آیا چربیها مغز شما را پیر میکنند؟ نقش این چربی خطرناک را بشناسید!
احتمالاً شنیدهاید که مواد غذایی چاقکننده میتوانند بر مغز تأثیر بگذارند. اما آیا میدانستید تجمع چربی در یک ناحیه خاص از بدن، حتی خطرناکتر است؟ این چربی خطرناک میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به مغز وارد کند.
به گفته متخصصان، چربیهای احشایی یا چربیهای عمقی انباشتهشده در اندامهای داخلی، بیشترین آسیب را به مغز وارد میکنند.
به گفته نیوآتالس، پژوهشگران دانشگاه پلیتکنیک هنگکنگ با تحلیل دادههای بانک زیستی بریتانیا دریافتند که تجمع چربی در بدن، فراتر از شاخص توده بدنی (BMI)، ارتباط مستقیمی با تغییرات ساختاری و عملکردی مغز دارد.
چربی احشایی، تهدیدی برای حافظه و شناخت
در بین انواع چربیها، چربی احشایی خطرناکترین نوع است و میتواند در حافظه، استدلال و پردازش اطلاعات اختلال ایجاد کند. یافتهها نشان میدهد که افراد دارای چربی احشایی بالا، بیشتر در معرض تحلیل رفتن بافت مغز، کاهش حافظه و زوال شناختی قرار دارند.
پژوهشها نشان میدهد تجمع چربی، بهویژه در بافتهای اطراف شکم، با کوچک شدن قشر مغز در نواحی پیشپیشانی و لیمبیک مرتبط است. این نواحی در حافظه، یادگیری، کنترل تکانهها و تنظیم احساسات نقش دارند. این تغییرات میتوانند منجر به کاهش تواناییهای شناختی و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای عصبی مانند آلزایمر شوند.
در پژوهشی دیگر، میزان چربی بدن با اسکن DXA و وضعیت مغز با MRI بررسی شد. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل دادههای بیش از 40000 نفر نشان داد که افزایش چربی احشایی با کاهش حجم ماده خاکستری مغز، به ویژه در نواحی پیشپیشانی و گیجگاهی همراه است.
همچنین، محققان با بررسی اسکن MRI هفت نوع مختلف، ارتباط بین چربی بدن و سلامت مغز را به دقت مورد ارزیابی قرار دادند.
چربی احشایی چگونه به مغز آسیب میزند؟
چربی احشایی، نوعی چربی عمقی است که دور اندامهای شکمی جمع میشود. تجمع بیش از حد این چربی، خطرناکتر از چربی زیر پوستی است و به مرور زمان باعث اختلال در عملکرد شناختی میشود.
نتایج این تحقیقات نشان داد که تجمع چربی اضافی در بدن، به ویژه چربی احشایی، با تغییرات ساختاری مغز و کاهش عملکرد شناختی مرتبط است. این تغییرات میتوانند بر حافظه، توانایی تصمیمگیری و استدلال تأثیر بگذارند.
یافتههای این پژوهش نشان میدهد تجمع چربی نه تنها بر وزن و ظاهر شما تأثیر میگذارد، بلکه میتواند به طور پنهانی به مغز آسیب برساند.
در این پژوهش مشخص شد که چربی احشایی با چاقی شکمی، کلسترول بالا، فشار خون و مقاومت به انسولین ارتباط دارد. این عوامل میتوانند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، دیابت نوع 2 و زوال عقل را افزایش دهند.
علاوه بر این، چربی احشایی باعث افزایش التهاب در بدن میشود. التهاب مزمن، عامل اصلی بسیاری از بیماریهای مرتبط با افزایش سن، از جمله بیماری آلزایمر است.
راههای مقابله با چربی احشایی
خبر خوب این است که تغییر سبک زندگی میتواند به کاهش چربی احشایی و حفظ سلامت مغز کمک کند. با پیروی از راهکارهای زیر، میتوانید از مغز خود در برابر اثرات مخرب این چربی خطرناک محافظت کنید:
- رژیم غذایی سالم: مصرف غذاهای پرچرب و فرآوریشده را محدود کنید و بر مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای بدون چربی تمرکز کنید.
- فعالیت بدنی منظم: ورزش منظم به سوزاندن کالری و کاهش چربی احشایی کمک میکند.
- مدیریت استرس: استرس مزمن میتواند باعث افزایش سطح کورتیزول شود که به نوبه خود، منجر به ذخیره چربی در ناحیه شکم میشود.
- خواب کافی: کمبود خواب میتواند باعث افزایش اشتها و ذخیره چربی شود.
متخصصان تأکید دارند که تغییرات مغزی مشاهدهشده لزوماً دائمی نیستند و با کاهش چربی احشایی، میتوان از پیشرفت آنها جلوگیری کرد.
به طور کلی، این نتایج نشان میدهد که چاقی یا داشتن شاخص توده بدنی بالا لزوماً نشاندهنده پیری مغز نیست، بلکه تجمع چربی احشایی است که با تغییر بخشهای مختلف مغز مرتبط است و بر کارکردهای شناختی تأثیر میگذارد.
برای درک بهتر اثرات طولانیمدت تجمع چربی بر پیری مغز و شناسایی راههای مؤثرتر برای کاهش چربی احشایی و بهبود سلامت مغز، به مطالعات بیشتری نیاز است.
این پژوهش در ژورنال Nature Mental Health منتشر شده است.
