربر ارائه می دهد. جمینای تحقیقات عمیق خود را بر پایه پیشرفته ترین مدل های هوش مصنوعی موجود خود انجام می دهد که این امر به ویژگی مذکور اجازه می دهد تا برتری و دقت خود را در ارائه تحلیل های عمیق حفظ کند. راه اندازی موفقیت آمیز قابلیت تحقیقات عمیق توسط جمینای، سایر برند ها و شرکت های فعال در حوزه هوش مصنوعی را نیز به تکاپو واداشت تا ویژگی های مشابهی را توسعه و منتشر کنند.
در پاسخ به این اقدام گوگل، اوپن ای آی نیز قابلیت تحقیقات عمیق خود را برای چت جی پی تی در ماه فوریه سال ۲۰۲۵ راه اندازی کرد. همزمان با معرفی مدل های استدلال (Reasoning Models) جدید خود که به عنوان موتور محرکه این ابزار عمل می کردند، این برند به سرعت دسترسی به آن را برای مشترکین ChatGPT Plus (با هزینه ۲۰ دلار در ماه) و سپس برای کاربران نسخه رایگان گسترش داد. نکته قابل توجه در اینجا نیز، محدودیت های اعمال شده برای کاربران است؛ کاربران رایگان تنها می توانند پنج پرس و جوی تحقیقات عمیق در ماه انجام دهند، در حالی که این محدودیت برای کاربران پلاس ۲۵ پرس و جو و برای کاربران سطح پرو تا ۲۵۰ پرس و جو در ماه افزایش می یابد.
کدام یک در ارائه تحقیقات عمیق بهتر عمل می کند؟ پاسخ کارشناسان: هر دو توانمند هستند، اما با تفاوت هایی در خروجی
برای ارزیابی عملکرد این دو قابلیت، هر دو ویژگی تحقیقات عمیق با یک سوال علمی منحصر به فرد اما غیرممکن از نظر عملی مورد آزمایش قرار گرفتند: “اگر فردی با لباس فضایی به مدت پنج دقیقه روی سطح سیاره زهره قرار بگیرد، چه اتفاقی برای او رخ خواهد داد؟” نکته قابل توجه این است که در این آزمایش، از نسخه رایگان چت جی پی تی و نسخه پیشرفته (پولی) جمینای استفاده شد.
نتایج آزمایش نشان داد که جستجوی عمیق چت جی پی تی بسیار سریع تر از جمینای به پاسخ رسید؛ با این حال، مطلب ارائه شده توسط آن به طور کلی کوتاه تر و خلاصه تر بود. اما چت جی پی تی با استفاده از مولد تصویر داخلی خود، خلاقیت بیشتری به خرج داد و تصاویر آینده نگرانه و جالبی از این سفر فضایی فرضی و سرنوشت ساز، از جمله ظاهر احتمالی سیاره زهره از نزدیک و نوع لباسی که ممکن است یک فضانورد در چنین سفری بپوشد، ارائه کرد.
در مقابل، جستجوی عمیق جمینای برای تکمیل و ارائه پاسخ نهایی، زمان بسیار بیشتری صرف کرد (حدود هفت دقیقه)، اما در نهایت متنی نسبتا طولانی تر، دقیق تر و با جزئیات بیشتر ارائه داد. این گزارش شامل جداول محاسبات ریاضی دقیقی در مورد شرایط محیطی زهره و تاثیرات آن بر بدن انسان و لباس فضایی بود. همچنین، مقاله ارائه شده توسط جمینای، بخش های مفصلی در مورد ساختار و اجزای مورد نیاز لباس فضایی برای چنین ماموریتی داشت و از چندین بخش مجزا تشکیل شده بود که به زمان بندی رویداد ها و جزئیات مربوط به تجربه فضانورد در آن پنج دقیقه فرضی می پرداخت.
