در روزهای اخیر، اظهارات قابل توجهی از سوی معاون سازمان انرژی اتمی ایران، آقای محمد اسلامی، مطرح شده که به روشنی نشاندهنده مواضع مثبت و واقعگرایانه جمهوری اسلامی در زمینه غنیسازی اورانیوم و سیاستهای هستهای کشور است. ایشان بیان کردند که ایران تنها کشوری نیست که به غنیسازی اورانیوم مشغول است و در عین حال، […]
در روزهای اخیر، اظهارات قابل توجهی از سوی معاون سازمان انرژی اتمی ایران، آقای محمد اسلامی، مطرح شده که به روشنی نشاندهنده مواضع مثبت و واقعگرایانه جمهوری اسلامی در زمینه غنیسازی اورانیوم و سیاستهای هستهای کشور است. ایشان بیان کردند که ایران تنها کشوری نیست که به غنیسازی اورانیوم مشغول است و در عین حال، فاقد سلاح هستهای است. این نکته مهم، دریچهای تازه به ابعاد مختلف موضوع هستهای و تداعیهای آن در سطح بینالمللی میگشاید.
غنیسازی اورانیوم یکی از مراحل حیاتی در چرخه سوخت هستهای به شمار میرود و بسیاری از کشورها از جمله برخی کشورهای توسعهیافته، به فعالیتهای غنیسازی مشغول هستند. در حقیقت، غنیسازی اورانیوم میتواند به عنوان یک فناوری پیشرفته و غیر قابل انکار در سطح جهانی در نظر گرفته شود. اما اهمیت این مسأله زمانی بیشتر نمایان میشود که به همراه آن، موضوع توسعه سلاحهای هستهای و قوانین بینالمللی ناشی از آن مورد بررسی قرار گیرد.
تاکید آقای اسلامی بر این نکته که ایران سلاح هستهای ندارد، این واقعیت را به تصویر میکشد که برنامه هستهای ایران، در چارچوب قوانین و توافقات بینالمللی و از جمله معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) قرار دارد. این توافق که در سال ۱۹۶۸ به امضا رسید، به کشورهای امضاکننده، اجازه میدهد تا از انرژی هستهای برای مقاصد صلحآمیز بهرهبرداری کنند، در حالی که در عین حال، سمتگیری قوی به سوی عدم انتشار سلاحهای هستهای نیز دارد.
جمهوری اسلامی ایران همواره بر این نکته تأکید کرده که برنامه هستهای این کشور به هیچ عنوان به سمت سلاح هستهای هدایت نمیشود و برعکس، هدف اصلی آن تأمین انرژی پایدار و در دسترس برای نسلهای آینده و همچنین استفاده در زمینههای پزشکی و کشاورزی است. تأکید بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران، نقطهای است که در بسیاری از کنفرانسها و مذاکرات بینالمللی مورد توجه قرار گرفته است.
در این راستا، درخواستها و نگرانیهای برخی کشورها از جمله ایالات متحده و کشورهای اروپایی به وجود آمده که در تلاش برای محدود کردن برنامه هستهای ایران هستند. اظهارات معاون سازمان انرژی اتمی در این زمینه نه تنها برای شفافسازی مواضع ایران کاربرد دارد بلکه به جامعه جهانی این پیام را منتقل میکند که موضوع هستهای به شکل یکجانبه قابل بررسی نیست و باید با توجه به سوابق و وضعیت سایر کشورها نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
از سوی دیگر، با توجه به روندهای جدید در سیاستهای بینالمللی، به ویژه مذاکرات هستهای در وین و توافقات مختلف که تحت عنوان برجام شناخته میشود، لازم است به این نکته توجه شود که ایران همواره به دنبال راهحلهای دیپلماتیک در نظام بینالملل بوده است. تلاشهای ایران در راستای تنشزدایی و ایجاد فضای گفتوگو حول مسائل هستهای، نشاندهنده علاقهمندی جمهوری اسلامی به همپیمانی با کشورهای دیگر بر پایه احترام متقابل و منافع مشترک است.
به طور کلی، اظهارات آقای اسلامی و تأکید ایشان بر عدم وجود سلاح هستهای در ایران، یک بار دیگر بر لزوم توجه به پیچیدگیهای موضوع هستهای در سطح جهانی تأکید میکند. در دنیای امروز که امنیت جهانی تحت تأثیر بحرانهای هستهای قرار دارد، به نظر میرسد که نیاز به گفتوگو و همفکری بیشتر از هر زمان دیگری ضروری است. در این شرایط، جامعه بینالمللی باید به جای ایجاد نگرانی و تنش، به مسیر دیپلماتیک و همافزایی برای حل مسائل موجود روی بیاورد تا بتوان به یک توافق پایدار و عادلانه دست یافت.