ایران با توجه به نیاز مبرم خود به منابع انرژی پایدار و قابل‌اعتماد، برنامه‌های گسترده‌ای را برای بهره‌برداری از انرژی هسته‌ای در دست اجرا دارد. اخیراً اعلام شده است که نقاط مختلفی در کشور برای ساخت نیروگاه‌های اتمی شناسایی شده‌اند. از جمله این نقاط می‌توان به دارخوین، اصفهان، تبریز و ساوه اشاره کرد. این پروژه‌های بزرگ و ملی با هدف تأمین نیازهای روزافزون انرژی کشور و استفاده بهینه از منابع زیرزمینی انجام می‌شوند.
به‌طور تاریخی، در سال ۱۳۶۰، پروژه ساخت نیروگاه اتمی بوشهر آغاز شد و انتظار می‌رفت که این نیروگاه تا سال ۱۳۷۲ به ظرفیت تولید ۱۲ هزار مگاوات برق اتمی برسد. این برنامه بلندپروازانه نه تنها نیازهای برق کشور را تامین می‌کرد، بلکه از نظر اقتصادی و اجتماعی نیز می‌توانست آینده‌ای روشن را برای ایران رقم بزند. اما متأسفانه، مشکلات و چالش‌های متعددی مانع از تحقق به موقع این اهداف شدند و پروژه بوشهر به طرز قابل توجهی به تأخیر افتاد.
اکنون که توجه مجدد به تأسیس نیروگاه‌های اتمی در نقاط مختلف کشور معطوف شده، مشخصاً می‌توان گفت که دولت و سازمان‌های مربوطه در حال تلاش برای توسعه این فناوری هستند. نیروگاه‌های اتمی به دلیل تولید برق با هزینه پایین و بدون آلودگی زیست‌محیطی، می‌توانند به عنوان یکی از راه‌حل‌های اصلی در تأمین پایدار انرژی کشور به شمار روند.
دولت ایران، با تمرکز بر روی جوانب امنیتی، فنی و اقتصادی، در نظر دارد تا با گسترش فناوری هسته‌ای، وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش دهد و به سوی انژی‌های پاک‌تر حرکت کند. طراحی و احداث نیروگاه‌های اتمی به ویژه در مناطق مختلف کشور که از نعمت تنوع جغرافیایی و آب‌وهوایی برخوردار هستند، می‌تواند بهینه‌ترین شیوه برای تامین انرژی پایدار باشد.
از سوی دیگر، ساخت نیروگاه‌های عملاً به توسعه زیرساخت‌ها و تکنولوژی‌های جدید در کشور کمک می‌کند و می‌تواند به اشتغال‌زایی و ارتقاء سطح فناوری در صنایع مرتبط منجر شود. از این رو، اهمیت بالای این پروژه‌ها و آثار اقتصادی-اجتماعی آن بر هیچ‌کس پوشیده نیست.
اما در کنار این مسایل، چالش‌های متعددی همچنان وجود دارند که برای اجرایی شدن این طرح‌ها باید برطرف شوند. یکی از این چالش‌ها، نگرانی‌ها در مورد امنیت هسته‌ای و حفاظت از تأسیسات بساز و به‌کارگیری نیروی انسانی متخصص برای مدیریت و نگهداری از نیروگاه‌ها است. بدیهی است که توجه به مسائل ایمنی و رعایت استانداردهای بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
با توجه به تجارب گذشته، باید گفت که پروژه‌های بزرگی مانند ساخت نیروگاه‌های اتمی مستلزم حمایت قوی از سوی دولت، همچنین مشارکت و همکاری با نهادهای بین‌المللی هستند. این همکاری‌ها نه تنها می‌تواند ایران را در حوزۀ تبادل دانش و فناوری با سایر کشورها قرار دهد، بلکه به بهبود تصویر بین‌المللی کشور در زمینه انرژی هسته‌ای نیز کمک می‌کند.
در نهایت، باید گفت که ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های اتمی در ایران می‌تواند به‌عنوان یک فرصت طلایی برانگیزاننده و پیشرفت‌ساز در مسیر تامین انرژی‌های پایدار و توسعه اقتصادی کشور واقع شود. اکنون، با آغاز این تلاش‌های تازه، امید است که برنامه‌های قبلی به خوبی مورد ارزیابی و به مرحله اجرایی برسند تا ایران بتواند جایگاه خود را به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در تولید انرژی هسته‌ای تثبیت کند.
به همین دلیل، لازم است که همه ذینفعان و اعضای جامعه با آگاهی از اهمیت این پروژه‌ها، در مسیر تحقق آن قدم بردارند و از هرگونه کمک و همکاریی که می‌تواند به پیشرفت کشور منجر شود، دریغ نکنند. به‌نظر می‌رسد که افق‌های روشنی پیش روی ایران باشد، اگر این پروژه‌ها با برنامه‌ریزی دقیق و هدفمند دنبال شوند.
