استفاده از هواپیماهای آب‌پاش روسی در استان هرمزگان، یکی از جالب‌ترین و در عین حال جذاب‌ترین موضوعاتی است که در سال‌های اخیر مورد توجه عمومی قرار گرفته است. این ماجرا به ویژه به دلیل مشکلاتی که در زمینه وقوع آتش‌سوزی‌های جنگلی و همچنین کمبود منابع آبی در این منطقه وجود دارد، حائز اهمیت است.
استان هرمزگان، که در جنوب کشور ایران واقع شده و از اقلیم‌های گرم و خشک برخوردار است، سالانه شاهد وقوع آتش‌سوزی‌هایی در جنگل‌ها و مراتع خود می‌باشد. این آتش‌سوزی‌ها علاوه بر خسارات مالی، پیامدهای زیست‌محیطی و اجتماعی نامطلوبی از جمله تخریب زیستگاه‌های طبیعی، از بین رفتن تنوع زیستی و آسیب به معیشت مردم محلی به همراه دارد.
در این زمینه، تلاش‌ها برای کنترل و مهار آتش‌سوزی‌ها با چالش‌های بسیاری مواجه بوده است. یکی از این چالش‌ها، عدم دسترسی به تجهیزات پیشرفته و کافی برای مهار آتش‌سوزی بوده که به ویژه در شرایط بحران، این نقیصه خود را نشان می‌دهد. از این‌رو، بهره‌گیری از هواپیماهای آب‌پاش به عنوان یک راه‌حل نوین معرفی شد.
در سال‌های اخیر، چندین هواپیمای آب‌پاش روسی به کشور ایران وارد شده و به ویژه در استان هرمزگان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. این هواپیماها با قابلیت‌های خاص خود، توانسته‌اند در عملیات خاموش کردن آتش نقش موثری ایفا کنند. به عنوان مثال، این هواپیماها قادر به حمل مقادیر زیادی آب در هر پرواز هستند و معمولاً از ارتفاع بالا به محل آتش نزدیک می‌شوند تا با کاهش خطر، آب را بر روی آتش بریزند.
با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی هرمزگان و وجود مناطق صعب‌العبور، استفاده از این نوع هواپیماها در عملیات اطفای حریق به طرز قابل توجهی تسهیل شده است. به عنوان نمونه، در تابستان سال ۱۴۰۲، با وقوع آتش‌سوزی در جنگل‌های مناطق شرقی استان هرمزگان، از هواپیماهای آب‌پاش روسی برای خاموش کردن آتش استفاده شد. این اقدام با همکاری سازمان‌های مردمی و دولتی، نتایج مثبتی به همراه داشت و مربوط به جنگل‌نشینان و روستاییان منطقه را از آسیب‌های شدید در امان نگه داشت.
این پروژه با هماهنگی و همکاری وزارت جهاد کشاورزی، سازمان حفاظت از محیط زیست و همچنین نهادهای محلی و مردمی طراحی و اجرا شده است. کارشناسان بر این باورند که استفاده از این فناوری‌های نوین می‌تواند بهبود قابل توجهی در مدیریت بحران‌ها و کنترل آتش‌سوزی‌های احتمالی در آینده به ارمغان آورد.
اما نکته قابل توجه این است که بهره‌گیری از این هواپیماها تنها به عملیات اطفای حریق محدود نمی‌شود. در شرایطی که کمبود آب در استان هرمزگان به یکی از چالش‌های جدی تبدیل شده است، این هواپیماها می‌توانند در دیگر پروژه‌های مرتبط با مدیریت منابع آبی نیز به کار گرفته شوند. به عنوان مثال، در ایام خشکسالی، استفاده از آنها برای پاشش آب بر روی زمین‌های خشک ممکن است به بهبود کیفیت خاک و حتی احیای پوشش گیاهی اندکی کمک کند.
در نهایت، می‌توان گفت که استفاده از هواپیماهای آب‌پاش روسی در استان هرمزگان یک نوآوری در مدیریت بحران‌های زیست‌محیطی است. این اقدام نشان‌دهنده حرکت به سمت بهره‌گیری از فناوری‌های نوین برای مقابله با مشکلات زیست‌محیطی در کشور است و می‌تواند الگویی برای سایر مناطق مشابه نیز به شمار آید. انتظار می‌رود که در آینده، سرمایه‌گذاری در این زمینه و ارتقای تکنیک‌ها و فناوری‌ها، علاوه بر کاهش خطرات آتش‌سوزی، به حفظ منابع آبی و بهبود وضعیت محیط‌زیست در این استان کمک کند.
