دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، بهتازگی در اظهاراتی جنجالی به وضعیت ساخت و ساز و وضعیت زیرساختهای ایران اشاره کرده و به مقایسه آن با عربستان سعودی پرداخته است. این اظهارات در حالی مطرح میشود که بهنظر میرسد ایران با مشکلات جدی در حوزه تأمین انرژی و فرسودگی زیرساختهای خود روبهروست.
ترامپ در سخنرانیهای خود با اشاره به پروژههای عظیم ساختمانی در عربستان سعودی، نظیر شهرکهای جدید و آسمانخراشهای مدرن مانند برجهای جده، تأکید کرده است که این کشور در حال پیشرفت و توسعه است. او با کنایه به وضعیت ایران گفت: «سعودیها در حال ساخت آسمانخراش هستند، در حالی که ساختمانهای تهران در حال فروپاشی هستند.» این جمله بهوضوح میتواند نشاندهنده حس ناامیدی است که ترامپ از وضعیت ناپایدار زیرساختها و خدمات عمومی در ایران دارد.
با قطع مکرر برق در برخی مناطق ایران، این سؤالات بهوجود میآید که چرا کشور با این مشکل اساسی روبهروست؟ در واقع، عوامل متعددی در این وضعیت دخالت دارند که شامل فرسودگی تاسیستهای برق، افزایش مصرف انرژی و ناکارآمدی در مدیریت منابع میشود. بهعنوان نمونه، نیروگاههای ایران با مشکلات فنی و نقص در تأمین سوخت کافی مواجهاند. این در حالی است که در سالهای اخیر بهویژه در فصل تابستان، با افزایش دما و بهرهبرداری بیشتر از سیستمهای سرمایشی، نیاز به برق به طرز قابل توجهی افزایش یافته است. این موضوع بهدنبال خود فشارهای مضاعفی به شبکه برق کشور وارد میکند، که خود را در قطع مکرر برق نشان میدهد.
از سوی دیگر، ایران دارای منابع غنی انرژی است، اما مشکلاتی نظیر تحریمهای بینالمللی و سیاستهای داخلی باعث شدهاند که بهرهبرداری مؤثر از این منابع برای تأمین نیازهای داخلی بهخوبی انجام نشود. بهدلیل تحریمها، امکان خرید تجهیزات مدرن و لازم برای بهروزرسانی نیروگاهها کاهش یافته و در نتیجه شاهد فرسودگی تاسیسات هستیم. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که عدم سرمایهگذاری در زیرساختهای انرژی و منابع انسانی متخصص نیز به بحران انرژی کشور دامن زده است.
از سویی دیگر، خراب بودن وضع زیرساختها و عدم توانایی در تأمین نیازهای اولیه، ایران را در مقایسه با کشورهای همسایه، از جمله عربستان سعودی، در موقعیت دشواری قرار داده است. عربستان سعودی به لطف درآمدهای حاصل از نفت و سرمایهگذاریهای کلان در بخشهای مختلف، توانسته است پروژههای عظیم ساختمانی و بهروزرسانی زیرساختها را با موفقیت پیش ببرد. اما ایران، با وجود داشتن منابع فراوان، بهدلیل مشکلات سیاسی، اقتصادی و مدیریتی، با چالشهای جدی مواجه است.
در نهایت، این موضوع بهخصوص در شرایط کنونی، بیانگر نیاز فوری به تغییر در رویکردهای مدیریتی و اقتصادی در ایران است. با تأکید بر توسعه و نوسازی زیرساختها و بهکارگیری فناوریهای نوین، میتوان به بهبود وضعیت انرژی و سایر بخشها پرداخت. همچنین، لازم است که دولت ایران بتواند با همکاری و همفکری با بخش خصوصی و مؤسسات پژوهشی، راهکارهای مناسبی برای حل مشکلات ساختاری و تأمین نیازهای عمومی ارائه دهد.
در نتیجه، اظهارات ترامپ و تحلیل وضعیت ایران و عربستان سعودی، نگاهی عمیق به وضعیت کنونی زیرساختها و نیازهای عمومی ایران را میطلبد. یادآوری میشود که برای ایجاد تغییرات اساسی و پایدار، نیاز به قوانین و سیاستهای مؤثر، سرمایهگذاریهای کلان و همگرا نمودن تمام بخشها وجود دارد. در این راستا، آگاهیرسانی عمومی و ارتباط مناسب میان مردم و دولت نیز میتواند به گشایشهای جدی در این عرصه منجر شود.