تحولات جدید درباره موضع ترامپ در قبال ایران و اسرائیل: آیا واقعاً او به دیپلماسی باور دارد؟
در هفتههای اخیر، تحولات قابل توجهی در زمینه موضع دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده، در مورد ایران و اسرائیل به وقوع پیوسته است. این تحولات نهتنها توجه رسانهها را به خود جلب کرده، بلکه سوالات متعددی را در زمینه رویکرد ترامپ نسبت به مسائل بینالمللی، خصوصاً در خاورمیانه، به وجود آورده است. همگان بهویژه تحلیلگران سیاسی و دیپلماتیک بر این باورند که تغییرات در مواضع ترامپ ممکن است نتایج قابل توجهی برای آینده سیاستهای ایالات متحده داشته باشد.
دولت ترامپ در دوره ریاستجمهوری خود، مواضع سختی را نسبت به ایران اتخاذ کرد و بهویژه با خروج از توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) در سال ۲۰۱۸، تنشها را به شدت افزایش داد. این تصمیم، که با انتقادهای فراوانی از سوی دیگر کشورها و حتی برخی نهادهای داخلی مواجه شد، به شدت بر روابط ایالات متحده با ایران تأثیرگذار بود و موجب افزایش نگرانیها در خصوص احتمال بروز جنگ در منطقه خاورمیانه شد.
با این حال، حالا که ترامپ بار دیگر بر صحنه سیاسی ایالات متحده بازگشته است، ابراز نظرات او درباره ایران و اسرائیل نشاندهنده تغییراتی در رویکردش است. اخیراً، او در چندین مصاحبه و سخنرانی به نوعی تمایل به دیپلماسی و گفتگو با ایران را نشان داده است. این اتفاق باعث شده که تحلیلگران به بررسی این موضوع بپردازند که آیا واقعاً ترامپ به دیپلماسی باور دارد یا این تغییر موضع، صرفاً یک استراتژی سیاسی است که هدف آن جذب آرای بیشتر در انتخابات آینده است.
بسیاری از ناظران بر این باورند که ترامپ به دنبال شکلگیری توافقات جدید و بهبود روابط با ایران است. به عنوان مثال، او در یکی از سخنرانیهای اخیر خود اعلام کرد که در صورت انتخاب دوباره، ممکن است به مذاکره با ایران بازگردد و به دنبال یک توافق بهتر از برجام باشد. این موضوع به ویژه در شرایطی که تنشها بین ایران و اسرائیل در حال افزایش است، اهمیت بیشتری پیدا میکند. اسرائیل همواره یکی از اصلیترین مخالفان ایران در خاورمیانه بوده و هرگونه تغییر در موضع آمریکا میتواند به طور مستقیم بر روابط اسرائیل با ایالات متحده تاثیر بگذارد.
از سویی دیگر، برخی از تحلیلگران بر این باورند که رویکرد ترامپ به دیپلماسی در قبال ایران و اسرائیل ممکن است بیشتر بهدلیل فشارهای داخلی و بینالمللی باشد. افزایش عدم رضایت عمومی از نتایج سیاستهای قبلی و نیاز به جذب حامیان جدید در انتخابات ۲۰۲۴ میتواند عاملی باشد که او را به سمت دیپلماسی سوق دهد. اما سوال اصلی اینجاست که آیا این تغییر موضع پایدار خواهد بود یا تنها یک استراتژی موقتی است؟
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، رابطه ترامپ و نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل است. در زمان ریاستجمهوری ترامپ، روابط نزدیک و دوستانهای بین این دو رهبر وجود داشت. اما با تداوم تنشها در منطقه و تغییرات در روابط بینالمللی، توازن این روابط ممکن است دچار تغییر شود. ترامپ در اظهار نظرهای اخیر خود به این نکته اشاره کرده است که حتی اگر به دیپلماسی با ایران نگاه مثبت داشته باشد، حمایت خود از اسرائیل را کاهش نخواهد داد.
در نهایت، تحولات اخیر در موضع ترامپ در قبال ایران و اسرائیل میتواند نمایانگر تغییرات گستردهتری در سیاست خارجی ایالات متحده باشد. دیپلماسی موفق در خاورمیانه نیازمند توجه به حاکمیت، تاریخ، و فرهنگ کشورهای منطقه است. بنابراین، احتمالاً برای تحقق این هدف، باید تلاشهای هماهنگی و همگرا در این زمینه انجام گیرد.
به نظر میرسد در آینده نزدیک، نظرات و مواضع ترامپ به شدت مورد توجه قرار خواهد گرفت و تبعات آن میتواند بر آینده روابط ایران و ایالات متحده و همچنین وضعیت منطقه خاورمیانه اثرگذار باشد. در نهایت، همه این مسائل ما را به یک سوال اساسی بازمیگرداند: آیا ترامپ واقعاً به دیپلماسی باور دارد، یا این یک استراتژی سیاسی است که به دنبال منافع خاص خود میباشد؟ تنها زمان نشان خواهد داد که کدامین مسیر توسط او انتخاب خواهد شد.