تغییر نام تاریخی خلیجفارس؛ نیتهای سیاسی و خصمانهای که در پس آن است
خلیجفارس بهعنوان یک منطقه استراتژیک تاریخی و جغرافیایی در جنوب غربی آسیا، همواره دارای اهمیت بسیاری برای کشورهای حاشیه آن و حتی قدرتهای جهانی بوده است. این آبراه مهم نه تنها از نظر تجاری و اقتصادی حائز اهمیت است، بلکه بهعنوان نماد هویت ملی و فرهنگی ایرانیان نیز مطرح میشود. با این حال، تغییر نام تاریخی خلیجفارس به عناوینی همچون “خلیج عربی” در برخی از رسانهها و نهادهای بینالمللی، به موضوعی داغ و بحثبرانگیز تبدیل شده است که همواره نظرات مختلفی را از سوی مقامات و تحلیلگران به همراه دارد.
این تغییر نام، بهروشنی نشاندهنده نیتهای سیاسی و خصمانهای است که برخی از کشورها، بهویژه دولت عراق، در پس آن دارند. بهویژه در چند سال اخیر، تلاشهای متعددی از سوی برخی کشورهای عربی برای تغییر نام این خلیج و به رسمیت شناختن نسخهسازیهای خاص خود، در حال انجام است. این اقدامات، نه تنها به معنای تحریف تاریخ و جغرافیا است، بلکه قصد دارد هویت فرهنگی و ملی ایرانیان را تحتالشعاع قرار دهد.
سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و یکی از شخصیتهای مهم در عرصه دیپلماسی کشور، به صراحت در این باره اظهار نظر کرده است. او تصریح کرده که تغییر نام خلیجفارس، نه تنها از نظر حقوقی و تاریخی غیرقابل قبول است، بلکه مصداق بارز تحمیل نظرات برخی کشورها بر تاریخ و فرهنگ ملت ایران به شمار میآید. عراقچی با اشاره به مستندات تاریخی، بر تأکید بر حقیقت نام خلیجفارس و عدم پذیرش نامهای دیگر، بر پیوستگی این نام با هویت ایرانیان تأکید ورزیده است.
نکته قابل تأمل در این رابطه، تلاشهای سازمانهای بینالمللی بهویژه در بستر اینترنت و رسانههای اجتماعی است که به ترویج این تغییر نام کمک میکنند. این مسئله نه تنها دربرگیرنده نام خلیجفارس است، بلکه شامل کل رویکرد نامگذاریهای تاریخی و جغرافیایی میشود که به مرور زمان دستخوش تغییرات غیرموجه شدهاند.
از سویی دیگر، تاریخ شفاهی و مستندات تاریخی نظیر متون کهن ایرانی، سند گویایی بر حقایق این آبراه تاریخی به شمار میآیند. در اسناد تاریخی، نام خلیجفارس بهعنوان یک واقعیت جغرافیایی و فرهنگی بهوضوح ثبتشده است و تغییر آن نهتنها غیرمنطقی، بلکه نادرست به نظر میرسد.
بهعبارت دیگر، تغییر نام خلیجفارس میتواند زمینهساز ایجاد تنشهای جدید در روابط بینالمللی و منطقهای شود. کشوری مانند عراق که در سالهای پس از جنگی که قدرتهای جهانی بر آن تاثیر داشتند، بهدنبال تثبیت موقعیت خود در منطقه بوده و تلاش میکند با بهرهبرداری از فضاهای جدید سیاسی این نام را به نوعی به نفع خود تغییر دهد.
بیتردید، اهمیت حفظ نام خلیجفارس بهعنوان یک عنصر فرهنگی و ملی، علاوه بر جنبههای حقوقی، ابعادی از مطالبه اجتماعی را در بر میگیرد. این موضوع میتواند به عنوان سمبلی از هویت ایرانی و مقاومتی در برابر تحریف تاریخ تلقی شود.
در نهایت، به نظر میرسد که اگرچه نیتهای خصمانهای در پس تلاش برای تغییر نام خلیجفارس وجود دارد، اما عزم و اراده ملت ایران و مقامات مسئول برای حفظ هویت تاریخی و فرهنگی خود، میتواند به مقابله با این چالشها کمک کند. بنابراین، هرگونه تحریف در نام خلیجفارس باید بیش از پیش با واکنشها و توجهپذیریهای جدی روبرو شود تا بتوان نام این آبراه تاریخی را بهعنوان یک میراث فرهنگی و هویتی همچنان حفظ کرد.