اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور پیشین ایران، در سخنانی به موقعیت جغرافیایی و اهمیت استراتژیک خلیج فارس اشاره کرده و بر لزوم توجه به این منطقه بینظیر تأکید کرد. در ادامه، به بررسی بیشتر این منطقه و ویژگیهای منحصر به فرد آن میپردازیم.
خلیج فارس، دریایی در جنوب ایران است که با آبهای آزاد در مواجهه قرار دارد و درختان نخل، سواحل زرق و برقدار و فرهنگی تاریخی غنی از ویژگیهای آن به شمار میروند. این دریای بزرگ به عنوان یکی از مهمترین مناطق اقتصادی و استراتژیک جهان شناخته میشود و اشغالگری و برنامههای استعماری در طول تاریخ همواره بر سر این آبهای آرام در جریان بوده است.
بر اساس گزارشهای بینالمللی، خلیج فارس دارای ذخایر غنی نفت و گاز است که سهم قابل توجهی از نیاز جهانی به انرژی را تأمین میکند. برآوردها نشان میدهد که حدود ۶۵ درصد از کل ذخایر نفتی جهان و همچنین بخشی از گاز طبیعی دنیا، در این منطقه قرار دارد. این امر نه تنها اهمیت اقتصادی بالایی به منطقه میبخشد، بلکه باعث افزایش رقابتهای سیاسی و نظامی در این آبها نیز میشود.
در این راستا، کشورهای حاشیه خلیج فارس، نظیر ایران، عربستان سعودی، عراق، کویت، بحرین، قطر و امارات متحده عربی، نقش کلیدی در تأمین انرژی جهانی ایفا میکنند. هر یک از این کشورها با توجه به منابع طبیعی و سیاستهای خارجی خود، در تلاش هستند تا اقتدار و نفوذ خود را در این منطقه حفظ کنند. در این میان، جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از مدعیان اصلی در عرصه تأمین انرژی در خلیج فارس، همواره بر تقویت حضور خود در این منطقه تأکید کرده است.
علاوه بر منابع انرژی، خلیج فارس از نظر گردشگری نیز اهمیت زیادی دارد. سواحل زیبا و مروارید مانند کیش و قشم، به عنوان مقاصد توریستی جذاب شناخته میشوند و سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب میکنند. این مناطق با جاذبههای طبیعی، تفریحی و تاریخی خود، نقش مهمی در توسعه اقتصادی و فرهنگی کشور به عهده دارند.
هرچند که خلیج فارس با چالشهای مختلفی مواجه است، اما ذخایر غنی این منطقه و موقعیت استراتژیک آن باعث توجه ویژه کشورها به این ناحیه شده است. مسائلی نظیر اختلافات مرزی، سیاستهای اقتصادی و روابط بینالملل، همواره بر وضعیت این منطقه تأثیرگذار بوده و نیاز به دیپلماسی فعال و هوشمند را ضروری میسازد.
از دیگر نکات قابل توجه در مورد خلیج فارس، تنوع فرهنگی و قومی است که در سواحل آن زندگی میکنند. این منطقه به عنوان پل ارتباطی میان فرهنگهای مختلف شناخته میشود و بازتابدهنده سنتها، آداب و رسوم متنوع آنهاست. همکاری میان کشورهای مختلف در زمینه گردشگری، تجارت و امنیت میتواند به تقویت پیوندهای اجتماعی و اقتصادی در این حوزه کمک کند.
اسحاق جهانگیری همچنین در گفتگوهای خود نسبت به حفاظت از محیط زیست خلیج فارس نیز هشدار داد. آلودگی آب، آسیب به زیستبوم و منابع دریایی از جمله چالشهایی هستند که این منطقه را تهدید میکند. بنابراین، اقدامات و برنامههای جدی برای حفاظت از این منابع طبیعی و حفظ تعادل اکولوژیکی در این ناحیه ضروری است.
در نهایت میتوان گفت که خلیج فارس، با تاریخچهای غنی و منابع طبیعی بینظیر، نه تنها به عنوان یک منبع تأمین انرژی بلکه به عنوان مکانی با توانمندیهای اقتصادی، امنیتی و فرهنگی باید مورد توجه قرار گیرد. اهمیت این منطقه مستلزم همکاریهای بینالمللی و رویکردهای توسعه پایدار به منظور بهرهبرداری بهینه از منابع آن و حفاظت از محیط زیست است. در این راستا، آگاهی و شناخت بیشتر از خلیج فارس به ویژه برای نسل جوان کشور، عاملی مهم در حفظ این ثروت ملی و توسعه آینده ایران خواهد بود.