درد نوزاد، رازهایی که تازه برملا می‌شوند: سفر شگفت‌انگیز حس درد از بدو تولد
آیا می‌دانستید درک نوزادان از درد با بزرگسالان تفاوت دارد؟ پژوهش‌های جدید، پرده از این راز برداشته‌اند که چگونه مغز نوزادان درد را حس و پردازش می‌کند. این یافته‌ها می‌تواند به مراقبت‌های پزشکی بهتر و مدیریت درد در نوزادان، به ویژه نوزادان نارس، کمک کند.
بر اساس مطالعه‌ای که توسط محققان دانشگاه UCL (University College London) انجام شده، شبکه‌های مغزی مسئول حس کردن، درک و پاسخ عاطفی به درد در نوزادان با سرعت‌های مختلفی رشد می‌کنند. درک آگاهانه از درد تا پس از تولد به طور کامل توسعه نمی‌یابد. این مطالعه در مجله Pain منتشر شده است.
این تحقیق نشان می‌دهد که نوزادان نارس ممکن است به دلیل توسعه نیافتگی این شبکه‌های عصبی، به شیوه‌ای متفاوت درد را تجربه کنند و نیاز به مدیریت درد تخصصی داشته باشند.
بررسی تخصصی مغز نوزادان نارس
محققان به بررسی چگونگی رشد انواع مختلف پردازش درد در مراحل اولیه زندگی پرداختند. آن‌ها با استفاده از اسکن مغز نوزادان نارس، به بررسی این موضوع پرداختند.
پروفسور لورنزو فابریزی (Lorenzo Fabrizi) از UCL Neuroscience, Physiology & Pharmacology، نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «درد یک تجربه پیچیده با عناصر جسمی، عاطفی و شناختی است. در بزرگسالان، پردازش درد متکی به شبکه‌ای کارآمد از مناطق مغزی به نام “pain connectome” است. بخش‌های مختلف این شبکه با هم کار می‌کنند تا ما درد را تجربه کنیم و هر بخش مسئول جنبه‌های مختلف آن است.»
او در ادامه می‌افزاید: «در نوزادان تازه متولد شده، این شبکه توسعه نیافته است، که می‌تواند به این معنی باشد که تجربه درد در نوزادان کاملاً متفاوت از درکی است که ما به عنوان بزرگسال از آن داریم.»
دانشمندانی که در UCL، UCLH و King’s College London مستقر هستند، سه جزء مختلف از پردازش درد را مورد بررسی قرار دادند:
- حسی-تشخیصی (sensory-discriminative): شناسایی و تعیین محل شدت و کیفیت درد
- عاطفی-انگیزشی (affective-motivational): منجر به پاسخ عاطفی به درد می‌شود
- شناختی-ارزیابی (cognitive-evaluative): ارزیابی و تفسیر درد
نقش پروژه‌های بزرگ تصویربرداری مغز
محققان با استفاده از داده‌های پیشرفته تصویربرداری مغز از دو پایگاه داده بزرگ تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) در جهان – پروژه Developing Human Connectome Project و پروژه Human Connectome Project – نحوه رشد این شبکه‌ها را در گروهی متشکل از ۳۷۲ نوزاد، که بیشتر آن‌ها نارس بودند، از کمتر از ۳۲ هفته تا ۴۲ هفته پس از لقاح، ترسیم کردند.
اسکن‌ها زمانی انجام شد که نوزادان کمتر از دو هفته سن داشتند. این کار برای اطمینان از اینکه یافته‌ها منعکس کننده بلوغ ذاتی مغز است و تحت تأثیر تجربیات مختلف پس از تولد قرار نمی‌گیرد، انجام شد.
این پژوهشگران، یافته‌های خود را با داده‌های مغزی بزرگسالان مقایسه کردند، زیرا شبکه‌های پردازش درد بالغ در مطالعات دیگر قبلاً ترسیم شده بودند. آن‌ها میزان ارتباط عملکردی شبکه‌های مغزی مسئول پردازش درد را در نوزادان در سنین مختلف تجزیه و تحلیل کردند.
جدول زمانی تکامل حس درد در نوزادان
نتایج این مطالعه نشان داد که اولین زیرشبکه‌ای که از نظر قدرت و اتصال به سطح بزرگسالان می‌رسد، شبکه حسی-تشخیصی است که در حدود ۳۴ تا ۳۶ هفته پس از لقاح به این بلوغ می‌رسد. به این ترتیب، نوزادان می‌توانند درد را حس کنند اما هنوز به طور کامل قادر به پاسخگویی عاطفی یا تفسیر درد نیستند.
قبل از این مرحله، نوزادان ممکن است در شناسایی اینکه کدام قسمت از بدنشان درد را تجربه می‌کند، دچار مشکل شوند. در حدود ۳۶ تا ۳۸ هفته، زیرشبکه عاطفی-انگیزشی به بلوغ می‌رسد، به طوری که نوزادان می‌توانند درد را به عنوان یک احساس ناخوشایند و تهدیدآمیز شناسایی کنند.
اما زیرشبکه شناختی-ارزیابی تا بیش از ۴۲ هفته پس از لقاح به بلوغ نمی‌رسد، به این معنی که نوزادانی که در موعد مقرر به دنیا می‌آیند هنوز شبکه‌های مغزی مورد نیاز برای درک درد را به طور کامل توسعه نداده‌اند.
اهمیت یافته‌ها برای نوزادان نارس
تیم تحقیقاتی پیش از این در یک مطالعه در سال ۲۰۲۳ دریافته بود که نوزادان نارس به تجربیات درد مکرر در روش‌های ضروری پزشکی عادت نمی‌کنند (به این معنی که واکنش آن‌ها به درد مکرر با گذشت زمان کاهش نمی‌یابد). یافته جدید مبنی بر اینکه نوزادان نارس ارتباطات مغزی مسئول ارزیابی درد را به طور کامل توسعه نداده‌اند، ممکن است به توضیح این موضوع کمک کند.
پروفسور فابریزی می‌گوید: «نتایج ما نشان می‌دهد که نوزادان نارس ممکن است به ویژه در مراحل بحرانی رشد مغز در برابر روش‌های پزشکی دردناک آسیب‌پذیر باشند. بنابراین، این یافته‌ها بر اهمیت مراقبت‌های آگاهانه کودکان، از جمله نقش مدیریت درد متناسب و برنامه‌ریزی دقیق زمان مداخلات پزشکی برای نوزادان، به ویژه نوزادان نارس، تأکید می‌کنند.»
این مطالعه توسط Medical Research Council تأمین مالی شده است.
اطلاعات تکمیلی درباره این پژوهش
- نویسنده: کریس لین (Chris Lane)
- منبع: UCL
- تماس: کریس لین – UCL
- تصویر: Neuroscience News
خلاصه‌ای از مقاله اصلی
عنوان: تکامل متفاوت شبکه‌های مغزی مورد نیاز برای جنبه‌های حسی، عاطفی و شناختی درد در نوزادان انسان
درد چند بعدی است و شامل اجزای حسی-تشخیصی، عاطفی-انگیزشی و شناختی-ارزیابی است.
اگرچه مفهوم درد در طول زندگی آموخته می‌شود، اما مشخص نیست که شبکه‌های مغزی مورد نیاز برای رمزگذاری این ابعاد مختلف درد چه زمانی و چگونه توسعه می‌یابند.
با استفاده از ۲ بزرگترین پایگاه داده موجود از تصاویر رزونانس مغناطیسی مغز – پروژه در حال توسعه Human Connectome و پروژه Human Connectome – ما توسعه کانکتوم درد – شبکه عصبی مورد نیاز برای ادراک درد – را در نوزادان از ۲۶ تا ۴۲ هفتگی سن پس از قاعدگی (PMA، n = 372)، در مقایسه با بزرگسالان (n = 98) ترسیم کرده‌ایم.
تجزیه و تحلیل همبستگی جزئی سیگنال BOLD در حالت استراحت بین ترکیبات جفتی از ۱۲ ناحیه مغزی مرتبط با درد نشان داد که اتصال عملکردی کلی قبل از ۳۲ هفتگی PMA در مقایسه با بزرگسالان به طور قابل توجهی ضعیف‌تر است.
با این حال، در طول هفته‌های بعد، مسیرهای رشدی به طور قابل توجهی متفاوت در سراسر زیرشبکه‌های کانکتوم درد ظاهر می‌شوند.
اولین زیرشبکه‌ای که از نظر قدرت و نسبت اتصالات به سطح بزرگسالان می‌رسد، زیرشبکه حسی-تشخیصی (۳۴-۳۶ هفته PMA) است، و پس از آن زیرشبکه عاطفی-انگیزشی (۳۶-۳۸ هفته PMA) قرار دارد، در حالی که زیرشبکه شناختی-ارزیابی هنوز در زمان ترم به سطح بزرگسالان نرسیده است.
این مطالعه الگوی ناشناخته‌ای از توسعه اولیه زیرساخت‌های لازم برای رمزگذاری اجزای مختلف تجربه درد را نشان می‌دهد.
مسیرهای عصبی نوزادان مورد نیاز برای پردازش درد بالغ در مغز در نوزادان در مقایسه با بزرگسالان ناقص است، به ویژه در مورد جنبه‌های عاطفی و ارزیابی درد.
تغییرات سریع مرتبط با سن نشان می‌دهد که پردازش درد، و در نتیجه تجربه درد، به سرعت در طول این دوره رشدی تغییر می‌کند و بعید است که حتی در زمان ترم مانند بزرگسالان باشد.
