رئیس سازمان حفاظت محیطزیست کشور در تازهترین اظهارات خود، نسبت به وضعیت نگرانکننده تالابها و منابع آبی کشور هشدار داد. وی اعلام کرد که در حال حاضر ۴۳ درصد از تالابهای ایران به کانونهای گرد و غبار تبدیل شدهاند، که این موضوع میتواند تبعات زیستمحیطی و اجتماعی گستردهای به همراه داشته باشد.
تالابها به عنوان ecosystems بسیار مهم و ارزشمند در ایران، همواره نقش حیاتی در حفظ تنوع زیستی، تأمین آبهای زیرزمینی و کنترل سیلابها ایفا کردهاند. با این حال، تغییرات اقلیمی، خشکسالیهای پیاپی و سوء مدیریت منابع آب، موجب گشته که این اکوسیستمهای حساس در معرض تهدید قرار بگیرند.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست با اشاره به افزایش میزان گرد و غبار و اثرات منفی آن بر سلامت عمومی و محیطزیست، تصریح کرد که کانونهای گرد و غبار ناشی از خشک شدن تالابها، نه تنها بر کیفیت هوا تأثیر منفی دارند، بلکه میتوانند بر کشاورزی و معیشت مردم نیز تأثیرگذار باشند. این مسئله به ویژه در مناطق غربی و جنوبی کشور، نظیر خوزستان، که به شدت تحت تأثیر این پدیده قرار دارند، احساس میشود.
وی همچنین به مشکلات و چالشهای موجود در حوزه مدیریت منابع آبی اشاره کرد و گفت: “افزایش جمعیت و تقاضا برای آب، محدودیتهای موجود در تأمین منابع آبی و تغییرات اقلیمی از جمله عواملی هستند که به طور مستقیم بر وضعیت تالابها تأثیر میگذارند.” به گفته رئیس سازمان محیطزیست، بسیاری از تالابها به علت برداشت بیرویه آب، تغییر کاربری زمین و آلودگی محیطزیست با خطر جدی مواجهاند.
با توجه به این وضعیت، رئیس سازمان حفاظت محیطزیست بر لزوم توجه جدی به حفظ و احیای تالابها تاکید کرد. وی افزود: “برای ایجاد تغییرات مثبت در این زمینه، نیازمند یک رویکرد جامع و چندجانبه هستیم که شامل همکاری بین سازمانهای دولتی، نهادهای غیردولتی و جوامع محلی باشد.” وی همچنین از اهمیت آموزش و ارتقاء آگاهی عمومی در زمینه حفاظت از محیطزیست و منابع آبی سخن گفت و تاکید کرد که همه باید در حفظ این منابع ارزشمند کوشا باشند.
یادآوری این نکته نیز ضروری است که تالابها نه تنها به عنوان مراکز طبیعی و زیباییهای بکر تلقی میشوند، بلکه به عنوان حلقههای کلیدی در زنجیره زیستمحیطی عمل میکنند. آنها به معنای واقعی کلمه زندگی را برای بسیاری از گونههای حیات فراهم میکنند و از طرفی، بر زندگی انسانها و معیشت آنها تأثیرگذارند.
متأسفانه، نابودی تالابها و سایر اکوسیستمهای آبی پیامدهای جدی برای تنوع زیستی خواهد داشت. گونههای زیادی که در این مناطق زندگی میکنند، با خطر انقراض مواجه خواهند شد. از طرفی، کاهش تنوع زیستی به معنای افزایش آسیبپذیری ما در برابر تغییرات اقلیمی و بیماریهای فراگیر خواهد بود.
رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در پایان با اشاره به برنامهها و اقدامات دولت در راستای حفاظت از تالابها و منابع آبی، افزود: “ما باید با همت و همکاری تمامی ذینفعان، از لحاظ قانونی و عملیاتی، زمینه را برای حفاظت و احیای تالابها و منابع آبی کشور فراهم کنیم.”
دولت نیز برنامههای مختلفی برای حفاظت از این منابع ارزشمند در دست اجرا دارد که در آنها به بازسازی و احیای تالابهای خشکشده، مدیریت صحیح و پایدار منابع آب و افزایش مشارکتهای مردمی توجه ویژهای شده است. بدون شک، آیندهمان به رفتار امروز ما بستگی دارد و باید همگی در جهت حفظ این منابع طبیعی بکوشیم تا نسلهای آینده نیز بتوانند از آنها بهرهمند شوند.