مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، آقای رافائل گروسی، در اظهارات جدید خود تأکید کرد که بازرسیها از تأسیسات هستهای ایران هیچگاه متوقف نشده است. این اظهارات در شرایطی مطرح شده است که کشورها و نهادهای بینالمللی در پی روشن شدن ابعاد برنامه هستهای ایران و میزان همکاری این کشور با آژانس هستند.
گروسی در یک کنفرانس مطبوعاتی به این نکته اشاره کرد که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به طور مرتب و بدون وقفه از تأسیسات هستهای ایران بازدید میکنند و این بازرسیها جزئی جداییناپذیر از مسئولیتهای آژانس در راستای نظارت بر برنامههای هستهای کشورها محسوب میشود. وی همچنین بیان کرد که ایران بهطور کلی همکاریهایی با آژانس دارد، اما مواردی وجود دارد که موجب نگرانی آژانس شده است.
شایان ذکر است که در ماههای اخیر و به ویژه پس از بازگشت تحریمها و تنشهای سیاسی میان ایران و کشورهای غربی، روابط ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تحت تأثیرات قابل توجهی قرار گرفته است. برخی از کشورهای غربی بر این باورند که ایران به دلیل مواردی مانند غنیسازی اورانیوم و عدم شفافیت در برخی فعالیتها، در حال پنهان کردن اطلاعات مهمی در زمینه برنامه هستهای خود است.
گروسی همچنین به اهمیت مذاکرات و دیپلماسی اشاره کرد و گفت که این مذاکرات میتوانند به کاهش تنشها و ایجاد فضایی برای همکاری بیشتر میان ایران و جامعه جهانی کمک کنند. او تأکید کرد که حل و فصل اختلافات از طریق گفتوگو بهترین راه برای پیشبرد اهداف جهانی در زمینه عدم گسترش تسلیحات هستهای است. وی خاطرنشان کرد که آژانس همیشه آماده است تا در این زمینه به عنوان واسطهای بیطرف عمل کند.
پنهانکاریها یا عدم شفافیت در اطلاعات هستهای، میتواند موجب افزایش نگرانیهای بینالمللی و فشارهای اقتصادی بر ایران شود. این موضوع قابلیت ایجاد بحرانهای دیپلماتیک را افزایش میدهد و بر تلاشها برای دستیابی به توافق هستهای با ایران تأثیر منفی میگذارد. به همین دلیل، اهمیت مذاکرات در سطح بینالمللی و نیز همکاریهای ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به عنوان یک منبع معتبر در ارزیابی فعالیتهای هستهای این کشور دوچندان میشود.
آقای گروسی همچنین در پاسخ به سوالی درباره برنامهریزی آژانس برای تسهیل مذاکرات هستهای گفت: «ما موظف به انجام اقدامات ضروری برای حفظ صلح و امنیت بینالمللی هستیم و امیدواریم که کشورها، به ویژه ایران، با ما همکاری کنند تا همگی از مزایای یک توافق جامع بهرهمند شوند.»
اکنون به نظر میرسد که زمان برای ایران برای نشان دادن شفافیت و سرعت بخشی به مذاکرات در راستای احیای توافق هستهای برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) بسیار مهم است. با توجه به روند رو به رشد تنشها در خاورمیانه و نگرانیهای فزاینده از برنامه هستهای ایران، همه طرفهای دخیل در این موضوع، از جمله دولتهای غربی، به وضوح از ایران خواستهاند تا به این موضوعات توجه جدی و عملی داشته باشد.
در نهایت، شفافسازی و پاسخگویی ایران به نگرانیهای بینالمللی نقش اساسی در بهبود روابط با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و کشورهای دیگر ایفا میکند و میتواند به کاهش تنشها و ایجاد شرایط مساعد برای ادامه مذاکرات هستهای منجر شود. از طرفی، به نظر میرسد که برای دستیابی به یک توافق پایدار و طولانیمدت، کشورها باید بتوانند به نقاط مشترکی دست یابند و بر اساس این توافق یک مسیر روشن را پیگیری کنند.
بیتردید، آینده برنامه هستهای ایران به نحوه تعامل این کشور با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین با جامعه جهانی بستگی دارد. لذا حفظ شفافیت و انجام مذاکرههای سازنده در این زمینه از سوی ایران میتواند مسیر را برای برقراری صلح و امنیت پایدار در سطح بینالمللی هموار سازد.