با توجه به تحولات اخیر در زمینه دستگیری شماری از ایرانیها توسط بریتانیا، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اظهاراتی را در این زمینه مطرح کرده و نگرانی عمیق کشورش را از این موضوع ابراز کرده است. این مسئله نه تنها به روابط دیپلماتیک دو کشور آسیب میزند، بلکه بر احساسات عمومی و جامعه ایرانی نیز تأثیر میگذارد.
عراقچی در بیانیهای تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران، همواره بر اهمیت حقوق بشر و حفظ کرامت انسانی تأکید دارد و به همین دلیل، هرگونه اقدام غیرقانونی که منجر به نقض این حقوق شود، به شدت محکوم میکند. او همچنین به دستگیریهای اخیر اشاره کرد و نگرانیهای جدی تهران را در این راستا اعلام کرد. به گفته او، ایران به دنبال همکاری و تعامل با کشورهای دیگر است، بهویژه در زمینه تحقیقات و بررسیهای قانونی، اما این همکاری باید بر مبنای احترام به حقوق شهروندان ایرانی و رعایت عدالت باشد.
معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد که در صورتی که بریتانیا در جستجوی حقیقت و عدالت است، ایران آماده است که با این کشور همکاری کند. او تأکید کرد: “ما انتظار داریم که حقوق شهروندان ایرانی در تمامی مراحل تحقیقات و فرآیند قانونی مورد احترام قرار گیرد.” عراقچی همچنین یادآور شد که جمهوری اسلامی ایران امیدوار است که با اقداماتی که در راستای نقض حقوق بشر انجام میشود، بهویژه از سوی کشورهایی مثل بریتانیا، به سرعت خاتمه یابد.
در ادامه، عراقچی نسبت به پیامدهای نگرانکننده این دستگیریها برای روابط دو کشور هشدار داد و بیان کرد: “ادامه چنین اقداماتی بدون شک تأثیر منفی بر روابط سیاسی و حقوق بشری خواهد داشت.” او اذعان کرد که این نوع دستگیریها تنها به افزایش تنشها کمک خواهد کرد و به هیچ وجه نمیتواند در راستای منافع دو کشور باشد.
با توجه به وضعیت کنونی، آمریکا و سایر کشورهای غربی نیز خواستار شفافسازی درباره جزئیات این دستگیریها شدهاند. در همین راستا، عراقچی از بریتانیا خواست که توضیحات کامل و دقیقی درباره این وضعیت ارائه کند و به نوعی به مطالبه مردم ایران از دولتهای غربی پاسخ دهد. «عدم شفافیت تنها منجر به تنشهای بیشتر میشود و این وضعیت باید در راستای مذاکرات دیپلماتیک به دقت مدیریت گردد.»
به عقیده بسیاری از تحلیلگران، این موضوع میتواند به شکلگیری یک بحران دیپلماتیک جدید بین ایران و بریتانیا منجر شود. از سویی دیگر، عراقچی بر این نکته تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره آماده گفتوگو و تبادل نظر با کشورهای دیگر درباره مسائل انسانی و حقوق بشری بوده و بر اهمیت احترام متقابل به حقوق شهروندان تأکید دارد.
در پایان، لازم به ذکر است که دستگیریهای اخیر، به ویژه در شرایط کنونی که ایران با چالشهای داخلی و بینالمللی روبروست، میتواند بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم آسیبهای جدی وارد کند. به همین خاطر، لازم است که کشورهای دیگر در برخورد با مسائل مرتبط با شهروندان ایرانی، رویکردی متوازن و عادلانه اتخاذ کنند.
عراقچی اما بر این نکته تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران به دنبال تقویت روابط با کشورهای دوست و همسایه است و به راهحلهای دیپلماتیک و مسالمتآمیز برای حل مسائل انسانی و حقوق بشری توجه دارد. آخرین کلام او برای جامعه جهانی این بود که: “تنها از طریق احترام به حقوق بشر و تعامل مناسب میتوان به فضای امن و پایدار رسید.” به همین دلیل، تمامی طرفها باید برای ایجاد این فضا و تحقق عدالت در امور بینالمللی تلاش کنند.