در تاریخ معاصر ایران، روز بیست و یکم اردیبهشت ۱۳۵۵ را می‌توان یکی از روزهای مهم و تأثیرگذار بر روند سیاسی و اجتماعی کشور دانست. در این روز، تحولات و وقایعی رخ داد که به‌تدریج زمینه‌ساز تغییر و تحولات عمده‌تری در تاریخ ایران شد. از این رو، لازم است در این زمینه کمی بیشتر به توضیح وضعیت آن زمان و عمق وقایع بپردازیم.
در سال‌های پایانی دهه ۱۳۵۰، ایران با تحولاتی اجتماعی و سیاسی روبرو بود که نه‌تنها افکار عمومی را تحت تأثیر قرار داده بود، بلکه به نوعی زمینۀ ناآرامی و نارضایتی‌ها را نیز فراهم آورده بود. دولت پهلوی که در آن زمان به رهبری محمدرضا شاه پهلوی در حال اداره کشور بود، دچار چالش‌های جدی از سوی گروه‌های مختلف، از جمله جریانات چپ‌گرا، مذهبی و ملی‌گرا بود. این نارضایتی‌ها در کنار مسائلی چون افزایش نرخ تورم، فساد اداری و نابرابری‌های اقتصادی، سرمایۀ اجتماعی کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داده بود.
در روز ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۵، تظاهراتی در تهران برگزار شد که بخشی از آن به انتقاد از عملکرد دولت و نارسایی‌های اجتماعی و اقتصادی مرتبط بود. این تظاهرات به‌سرعت از تهران به دیگر شهرها و مناطق کشور نیز کشیده شد و شعارهایی که معترضان سر می‌دادند به روشنی از نارضایتی عمومی و خواسته‌های تغییر نظام حکومتی حکایت داشت. از آن روز به‌عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران یاد می‌شود؛ چراکه تا آن زمان، حاکمیت شاه نظارت زیادی بر فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی شهروندان داشت و این تظاهرات نشان‌دهنده شکست در کنترل افکار عمومی و عدم رضایت مردم از سیستم حاکم بود.
در این روز همچنین، فعالان سیاسی و فرهنگی از جریانات مختلف، نسبت به وضعیت کشور واکنش نشان دادند. روحانیون، روشنفکران و احزاب سیاسی در زمینه‌های مختلف به بیان انتقادات خود پرداختند و بر لزوم تغییر در مدیریت کشور و پاسخگویی به نیازهای مردم تأکید کردند. مشارکت مردم در این تحول، نشان‌دهنده آغاز شورش‌های اجتماعی و نارضایتی سال‌های بعد نسبت به نظام سلطنتی بود.
تظاهرات ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۵، نه‌تنها به‌عنوان حرکتی محلی، بلکه به‌عنوان امری قابل تأمل در سطح ملی و جهانی توجه رسانه‌ها و ناظران را جلب کرد. رسانه‌های خارجی به این تحولات با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در خاورمیانه و اهمیت اقتصادی و سیاسی آن نظر داشتند و به گزارش‌نویسی، تحلیل و بررسی عمیق این وقایع پرداختند. این وقایع ابعاد جدیدی از واقعیت‌های سیاسی ایران را برای جهان نمایان کردند و به دولت‌های خارجی و نهادهای بین‌المللی صدای ایستادگی مردم ایران را منتقل کردند.
با توجه به پیشینه و شناختی که از ساختارهای سیاسی و اجتماعی آن زمان وجود داشت، می‌توان گفت که روز ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۵، سرآغازی برای شکل‌گیری جریانات انقلابی و اجتماعی بعدی در ایران بود. این روز، در واقع نقطه عطفی بود که منجر به فضای انقلابی و تحولات عمیق‌تری در سال‌های بعد شد. در نهایت، این نارضایتی‌ها به انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ انجامید که در تاریخ ایران تحولی شگرف و غیرقابل‌انکار رخداد.
بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که حوادث ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۵ اندیشمندان، سیاستمداران و مردم را به تفکر عمیق‌تری درباره سرنوشت خود و آینده کشور واداشت و به نوعی زمینه ساز تغییرات بنیادین در ساختار سیاسی و اجتماعی ایران شد. این روز تنها یک تاریخ نبود، بلکه مظهری از اراده، تمایل و خواست مردم برای تغییر و بهبود در جوامع خود محسوب می‌شود.
