موضوع تازهای که در عرصه سیاست خارجی انگلستان و رابطه آن با ایران مطرح شده، نشاندهنده آغاز یک سناریوی جدید در جهت مقابله با تهران است. این سناریو به نظر میرسد به دنبال ایجاد فشارهای بیشتر بر جمهوری اسلامی ایران در زمینههای مختلفی از جمله برنامه هستهای، امنیت منطقهای و مسائل حقوق بشر باشد.
در سالهای اخیر، تنشها میان ایران و کشورهای غربی به ویژه انگلستان، با بیانیهها و اقدامات مختلفی رو به افزایش بوده است. از جمله این اقدامات میتوان به تحریمهای اقتصادی، هشدارهای نظامی و همکاریهای اطلاعاتی برای نظارت بر فعالیتهای ایران اشاره کرد. اینک انگلستان با راهبردی تازه، به نظر میرسد که قصد دارد به شیوهای نوین به تهدیدهای احتمالی از سوی ایران پاسخ دهد.
مقامات انگلیسی از جمله وزیر امور خارجه این کشور، در اظهارات اخیر خود تأکید کردهاند که انگلستان نگران فعالیتهای هستهای ایران و همچنین نقض حقوق بشر در این کشور است. این نگرانیها به دنبال افزایش غنیسازی اورانیوم توسط ایران و فقدان همکاریهای مؤثر با آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شدت تشدید شده است. این مسئله به یکی از دلایل اصلی اتخاذ تدابیر جدید انگلستان برای مقابله با تهدیدات ایران تبدیل شده است.
در این راستا، انگلستان به دنبال بسیج نظر کشورهای اروپایی و نیز ایالات متحده، برای فشار بر تهران و واداشتن آن به پایبندی به توافق هستهای موسوم به برجام است. دفتر وزارت خارجه انگلستان به تازگی اعلام کرده است که این کشور قصد دارد با همکاری با متحدان خود، ضمن افزایش فشارهای اقتصادی، از استراتژیهای دیپلماتیک نیز بهرهبرداری کند تا ایران را به بازگشت به میز مذاکره ترغیب نماید.
شرکت در کنفرانسهای بینالمللی و نشستهای دیپلماتیک، همچنین اعمال تحریمهای جدید بر شرکتها و افراد مرتبط با برنامه هستهای ایران، از دیگر گامهایی است که انگلستان به تازگی در دستور کار خود قرار داده است. همچنین، گزارشها حکایت از این دارد که انگلستان قصد دارد به تقویت روابط نظامی و امنیتی با کشورهای همسایه ایران، از جمله عربستان سعودی و امارات متحده عربی، ادامه دهد تا از این طریق به تعادل قوا در منطقه نزدیکتر شود.
در همین راستا، برخی از کارشناسان مسائل امنیتی و روابط بینالملل بر این باورند که اقدامات جدید انگلستان میتواند بر شدت تنشها با ایران بیفزاید. آنها بر این نکته تأکید میکنند که هر گونه فشار مضاعف بر تهران ممکن است به واکنشهای شدید از سوی جمهوری اسلامی منجر شود، که این موضوع میتواند به افزایش ناآرامیها در منطقه و حتی فراتر از آن بیانجامد.
به موازات این تحولات، مقامات ایرانی نیز نسبت به اقدامهای اخیر انگلستان واکنش نشان دادهاند. آنان هشدار دادهاند که هر گونه اقدام تحریکآمیز از سوی کشورهای غربی، تنها به ایجاد بیاعتمادی و تشدید بحرانها منجر خواهد شد. در واقع، جمهوری اسلامی ایران بر پایبندی به استقلال خود تأکید کرده و هر گونه فشار خارجی را در راستای تلاش برای تحت فشار قرار دادن نظام جمهوری اسلامی میداند.
در نهایت، به نظر میرسد آغاز سناریوی جدید انگلستان برای مقابله با ایران، موضوعی چندوجهی و پیچیده است که نیازمند دقت نظر و پیگیری جدی از سوی دولتمردان ایران و دیگر کشورها خواهد بود. در این شرایط، مسأله دیپلماسی و گفتگو میتواند راهکار مناسبی برای کاهش تنشها و رسیدن به تفاهمهای لازم باشد. این وضعیت نه تنها بر آینده روابط ایران و انگلستان تأثیر خواهد گذاشت، بلکه در کلیت روابط ایران با کشورهای غربی نیز نقش بسزایی ایفا خواهد کرد.