سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق ایالات متحده، به قطر با حاشیههای جالبی همراه بود. در میان کاروان اسکورت او، خودروهای تسلا سایبرتراک، ساخت شرکت ایلان ماسک، به چشم میخوردند. این خودروهای مدرن و خاص، توجه رسانهها و مردم را به خود جلب کردند و تصویری متفاوت از استقبال قطریها از ترامپ را به نمایش گذاشتند.
سایبرتراک ها در دوحه: فراتر از یک اسکورت برای ترامپ، نمایش فناوری و پیوند های جدید
در یکی از تازه ترین و شاید غیر منتظره ترین اتفاقات سفر دوره ای دونالد ترامپ به خاورمیانه، حضور حداقل دو دستگاه خودروی تسلا سایبرتراک در کاروان اسکورت او هنگام ورود به خیابان های دوحه، پایتخت قطر، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. این رویداد که روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ (برابر با ۱۴ مه ۲۰۲۵) رخ داد، به سرعت به یکی از اخبار داغ در حوزه فناوری و خودرو تبدیل شد و بازتاب گسترده ای در رسانه ها و شبکه های اجتماعی داشت. بر اساس گزارش نشریه بیزینس اینسایدر، این سایبرتراک های آینده نگرانه که با رنگ قرمز خاص خود جلب توجه می کردند، در کنار یک خودروی آئودی، وظیفه همراهی و تامین امنیت رئیس جمهور ایالات متحده را تا محل اقامتش در دوحه بر عهده داشتند.
حضور این خودروهای الکتریکی با طراحی منحصر به فرد و زوایای تند که بیشتر به خودروهای فیلم های علمی تخیلی شباهت دارند، در یک ماموریت رسمی اسکورت ریاست جمهوری، امری بسیار نادر و قابل تامل است. گمانه زنی های اولیه حاکی از آن است که این خودروهای خاص، بخشی از ناوگان نیروهای ویژه امنیتی قطر، موسوم به واحد “لخویا”، هستند. انتخاب سایبرتراک برای چنین ماموریتی می تواند پیام های چندگانه ای در بر داشته باشد؛ از یک سو، نمایش توانمندی و به روز بودن نیروهای امنیتی قطر در استفاده از آخرین فناوری ها و از سوی دیگر، شاید اشاره ای به روابط نزدیک و رو به رشد قطر با شرکت های فناوری آمریکایی، به ویژه تسلا که توسط ایلان ماسک مدیریت می شود.
ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت تسلا و اسپیس ایکس، نیز با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، نسبت به این اتفاق واکنش نشان داد که این خود بر ابعاد رسانه ای ماجرا افزود. دونالد ترامپ نیز با محصولات شرکت تسلا بیگانه نیست؛ حدود دو ماه پیش، اخباری مبنی بر خرید یک دستگاه تسلا مدل S توسط او منتشر شده بود که نشان از علاقه احتمالی او به این برند پیشرو در صنعت خودروهای الکتریکی دارد. حضور سایبرتراک ها در قطر، تنها نشانه از مهمان نوازی ویژه قطری ها از ترامپ نبود. تنها چند روز پیش از این رویداد، قطر یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸-۷۴۷ لوکس را به عنوان هدیه به رئیس جمهور ایالات متحده تقدیم کرده بود، اقدامی که عمق روابط و سطح همکاری های دو کشور را به نمایش می گذاشت.
تصمیم دونالد ترامپ برای انتخاب کشورهای عربی به عنوان مقصد اولین سفر خارجی خود در دور دوم ریاست جمهوری اش، با اهداف چند بعدی سیاسی، تجاری و امنیتی صورت گرفته است. او پیش از ورود به قطر، در عربستان سعودی حضور یافته بود، سفری که با انعقاد قراردادهای متعددی همراه شد که از سوی برخی ناظران “تاریخی” توصیف شده اند. این قراردادها طیف وسیعی از همکاری ها، از جمله در حوزه انرژی، فناوری های نوین مانند هوش مصنوعی، و فروش تجهیزات نظامی را در بر می گرفت. حضور چهره های برجسته دنیای فناوری مانند جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، و ایلان ماسک در هیئت همراه ترامپ در سفر به عربستان، نشان دهنده اهمیت روز افزون مولفه فناوری در دیپلماسی اقتصادی و راهبردی دولت جدید آمریکاست. به عنوان مثال، شرکت انویدیا اخیرا قرارداد تحویل ۱۸ هزار پردازنده پیشرفته هوش مصنوعی به عربستان را نهایی کرده است که نشان از سرمایه گذاری عظیم سعودی ها در این حوزه دارد.
در ادامه سفر به قطر نیز، دستاوردهای تجاری قابل توجهی برای شرکت های آمریکایی به همراه داشته است. شرکت هواپیمایی قطر ایرویز (Qatar Airways) در توافقنامه ای بزرگ اعلام کرد که قصد دارد ۱۶۰ فروند هواپیما به ارزش تقریبی ۲۰۰ میلیارد دلار از شرکت بوئینگ خریداری کند. این قرارداد عظیم نه تنها سودآوری قابل توجهی برای بوئینگ به همراه دارد، بلکه نشان از اعتماد قطر به صنایع آمریکایی و تلاش برای تقویت بیشتر روابط اقتصادی دوجانبه است. چنین معاملاتی به تحکیم جایگاه شرکت های آمریکایی در بازارهای جهانی کمک کرده و از سوی دیگر، به قطر امکان می دهد تا ناوگان هوایی خود را مدرنیزه کرده و نقش خود را به عنوان یک هاب مهم حمل و نقل هوایی در منطقه و جهان تقویت کند.
مقصد بعدی دونالد ترامپ در این تور منطقه ای، امارات متحده عربی اعلام شده است، کشوری که آن هم به دنبال گسترش همکاری های اقتصادی و فناورانه با ایالات متحده است. استفاده از سایبرتراک ها در اسکورت ترامپ در قطر، فراتر از یک انتخاب صرفا لجستیکی یا امنیتی، می تواند به عنوان نمادی از دوران جدیدی از روابط تلقی شود که در آن فناوری، نوآوری و نمایش قدرت نرم، نقش پررنگ تری ایفا می کنند. این اقدام همچنین می تواند تلاشی از سوی قطر برای نمایش چهره ای مدرن و پیشرو از خود در عرصه جهانی باشد، به ویژه در شرایطی که کشورهای منطقه برای جذب سرمایه گذاری های خارجی و کسب جایگاه برتر در حوزه های فناوری های نوین در رقابت هستند. این نمایش پر زرق و برق در خیابان های دوحه، بدون شک حاوی پیام هایی برای رقبای منطقه ای و شرکای بین المللی قطر نیز بوده است و نشان می دهد که این کشور کوچک اما ثروتمند حاشیه خلیج فارس، به دنبال بازیگری فعال و تاثیرگذار در معادلات جدید منطقه ای و جهانی است.