تصاویر روزهای انقلابی در مشهد: نگاهی به تاریخ و تحولات مهم در تاریخ معاصر ایران، شهر مشهد به عنوان یکی از مراکز فرهنگی، مذهبی و اجتماعی کشور همواره نقش مهمی ایفا کرده است. به ویژه در دوره‌های تحولی و انقلابی، این شهر همواره در کانون توجهات قرار داشته است. روزهای انقلابی، که در سال‌های ۱۳۵۷ […]
تصاویر روزهای انقلابی در مشهد: نگاهی به تاریخ و تحولات مهم
در تاریخ معاصر ایران، شهر مشهد به عنوان یکی از مراکز فرهنگی، مذهبی و اجتماعی کشور همواره نقش مهمی ایفا کرده است. به ویژه در دوره‌های تحولی و انقلابی، این شهر همواره در کانون توجهات قرار داشته است. روزهای انقلابی، که در سال‌های ۱۳۵۷ (۱۹۷۹ میلادی) به اوج خود رسید، در مشهد نیز تحولات و لکه‌های مهمی را رقم زد.
در اوایل دهه‌ی ۱۳۵۰، با آغاز اعتراضات به‌دلیل عملکرد رژیم پهلوی و نارضایتی‌هایی که از سوی اقشار مختلف جامعه احساس می‌شد، مشهد به‌عنوان یکی از شهرهای پیشتاز در این حرکت‌های اعتراضی ظهور پیدا کرد. با پیوستن اقشار مختلف مردم به تظاهرات و اعتراضات، مشهد به یک صحنه‌ی زنده از مخالفت‌ها و انتقادات نسبت به رژیم شاه تبدیل شد.
از روزهای اولیه‌ی دی ماه سال ۱۳۵۶، که اعتراضات در نقاط مختلف کشور آغاز شده بود، مشهد نیز بلافاصله گام به گام با این جریان درخشید. به‌خصوص تظاهرات روز عاشورا در این شهر، که در تاریخ ۲۰ محرم ۱۳۹۸ (۹ دی ماه ۱۳۵۶) برگزار شد، نمایان‌گر عزم جدی مردم مشهد در مخالفت با رژیم بود. در این تظاهرات، هزاران نفر از مردم به خیابان‌ها آمدند و با سر دادن شعارهای انقلابی، حمایت خود را از رهبری امام خمینی اعلام نمودند. این رویداد نه تنها در مشهد، بلکه در دیگر شهرها نیز به تشدید اعتراضات و تظاهرات منتهی شد.
در بهمن ماه سال ۱۳۵۷، با نزدیک شدن به پیروزی انقلاب اسلامی، فشارها بر مردم تشدید شد. در تاریخ ۱۹ دی ماه ۱۳۵۶، پس از قتل جمعی از معترضان در قم، مردم مشهد نیز ساکت نمانده و به خیابان‌ها آمدند. جوانان و مردان و زنان از اقشار مختلف به‌صورت سازمان‌یافته به تظاهرات پرداختند. بروز خشونت و سرکوب‌ها تنها بر شدت اعتراضات افزود و مردم با افزایش فراوانی حضور خود در خیابان‌ها و گلستان‌ها، بر عزم خود برای تغییر حکومت تأکید کردند.
تصاویر روزهای انقلابی در مشهد، که در آن‌ها مردم با ایمان و شجاعت در مقابل نیروهای نظامی رژیم پهلوی ایستاده بودند، همچنان در اذهان جمعی باقی مانده است. در این تصاویر، می‌توان شاهد صحنه‌هایی از ایستادگی، فریاد‌های انقلابی و اتحاد مردم مشهد بود که بر روحیه‌ی انقلابی آن‌ها تأثیر گذاشت.
با برقراری شرایط بحرانی در کشور، و در پی وقوع انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، مشهد نیز به عنوان یکی از مراکز مهم راهپیمایی و تظاهرات به شمار می‌رفت. پس از پیروزی انقلاب، مردم مشهد با برپایی مراسم‌هایی به یاد شهدای انقلاب و رهبری امام خمینی، نقش مهمی در تثبیت نظام اسلامی ایفا کردند. به‌ویژه در دهه‌های پس از انقلاب، این شهر همواره به‌عنوان مرکز دین‌باوری و صدای حق‌خواهی در کشور مطرح بوده است.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مشهد به‌عنوان مرکز ثقل تحولات اجتماعی و فرهنگی کشور شناخته می‌شود. در این شهر، نه‌تنها پیشرفت‌های اقتصادی و اجتماعی در دستور کار قرار گرفت، بلکه ادبیات و هنر نیز ریشه‌دارتر و پویاتر شد. این تحولات، همه با یادآوری تعلق نظر و حضور فعال مردم در روزهای انقلابی تحت تأثیر قرار گرفته است.
به‌طور کلی، مشهد در روزهای انقلابی خود نه تنها به‌عنوان یک شهر مذهبی بلکه به‌عنوان یکی از پایگاه‌های اساسی در مسیر تغییر و تحول سیاسی کشور مطرح بوده است. آثار این تحولات و تجربیات تاریخی، نه‌تنها بر هویت مشهد تأثیر گذاشته است بلکه در شکل‌گیری آینده‌ی سیاسی و فرهنگی ایران نیز نقشی کلیدی ایفا کرده است. شهر مشهد، با پیشینه‌ی غنی خود در روزهای انقلابی، همواره نمادی از ایستادگی و مقاومت خواهد ماند و تاریخ‌نگاران و پژوهشگران را به تحلیل و بررسی ابعاد مختلف این رخدادهای مهم سوق خواهد داد.
