با نزدیک شدن به انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴، برخی گمانهزنیها درباره تأثیر احتمالی دونالد ترامپ بر سیاستهای عمومی در صورت بازگشت به کاخ سفید شدت گرفته است. یکی از موضوعاتی که بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته، تغییر ساعت تابستانی در سال ۲۰۲۵ است؛ سیاستی که سالهاست در آمریکا محل بحث و جدل بوده. حال این پرسش مطرح است که آیا ترامپ، در صورت پیروزی مجدد، میتواند این تغییر را متوقف کرده یا آن را لغو کند؟ در ادامه به ابعاد حقوقی و سیاسی این احتمال میپردازیم.
موضوع صرفهجویی در روشنایی روز (Daylight Saving Time – DST) یا تغییر ساعت تابستانی، که زندگی حدود ۴۰۰ میلیون نفر را در سراسر آمریکای شمالی تحت تاثیر قرار میدهد، بار دیگر به دلیل ادامه بحثها و اختلاف نظرها پیرامون ضرورت و فواید آن، در مرکز توجه افکار عمومی و سیاستگذاران قرار گرفته است.
این تغییر ساعت، که به صورت دو بار در سال انجام میشود – یک بار در فصل بهار به جلو کشیده شده و در فصل پاییز به عقب بازگردانده میشود – سابقهای بیش از یک قرن در زندگی روزمره مردم آمریکا، کانادا و کوبا دارد و به یک سنت نسبتاً جاافتاده تبدیل شده است. با این حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده آمریکا، با ابراز نظر در این خصوص، از کنگره این کشور درخواست کرده است تا قانون مربوط به ساعت تابستانی را به صورت دائمی تصویب نماید.
اظهارات ترامپ در مورد دائمی شدن ساعت تابستانی
دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده آمریکا، روز جمعه با انتشار پیامی، از اعضای کنگره خواست تا برای دائمی کردن ساعت تابستانی یا همان صرفهجویی در زمان روشنایی روز (DST) تلاش و به تغییر ساعت دو بار در سال پایان دهند.
اظهارات ترامپ یک روز پس از آن بیان شد که قانونگذاران آمریکایی برای نخستین بار در بیش از سه سال گذشته، جلسهای استماعی را در مورد بحث دیرینه دائمی کردن ساعت تابستانی یا حفظ زمان استاندارد در طول سال برگزار کردند تا جوانب مختلف این موضوع را مورد بررسی قرار دهند.
ترامپ در شبکه اجتماعی خود موسوم به «تروث سوشال» (Truth Social) نوشت: «مجلس نمایندگان و سنا باید به سختی تلاش کنند تا روشنایی روز بیشتری داشته باشیم. تغییر ساعت یک ناراحتی بزرگ و یک اقدام پرهزینه برای دولت ما است.»
در سال ۲۰۲۲، سنای ایالات متحده آمریکا لایحهای را با عنوان «قانون حفاظت از نور آفتاب» (Sunshine Protection Act) به تصویب رساند که هدف آن دائمی کردن زمان صرفهجویی در روشنایی روز بود. با این حال، این لایحه در مجلس نمایندگان متوقف شد، زیرا قانونگذاران نتوانستند بر سر حفظ ساعت استاندارد یا دائمی کردن ساعت تابستانی به یک توافق نهایی دست یابند. اکنون که جمهوریخواهان کنترل هر دو مجلس کنگره را در دست دارند، این امکان وجود دارد که این لایحه مجدداً احیا شده یا طرح جدیدی در این زمینه ارائه شود.
زمان تغییر ساعت در آینده
هر گونه تغییری که ترامپ و جمهوریخواهان ممکن است در قوانین مربوط به ساعت اعمال کنند، احتمالاً به صورت فوری اجرایی نخواهد شد. در ایالات متحده آمریکا و برخی دیگر از کشورها، ساعت تابستانی در دوم نوامبر سال جاری (۲۰۲۵) در ساعت ۲ بامداد به وقت محلی به پایان خواهد رسید و مردم از یک ساعت خواب بیشتر بهرهمند خواهند شد. با این تغییر، صبحها هوا روشنتر شده اما در مقابل، شبها زودتر تاریک خواهند شد.
طبق برنامهریزیهای فعلی، ساعت تابستانی در ایالات متحده در هشتم مارس سال ۲۰۲۶ (مصادف با ۱۷ اسفند ۱۴۰۴) مجدداً آغاز خواهد شد. ضربالمثل انگلیسی «بهار به جلو، پاییز به عقب» (Spring forward, fall back) به عنوان یک یادآوری مفید برای تنظیم ساعتها در ذهن مردم نقش بسته است. در آمریکا، ساعت تابستانی همواره از دومین یکشنبه ماه مارس آغاز شده و در اولین یکشنبه ماه نوامبر به پایان میرسد. در انگلستان و سایر کشورهای اروپایی، صرفهجویی در زمان روشنایی روز (DST)، که در آنجا نیز به عنوان ساعت تابستانی شناخته میشود، از آخرین یکشنبه ماه مارس آغاز شده و در آخرین یکشنبه ماه اکتبر به پایان میرسد. در سال جاری (۲۰۲۵)، ساعت تابستانی در اروپا در تاریخ ۲۶ اکتبر (چهارم آبان ۱۴۰۴) به پایان خواهد رسید و در تاریخ ۲۹ مارس ۲۰۲۶ (نهم فروردین ۱۴۰۵) مجدداً آغاز خواهد شد.
لازم به ذکر است که برخی از کشورها، مانند مکزیک، به طور کلی یا تا حد زیادی سیستم ساعت تابستانی را حذف کردهاند.
کوتاهترین روز سال ۲۰۲۵
کوتاهترین روز سال ۲۰۲۵ در نیمکره شمالی، روز ۲۱ دسامبر (مصادف با ۳۰ آذر ۱۴۰۴) خواهد بود که نشاندهنده انقلاب زمستانی است. ساعات روشنایی روز در این زمان به طور قابل توجهی در عرضهای جغرافیایی مختلف در نیمکره شمالی متفاوت است. مناطقی که نزدیک به قطب شمال قرار دارند، در تاریکی کامل فرو خواهند رفت، در حالی که مناطق جنوبیتر همچنان از بیش از ۱۰ ساعت نور خورشید بهرهمند خواهند بود.
تاریخچه و چرایی پیدایش صرفهجویی در زمان روشنایی روز در آمریکا
ایده مدرن تغییر ساعت بر اساس فصول مختلف سال، حداقل به اواخر قرن نوزدهم میلادی بازمیگردد؛ زمانی که جورج هادسون، حشرهشناس اهل نیوزیلند، این عمل را با هدف صرفهجویی در مصرف انرژی و افزایش ساعات روشنایی در فصل تابستان پیشنهاد کرد. این اقدام میتوانست برای سرگرمی او، یعنی جمعآوری حشرات پس از پایان ساعات کاری، مفید واقع شود.
سپس، این ایده در زمان جنگ جهانی اول مورد توجه جدی قرار گرفت، زیرا کشورهای اروپایی به دنبال راهبردهایی برای صرفهجویی در مصرف سوخت بودند. آلمان نخستین کشوری بود که در سال ۱۹۱۶ ساعت تابستانی را به طور رسمی اتخاذ کرد. ایالات متحده آمریکا نیز در سال ۱۹۱۸ به پیروی از این اقدام پرداخت.
تغییر ساعت در آمریکا پیش از آنکه در سال ۱۹۶۶ توسط قانونی تحت عنوان «قانون زمان یکسان» (Uniform Time Act) به صورت استاندارد درآید، تغییرات و تحولات زیادی را تجربه کرد. این قانون به ایالتهای مختلف اجازه میدهد تا از اجرای ساعت تابستانی صرف نظر کنند، اما اجازه نمیدهد که به طور دائم در زمان صرفهجویی روشنایی روز باقی بمانند.
دلایل جنجالی شدن موضوع صرفهجویی در زمان روشنایی روز
یک باور رایج در میان مردم وجود دارد مبنی بر اینکه ایالات متحده آمریکا، زمان صرفهجویی روشنایی روز را به منظور منفعت کشاورزان در نظر گرفته است، اما در واقع، بسیاری از کشاورزان به دلیل ایجاد اختلال در برنامههای روزانه و زمانبندی فعالیتهای کشاورزی خود، با این عمل مخالف هستند.
بر اساس اعلام سرویس تحقیقات کنگره آمریکا (Congressional Research Service)، انگیزه اصلی برای صرفهجویی در مصرف سوخت از طریق تغییر ساعت نیز مورد بحث و تردید قرار دارد، زیرا مطالعات متعدد نشان دادهاند که میزان صرفهجویی در مصرف انرژی ناشی از این تغییر، بسیار اندک و ناچیز است.
مخالفان سیستم ساعت تابستانی به مطالعات دیگری اشاره میکنند که اثرات نامطلوب تغییر ساعت بر سلامت انسان را نشان دادهاند. این اثرات شامل افزایش آمار تصادفات رانندگی مرگبار، افزایش موارد حملات قلبی و سکته مغزی، و همچنین بروز مشکلات کمخوابی در روزهای پس از آن است که ساعتها در ماه مارس به جلو کشیده میشوند.
نتایج یک نظرسنجی که در مارس سال ۲۰۲۳ توسط موسسه یوگاو (YouGov) انجام شد، نشان داد که ۶۲ درصد از مردم ایالات متحده آمریکا خواهان پایان دادن به تغییر ساعت هستند و در میان این افراد، تنها ۵۰ درصد ترجیح میدهند که ساعت تابستانی به صورت دائمی حفظ شود.
عدم رعایت ساعت تابستانی در تمامی ایالتهای آمریکا
خیر، تمامی ایالتهای ایالات متحده آمریکا از سیستم ساعت تابستانی پیروی نمیکنند. ایالتهای هاوایی و آریزونا، به استثنای منطقه «ناواهو نیشن» (Navajo Nation) در آریزونا، ساعت تابستانی را رعایت نمیکنند و در طول سال بر اساس زمان استاندارد خود باقی میمانند.
قلمروهای ایالات متحده در قاره آمریکا، شامل ساموآی آمریکا، گوام، جزایر ماریانای شمالی، پورتوریکو و جزایر ویرجین آمریکا نیز دارای زمان استاندارد دائمی هستند و تغییر ساعت فصلی را اعمال نمیکنند.
در حالی که اجرای ساعت تابستانی در سراسر ایالات متحده امری رایج است، تاکنون ۱۸ ایالت قوانینی را به تصویب رساندهاند که در صورت صدور مجوز از سوی کنگره فدرال، به طور دائمی از ساعت تابستانی استفاده خواهند کرد. این نشاندهنده وجود یک تمایل رو به رشد در میان برخی از ایالتها برای پایان دادن به تغییر ساعت فصلی و تثبیت ساعت تابستانی در طول سال است.