غرش شیرها در دنیای تغذیه: چه روزی به احترام شکوه لبنیات سکوت می‌کنیم؟

شیر، این نوشیدنی پرخاصیت، سرشار از کلسیم و پروتئین است و به عنوان یکی از بهترین منابع این مواد مغذی شناخته می‌شود. با این حال، شاید برای خیلی از افراد این سوال مطرح شود که چرا باید روزی را به این نوشیدنی اختصاص داد و اصلا «روز جهانی شیر» چه روزی است؟

هدف از اختصاص دادن روزی به نام شیر، افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت این ماده غذایی و فواید آن است. در این مقاله، همراه ما باشید تا ضمن بررسی تاریخچه این روز، به معرفی انواع نوشیدنی‌های تهیه شده بر پایه شیر بپردازیم و شما را با فواید بی‌نظیر این ماده غذایی آشنا کنیم.

روز جهانی شیر چه روزی است؟

روز جهانی شیر مصادف با ۱ ژوئن ۲۰۲۵ (۱۱ خرداد ۱۴۰۴) است. این مناسبت در تقویم میلادی، هر ساله در تاریخ ۱ ژوئن گرامی داشته می‌شود.

روز جهانی شیر در ۱ ژوئن ۲۰۲۵، روز یکشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ برگزار می‌گردد.

این مناسبت اولین بار در سال ۲۰۰۱ میلادی، توسط سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) پایه‌گذاری شد. هدف از نام‌گذاری این روز، افزایش آگاهی درباره اهمیت شیر و تاکید بر نقش کلیدی آن در حفظ سلامت عمومی، توسعه اقتصادی و کشاورزی پایدار است.

سازمان فائو (FAO) در تاریخ ۱ ژوئن به این دلیل این روز را انتخاب کرد که پیش از آن نیز همزمان با این تاریخ، بسیاری از کشورها در سراسر جهان، مناسبت‌هایی مرتبط با شیر و لبنیات را برگزار می‌کردند. بنابراین این روز می‌توانست زمان مناسبی برای توجه به ارزش‌های تغذیه‌ای شیر و نقش پررنگ آن در زندگی روزمره باشد.

به این ترتیب، این روز می‌تواند زمان مناسبی برای توجه به ارزش‌های تغذیه‌ای شیر و نقش پررنگ آن در زندگی روزمره باشد. به همین مناسبت، والدین تشویق می‌شوند که شیر یا سایر فرآورده‌های لبنی را در رژیم غذایی روزانه فرزندان خود بگنجانند و از آن در وعده صبحانه یا به عنوان یک میان‌وعده مقوی استفاده کنند.

چرا روز جهانی شیر مهم است؟

روز جهانی شیر تنها به تبلیغ این نوشیدنی محدود نمی‌شود، بلکه فرصتی است برای توجه به موضوعات مهم زیر:

• افزایش آگاهی عمومی درباره فواید تغذیه‌ای شیر: بسیاری از افراد از ارزش غذایی بالای شیر و نقشی که در حفظ سلامتی ایفا می‌کند، آگاه نیستند.
• حمایت از دامداران و نقش کلیدی آن‌ها در تامین امنیت غذایی: صنعت لبنیات، نقش مهمی در اقتصاد جوامع روستایی و معیشت دامداران دارد.
• مقابله با سوءتغذیه به ویژه در کشورهای در حال توسعه: شیر به عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی، می‌تواند نقش مهمی در تامین نیازهای بدن و پیشگیری از سوءتغذیه داشته باشد.
• ایمنی غذایی و آموزش بهداشت: ارتقای سطح آگاهی در زمینه تولید، نگهداری و مصرف صحیح شیر از اهمیت بالایی برخوردار است.

شیر به دلیل داشتن مواد مغذی زیر در تمام مراحل زندگی به حفظ سلامت جسم و ذهن کمک می‌کند:

• پروتئین: برای رشد عضلات، ترمیم سلول‌های بدن و حفظ جوانی و شادابی پوست مفید است.
• کلسیم: برای استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها و افزایش استحکام آن‌ها ضروری است.
• پتاسیم: روی عملکرد اعصاب تاثیر دارد، انقباض عضلات را تنظیم می‌کند و باعث حفظ تعادل مایعات بدن می‌شود.
• ویتامین B12: در رشد مغز و تولید گلبول‌های قرمز خون نقش دارد.
• فسفر: برای رشد بدن مفید است و از سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها حمایت می‌کند.

مصرف منظم شیر در دوران کودکی می‌تواند از بروز کمبودهای تغذیه‌ای جلوگیری کند، ترکیبات تغذیه‌ای را بهبود ببخشد و احتمالاً ابتلا به پوکی استخوان را در سال‌های بعدی زندگی کاهش دهد. به همین دلیل، والدین تشویق می‌شوند که شیر یا سایر فرآورده‌های لبنی را در رژیم غذایی روزانه فرزندان خود بگنجانند و از آن در وعده صبحانه یا به عنوان یک میان‌وعده مقوی استفاده کنند.

چالش‌های روز جهانی شیر

اگرچه روز جهانی شیر در سراسر جهان با استقبال گسترده‌ای مواجه شده، اما بدون حاشیه یا چالش نیز نبوده است. چراکه منتقدان صنعت لبنیات، نگرانی‌های مختلفی را درباره شرایط نگهداری دام‌ها و تاثیر شیر روی سلامت انسان مطرح کرده‌اند. در واکنش به این دغدغه‌ها، یک رویداد دیگر با نام “روز جهانی شیر گیاهی” شکل گرفته است که مصرف محصولات گیاهی را به جای شیر دامی تشویق می‌کند.

طرفداران این نوع نوشیدنی‌ها معتقدند که شیرهای گیاهی با محیط زیست سازگارتر و از نظر اخلاقی قابل قبول‌تر هستند. با این حال، شیر گاو هنوز یکی از منابع اصلی و مقرون‌به‌صرفه‌ تامین مواد مغذی ضروری در جهان به شمار می‌رود و به همین دلیل در دسترس بودن و مصرف آن در رژیم غذایی بسیاری از مردم اهمیت زیادی دارد.

روز جهانی شیر در ایران

ایران نیز هر ساله روز جهانی شیر را در تاریخ ۱ ژوئن (۱۱ خرداد) گرامی می‌دارد. هدف از برگزاری این رویداد، افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی در سلامت جامعه است.

با وجود برگزاری این رویدادها، مصرف سرانه شیر در ایران پایین‌تر از میانگین جهانی است. این موضوع نگرانی‌هایی را در زمینه سلامت عمومی به ویژه در مورد بیماری‌های مرتبط با پوکی استخوان و سوءتغذیه به‌همراه داشته است. برگزاری روز جهانی شیر فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی و حمایت از تولیدکنندگان داخلی فراهم می‌کند.

طرز تهیه چند نوع نوشیدنی و دسر برای جشن روز جهانی شیر

شیر، تنها یک نوشیدنی ساده نیست، بلکه یک ماده اولیه مهم است که می‌تواند پایه خلق بسیاری از خوراکی‌های خوش‌طعم و مقوی باشد. از نوشیدنی‌های گرم گرفته تا دسرهای خنک، شیر در آشپزی نقش پررنگی دارد. ترکیب شیر با طعم‌دهنده‌های مختلف مثل میوه، عسل، دارچین یا شکلات، می‌تواند خوراکی‌های خوشمزه‌ای را به وجود آورد که هم مغذی هستند و هم بین کودکان و بزرگسالان محبوبیت زیادی دارند. در ادامه با چند ایده ساده و خوشمزه برای تهیه انواع نوشیدنی و دسر با شیر آشنا می‌شوید:

۱. شیر چای

شیر چای یک نوشیدنی گرم و آرامش‌بخش است که از ترکیب چای با شیر و گاهی اوقات ادویه‌های معطر تهیه می‌شود. این نوشیدنی که در بسیاری از فرهنگ‌ها از جمله آسیا طرفداران زیادی دارد، انتخاب خوبی برای دورهمی‌ها و حتی لحظات استراحت محسوب می‌شود.

شیر چای از نظر خواص تغذیه‌ای، ترکیبی از فواید چای و شیر را دربرمی‌گیرد. چای سیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌های متنوعی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن کمک می‌کنند. ترکیب این ماده با شیر، یک نوشیدنی پرخاصیت را به وجود می‌آورد که علاوه بر طعم دلپذیر، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، کاهش استرس و افزایش انرژی کمک می‌کند.

۲. شیرموز پسته

شیرموز پسته یک نوشیدنی مقوی و خوش‌طعم است که به عنوان میان‌وعده یا جایگزین صبحانه مصرف می‌شود. موز منبع غنی پتاسیم و ویتامین‌های گروه B است و به تقویت سیستم عصبی و عضلانی کمک می‌کند. پسته هم سرشار از فیبر و آنتی‌اکسیدان است و در بهبود سلامت قلب و کاهش چربی خون نقش دارد. ترکیب این دو ماده با شیر که منبع خوب کلسیم است، یک نوشیدنی مقوی و سالم را فراهم می‌آورد.

شیرموز پسته به کسانی که می‌خواهند از غذا برای افزایش انرژی، بهبود عملکرد ورزشی یا تقویت سیستم ایمنی خود بهره‌مند شوند، توصیه می‌شود. این نوشیدنی همچنین می‌تواند یک گزینه مناسب برای کودکان و نوجوانان در حال رشد باشد.

تنوع در ترکیب مواد اولیه شیرموز پسته و امکان تنظیم شیرینی آن بر اساس سلیقه شخصی باعث محبوبیت این نوشیدنی در میان افراد مختلف شده است. با استفاده از مواد مختلف مثل عسل یا دارچین می‌توان طعم‌های متفاوت به شیرموز پسته بخشید و خواص این نوشیدنی را بیشتر کرد.

۳. آیس‌کافی

آیس‌کافی یک نوشیدنی محبوب و خنک است که در روزهای گرم سال جایگزین دلچسبی برای قهوه‌های داغ به شمار می‌رود. این نوشیدنی اغلب با ترکیب قهوه، یخ و شیر تهیه می‌شود، اما در بعضی از دستورالعمل‌ها با افزودن مواد دیگری مثل شکلات، طعم‌های متنوع‌تری و دلچسب‌تری ایجاد می‌کنند.

آیس‌کافی را می‌توان به یک نوشیدنی دسری هم تبدیل کرد. برای مثال برای تهیه یک آیس‌کافی استرالیایی، قهوه سرد را با بستنی ترکیب می‌کنند که نتیجه‌اش یک نوشیدنی غلیظ، شیرین و بسیار لذیذ است. این آیس‌کافی بیشتر یک نوع دسر محسوب می‌شود تا یک نوشیدنی ساده قهوه.

۴. دسر انبه و کاسترد

کاسترد یک دسر پرطرفدار در سراسر دنیا است که با بافت لطیف و طعم ملایمش، طرفداران زیادی دارد. این دسر با استفاده از پودر آماده یا از ترکیب شیر با پودر نشاسته، زرده تخم‌مرغ و… تهیه می‌شود و با حرارت ملایم به قوام می‌رسد.

کاسترد به دلیل بافت نرم و طعم دلپذیرش در میان دسرهای مختلف جایگاه ویژه‌ای دارد. این دسر را می‌توان به تنهایی مصرف کرد یا با اضافه کردن میوه، شکلات و… طعم‌های جدیدی بخشید.

اگر تابه‌حال این دسر خوشمزه را امتحان نکرده‌اید، می‌توانید روش درست کردن آن را با مراجعه به مقاله «طرز تهیه دسر انبه و کاسترد» یاد بگیرید.