حذف بخشی از کتاب «هارداسان» قبل از انتشار؛ آیا مظلومیت شهید جمهور همچنان ادامه دارد؟
تاریخ معاصر ایران در خود نامها و شخصیتهای برجستهای را به یادگار دارد که هر کدام در زمان خود تأثیر قابل توجهی بر سرنوشت این مرز و بوم گذاشتهاند. یکی از این شخصیتها شهید سید محمدجواد هادوی، معروف به «شهید جمهور» است. او نه تنها به عنوان یک شخصیت مذهبی و سیاسی، بلکه به عنوان نمادی از فداکاری و ایثار در تاریخ ایران شناخته میشود. اما داستان آنگونه که انتظار میرفت، در همهمهای از روایتها و نقلقولها گم شده و مظلومیتی که بر او و اندیشههایش رفته تا به امروز ادامه دارد.
کتاب «هارداسان»، تلاشی است برای بازخوانی زندگی و اندیشههای شهید جمهور؛ کتابی که قرار بود به بازگویی جزئیاتی از زوایای پنهان تاریخ بپردازد و در عین حال، حقایق ناگفتهای از زندگی و مبارزات او را رسانهای کند. اما در کمال تعجب، بخشی از این کتاب پیش از انتشار حذف شد. تصمیمی که نه تنها نویسنده، بلکه بسیاری از تحلیلگران و تاریخپژوهان حوزۀ سیاست و فرهنگ را متعجب کرد.
حذف محتویات این کتاب، سؤالات و شبهات زیادی را بهوجود آورد. آیا این اقدام به موجب ملاحظات سیاسی بوده یا واقعاً به نوعی از نگرانیها و چالشها مرتبط است؟ کتابهای تاریخی همواره بخشی از هویت ملی و فرهنگی یک کشور محسوب میشوند و اگر بخشی از آنها بهدلایلی حذف شوند، این اقدام میتواند نشانهای از سانسور و یا حفاظت از برخی ارزشها باشد.
از شیوههای برخورد با کارهای تاریخی میتوان به دقت در روایت و تحلیل نادرست از شخصیتها اشاره کرد. شهید جمهور، به عنوان بنیادگذار یکی از خطوط فکری و سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، همواره مورد توجه و هدف نقدهایی بوده است که در برخی موارد از انصاف به دور بودهاند. او با تکیه بر آموزههای اسلامی و اندیشههای امام خمینی(ره)، تلاش کرد تا جامعهای مبتنی بر عدالت و آرامش بسازد. با این حال، برخی حلقههای سیاسی و اجتماعی تمایل دارند تا حقایق را بهگونهای تحریف کنند یا از آنها چشمپوشی کنند.
در این راستا، تداوم مظلومیت شهید جمهور میتواند ناشی از عدم توجه به نظرات صحیح و مبنایی او باشد. آیا حذف بخشهای این کتاب بهنوعی تلاش برای از بین بردن تصویر واقعی اوست؟ آیا ما در جامعهای زندگی میکنیم که هنوز نتوانستهایم نهالهای فکری و سیاسی شهید جمهور را بهخوبی بشناسیم و به درستی آنها را تحویل نسلهای آینده دهیم؟
از نظر تاریخی، حذف اینگونه محتواها میتواند موجب رنجش افکار عمومی و از سوی دیگر فراموشی ارزشهای انسانی و اسلامی باشد که شهید جمهور برای آنها جانفشانی کرد. اگر جامعه به یادآوری و تبیین این شخصیتها نپردازد، تاریخ به سادگی در دستان دیگری خواهد افتاد که شاید منافع شخصی و گروهی را بر منافع عمومی جامعه ترجیح دهند.
به نظر میرسد اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز داریم تا به بازنگری و بازخوانی تاریخ بپردازیم. با توجه به سیر تحولات سیاسی و اجتماعی کشور در سالهای اخیر، پرداختن به آثاری چون «هارداسان» میتواند گامی مثبت در جهت احیای یاد و خاطره شهید جمهور و دیگر شخصیتهای تاریخ معاصر ایران باشد. حفظ و نشر این آثار برای نسلهای آینده از اهمیت بالایی برخوردار است.
در پایان، با توجه به کارکردها و اهداف ملی و فرهنگی، حذف بخشی از کتاب «هارداسان» نه تنها یک عمل منفرد بلکه پیامی عمیقتر درباره ضرورت حفاظت از تاریخ و اندیشههای پربار شهید جمهور در بستر جامعه است. این مقوله ما را به اندیشه و گفتگو درباره چگونگی روایت تاریخ و بیانیههای فرهنگی و مذهبی وادار میکند، تا بار دیگر در راستای جمعآوری و بیان واقعیتها و حفظ میراث فرهنگی خود تلاش کنیم. آیا ما با این اقدام قصد داریم تا مظلومیتهای شهید جمهور و امثال او را برای همیشه فراموش کنیم؟ یا اینکه باید در پی شناخت و بازسازی حقیقت باشیم؟ این سؤال از اهمیت ویژهای برخوردار است و نیازمند توجه و همت همگانی دارد.