در تاریخهای اخیر، موضوع توافقات میان «دولت دونالد ترامپ» و «ابومهدی المهندس»، یکی از چهرههای کلیدی نظامی و سیاسی گروههای شبهنظامی در عراق، به یکی از مسائل جنجالی در عرصهی سیاسی و رسانهای تبدیل شده است. این توافقات که در زمان ریاستجمهوری ترامپ انجام شده، حاوی نکات تأملبرانگیزی است که بهتازگی از سوی «کایلی مکانانی»، سخنگوی وقت کاخ سفید، بهطور غیرمستقیم فاش شده است. این اطلاعات میتواند زوایای جدیدی از دیپلماسی و سیاستهای آمریکا در خاورمیانه را روشن سازد.
بر اساس اطلاعات موثق، توافقات ترامپ با جولانی، یکی از فرماندهان گروههای تروریستی و فرقهای، بهطور ویژهای به مسائل منطقهای و امنیت ملی آمریکا مرتبط است. مکانانی در ادامهی اظهارات خود به موضوعاتی اشاره کرد که نشاندهندهی حساسیتهای موجود در این توافق بوده و از تبعات گستردهی آن بر تعاملات آمریکا با کشورهای درگیر در منازعات خاورمیانه حکایت دارد. او گفت: «ما در تلاش برای ایجاد ثبات در منطقه و کاهش تنشها از طریق دیپلماسی بودهایم و این توافقات بخشی از همین تلاشها محسوب میشود.»
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که توافقات مذکور به افزایش نفوذ گروههای شبهنظامی در مناطق تحت کنترلشان انجامیده و میتواند به شدت بر امنیت و ثبات در کل منطقه تأثیر بگذارد. خصوصاً اینکه جولانی بهعنوان یکی از شخصیتهای تأثیرگذار در این گروهها، قبول این توافقات را بهعنوان یک موفقیت بزرگ سیاسی میبیند و خود را بهنوعی به عنوان یک بازیگر کلیدی در معادلات جدید خاورمیانه معرفی کرده است.
اما در این میان، سوالات کلیدی نیز وجود دارد. بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که توافقات ترامپ با گروههایی چون جولانی، بهعنوان یک استراتژی نهچندان متعارف بهمنظور خارجسازی نیروهای نظامی آمریکا از منطقه و کاهش هزینههای نظامی ارزیابی میشود. با این حال، در نظر گرفتن پیامدهای این توافقات بر مردم و کشورهای منطقه و همچنین چگونگی تأثیر آن بر امنیت ملی آمریکا، موضوعاتی است که نیازمند بررسیهای دقیقتری است.
تحلیلگران سیاسی، بهویژه در آمریکا و غرب، نگران هستند که این توافقات میتواند منجر به تشدید تنشها و درگیریهای داخلی در کشورهای مورد بحث شود. از یکسو، قدرتگیری دوبارهی گروههای تروریستی و شبهنظامی میتواند به بیثباتی بیشتری دامن بزند و از سوی دیگر، این امر ممکن است فشارهای بیشتری به دولتهای موجود در این کشورها وارد کند.
کاخ سفید و به ویژه ادارهی اطلاعات و مطالعات امنیت ملی ایالات متحده، بهدقت در حال روند شناسایی و بررسی پیامدهای این توافقات هستند. مکانانی بهصراحت اعلام کرد: «ما بهدنبال تضمین امنیت ملی خود و مبارزه با تروریسم هستیم و این توافقات باید در راستای منافع بلندمدت ما تحلیل شود.»
در این راستا، نمیتوان اهمیت همکاری با کشورهای متحد و بهویژه کشورهایی مانند عراق و سوریه را نادیده گرفت. بسیاری بر این باورند که این توافقات میتواند بهعنوان یک نقشهراه برای همکاریهای آینده و ایجاد سازوکارهای مشترک در مقابله با تهدیدات امنیتی جدید مورد استفاده قرار گیرد.
بهطور کلی، باید در نظر داشت که توافقات صورتگرفته میان ترامپ و جولانی، پیامدهای گستردهای بر روندهای سیاسی و نظامی در خاورمیانه خواهد داشت. واکنشهای مختلف کشورها و گروههای مختلف به این موضوع میتواند در شکلگیری سیاستهای آتی در این منطقه تأثیرگذار باشد. لذا، توجه به جزئیات این توافقات و تحلیل عمیقتر آن میتواند در درک بهتر روابط بینالملل و تحولات آینده کمکحال ما باشد.