رابرت دنیرو، بازیگر برجسته و کارگردان مشهور آمریکایی، در جمعی از هنرمندان، سینماگران و علاقمندان به سینما در جشنواره کن ۲۰۲۳، انتقاداتی تند و تیزی را نسبت به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده، مطرح کرد. دنیرو که یکی از چهره‌های ذاتی و تأثیرگذار در صنعت سینما به شمار می‌آید، به ویژه به انتقاد از سیاست‌های ترامپ در زمینه هنر و فرهنگ پرداخت و او را به عنوان «دشمن هنر» معرفی کرد.
این اظهارات در حالی صورت گرفت که جشنواره کن به عنوان یکی از معتبرترین و پرطرفدارترین جشنواره‌های جهانی سینما، محلی برای تبادل نظر در مورد مسائل روز جامعه بشری به ویژه در زمینه صنایع فرهنگی و هنری شده است. دنیرو با تأکید بر نقش حیاتی هنر در فرهنگ و سیاست، به تبیین نگرش‌های خود نسبت به تهدیداتی که ترامپ بر هنر و فرهنگ وارد کرده است، پرداخت.
این بازیگر ۸۰ ساله، گفت که ترامپ به دلیل سیاست‌های خود، فضا را برای خلاقیت و آزادی بیان هنرمندان تنگ کرده و از این رو باید به طور جدی در برابر این نوع از فشارها ایستادگی کرد. دنیرو زنگ خطر را برای هنرمندان و فرهنگیان به صدا درآورد و به آنان توصیه کرد که در برابر این نوع تهدیدات ناشی از سیاست‌های غیر انسانی و تبعیض‌آمیز به موضع‌گیری فعال بپردازند. او همچنین با اشاره به استعدادهای متعدد که تحت تأثیر تصمیمات ترامپ تحت فشار قرار گرفته‌اند، خاطرنشان کرد که هنرمندان باید برای حفظ و ارتقای ارزش‌های انسانی خود در برابر ناملایمات ایستادگی کنند.
دنیرو همچنین به حفظ و ترویج عشق و حمایت از آزادی بیان به عنوان یکی از اصول بنیادین هنر اشاره کرد و افزود: «دولت‌ها و سیاستمدارانی که اختیار را به دست دارند، باید درک کنند که هنر و خلاقیت نمی‌توانند در حصارهای بسته و محکوم به سکوت محدود شوند». او به نیاز فوری برای حمایت از هنرمندان و ایجاد فضایی آزاد برای بیان ایده‌ها و احساسات واقعی اشاره کرد و گفت که تولیدات هنری نباید تحت تأثیر خط‌مشی‌های سیاسی قرار بگیرد.
در ادامه این سخنرانی، دنیرو به نقش جشنواره کن به عنوان نماد جهانی آزادی هنری پرداخت و گفت: «این جشنواره می‌تواند صدای هنر را به گوش تمام دنیا برساند و به هنرمندان فرصت دهد تا آثارشان را به نمایش بگذارند». او همچنین ضمن تقدیر از سایر هنرمندان و سینماگران فعال در این جشنواره، بر سرسختی و پایداری هنرمندان در برابر فشارها تأکید کرد.
این اظهارات دنیرو در جشنواره کن واکنش‌های متعددی را نیز به دنبال داشت. برخی منتقدان و هواداران ترامپ به شدت به او حمله کردند و او را به بهانه‌های مختلفی مورد انتقاد قرار دادند، در حالی که بسیاری دیگر او را به خاطر شجاعتش در بیان دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی‌اش تحسین کردند. این جدل‌ها بار دیگر نشان‌دهنده تأثیر عمیق هنر بر مسائل اجتماعی و سیاسی و همچنین نقش هنرمندان در ترسیم آینده فرهنگ و جامعه است.
به طور کلی، دنیرو با به کار بردن جملات و بیاناتی قوی، عملاً نشان داد که هنرمندان باید برای حفظ آزادی‌های فردی و اجتماعی خود مبارزه کنند. او با در نظر گرفتن چالش‌هایی که بسیاری از هنرمندان و فعالان فرهنگی به ویژه در ایالات متحده با آن مواجه هستند، ویژگی‌های انسانی هنر را بار دیگر مورد تأکید قرار داد و بر اهمیت حمایت جامعه از فرهنگ و هنر تأکید کرد.
به نظر می‌رسد که این اظهارات دنیرو، علاوه بر زنگ خطری برای هنرمندان، می‌تواند الهام‌بخش نسل جدیدی از مخاطبان و هنرمندان باشد تا در راستای حفظ حقوق انسانی و فرهنگی خود تلاش کنند و با قاطعیت در برابر ستم‌ها و بی‌عدالتی‌ها ایستادگی کنند.
