در هفتههای اخیر، قیمت نفت تحت تأثیر عوامل متعدد اقتصادی و سیاسی به پایینترین سطح خود در یک ماه گذشته، یعنی کمتر از ۵۹ دلار برای هر بشکه رسیده است. این کاهش قیمت، نگرانیهای گستردهای در بازارهای جهانی ایجاد کرده و تحلیلگران در تلاش هستند تا دلایل این وضعیت را شناسایی کنند.
یکی از مهمترین عوامل مؤثر در این کاهش، افزایش تولید نفت در برخی از کشورهای تولیدکننده بزرگ نظیر ایالات متحده و عربستان سعودی است. با توجه به افزایش فعالیتهای حفاری و استخراج نفت شیل در ایالات متحده، تولید نفت این کشور به سطح بیسابقهای رسیده است. بر اساس گزارشهای اخیر، تولید نفت خام آمریکا به ظرفیت روزانه بیش از ۱۲.۷ میلیون بشکه رسیده که این خود به معنی کاهش فشار بر قیمتها در بازار جهانی است.
علاوه بر این، عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولیدکننده اوپک، اخیراً تصمیم به افزایش تولید نفت خود گرفته است. این تصمیم مسئولان سعودی به معنای تقویت عرضه جهانی انجام شده است، که خود به تنهایی میتواند به کاهش قیمتها منجر شود. عربستان همچنین بهعنوان رهبری در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، با سیاستهای خود تأثیر زیادی بر بازار جهانی نفت دارد.
دیگر فاکتور قابل توجه، کاهش تقاضا در بازار جهانی به ویژه به دلیل عواقب اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کووید-۱۹ است. در حالی که به نظر میرسید بازارها رو به بهبود میروند، موجهای جدید شیوع و محدودیتهای خروج و ورود در بسیاری از کشورهای جهان باعث کاهش تقاضا برای نفت میشود. برای مثال، با افزایش تعداد موارد مبتلا به ویروس کرونا در برخی از کشورهای آسیا، به ویژه چین، تقاضای نفت در این بازارهای کلیدی کاهش یافته است.
علاوه بر این، نگرانیها در مورد رشد اقتصادی در چین، که یکی از بزرگترین مصرفکنندگان نفت در جهان است، موجب شده تا بازار احساس کند که تقاضا برای نفت کاهش خواهد یافت. در حالی که پیشبینی میشد رشد اقتصادی چین پس از بهبود محدودیتها در سال گذشته ادامه یابد، اما نشانههای اخیر حکایت از کند شدن آن دارند. تحلیلگران پیشبینی میکنند که این وضعیت میتواند بر قیمت نفت تأثیر منفی بگذارد و این ریسک در چشمانداز اقتصادی جهانی نیز نمایان است.
از طرفی، نوسانات در بازارهای مالی نیز بر قیمت نفت اثرگذار است. افزایش نرخ بهره توسط بانکهای مرکزی و نمایان شدن نشانههایی از رکود جهانی، اعتماد سرمایهگذاران به بازارهای مالی را کاهش داده و این وضعیت میتواند به کاهش تقاضا برای نفت دامن بزند. همچنین، تقویت دلار آمریکا در برابر سایر ارزها منجر به افزایش هزینه خرید نفت برای کشورهای غیر دلار محور شده، که این خود افزایش فشار را بر قیمتها به همراه دارد.
در نهایت، شرایط سیاسی و جغرافیایی نیز بیتأثیر نیست. تنشها و بحرانهای منطقهای در خاورمیانه یا دیگر نقاط جهان همواره به عنوان عواملی تأثیرگذار بر قیمت نفت عمل میکنند. به عنوان مثال، تنشهای اخیر در بازارهای منطقهای و اعلام برخی از کشورها برای بالا بردن تولید خود به منظور حفظ سهم بازار، میتواند تأثیر معناداری بر روند قیمتها داشته باشد.
با توجه به این شرایط، به نظر میرسد که کاهش قیمت نفت تا حد زیادی به یک بازخورد در واکنش به عرضه و تقاضا، نوسانات اقتصادی و تغییرات جغرافیایی سیاسی برمیگردد. آینده بازار نفت هنوز نامشخص بوده و نیاز به نظارت دقیق بر تحولات جهانی و داخلی است تا بتوان پیشبینی دقیقی از روند قیمتها داشت. توجه به این نکات میتواند به سرمایهگذاران، تصمیمگیرندگان اقتصادی و سیاستگذاران کمک کند تا در مقابله با نوسانات احتمالی بازار نفت تصمیمات درستی اتخاذ کنند.