یک اندیشکده معتبر آمریکایی با انتشار گزارشی، دور اول مذاکرات اخیر میان ایران و ایالات متحده را به سود تهران ارزیابی کرد. این گزارش با تحلیل دقیق مواضع و دستاوردهای هر دو طرف در این دور از گفتگوها، مدعی است که ایران توانسته است با اتخاذ رویکردی هوشمندانه و بهره‌گیری از اهرم‌های فشار خود، امتیازات بیشتری را نسبت به واشنگتن کسب کند. این ارزیابی از سوی یک نهاد پژوهشی آمریکایی می‌تواند بازتاب‌دهنده تغییر در دیدگاه‌ها نسبت به قدرت چانه‌زنی ایران در عرصه بین‌المللی باشد و سوالات مهمی را در خصوص استراتژی آینده ایالات متحده در قبال تهران مطرح سازد.
اندیشکده آمریکایی: ایران برنده واضح دور اول مذاکرات غیرمستقیم با واشنگتن بود
هرگونه تماس یا گفت‌وگو میان ایران و ایالات متحده، حتی به صورت غیرمستقیم، به سرعت به یکی از کانون‌های توجه و جستجوی خبری در سطح بین‌المللی تبدیل می‌شود. در همین راستا، اندیشکده معتبر و بانفوذ شورای روابط خارجی آمریکا (CFR) در تحلیلی از اولین دور مذاکرات اخیر در مسقط، با قاطعیت ایران را برنده این مرحله دانسته و دلایل این ارزیابی را تشریح کرده است که بازتاب زیادی داشته است.
اندیشکده شورای روابط خارجی (CFR) مستقر در نیویورک، در یادداشتی تحلیلی به بررسی اولین دور از گفت‌وگوهای هسته‌ای غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن که روز شنبه با میانجی‌گری عمان در مسقط آغاز شد، پرداخته و تأکید کرده است که ایران به وضوح برنده این دور از مذاکرات بوده است.
این اندیشکده آمریکایی برای نتیجه‌گیری خود سه دلیل اصلی را مطرح می‌کند:
۱. نحوه برگزاری مذاکرات: ایالات متحده تمایل به مذاکره مستقیم داشت، در حالی که ایران بر مذاکرات غیرمستقیم اصرار می‌ورزید. در نهایت، گفت‌وگوها در مسقط به صورت غیرمستقیم انجام شد که مطابق با خواست ایران بود. CFR اشاره می‌کند که هرچند ممکن است سلام و احوالپرسی کوتاهی میان استیو ویتکاف (نماینده آمریکا) و عباس عراقچی (مذاکره‌کننده ارشد ایران) صورت گرفته باشد، اما تعامل فراتر از این نبوده است.
۲. محدوده مذاکرات: گفت‌وگوهای عمان صرفاً بر برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود و شامل موضوعات مورد اختلاف دیگر مانند برنامه موشکی ایران و حمایت تهران از گروه‌های منطقه‌ای نمی‌شد. این دقیقاً همان چیزی است که ایران به دنبال آن بود و یکی از انتقادات اصلی به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) در دوران اوباما نیز همین محدود بودن دامنه مذاکرات بود.
۳. مواضع آمریکا و تغییر اهداف: به عقیده CFR، ایالات متحده از همان ابتدا با نشان دادن ضعف وارد مذاکرات شد و به نظر می‌رسد از هدف اولیه خود مبنی بر پایان دادن کامل به برنامه هسته‌ای ایران عقب‌نشینی کرده است. این اندیشکده به گزارش نیویورک تایمز استناد می‌کند که نشان می‌دهد، علی‌رغم درخواست‌های اولیه مقامات دولت ترامپ برای برچیدن کامل برنامه هسته‌ای و موشکی ایران و توقف حمایت‌های منطقه‌ای، هدف واقعی تیم مذاکره‌کننده (ترامپ و ویتکاف) صرفاً تضمین عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است.
شورای روابط خارجی در ادامه، درک رویکرد مذاکراتی نماینده آمریکا (ویتکاف) را دشوار خوانده و به مصاحبه او با وال استریت ژورنال پیش از مذاکرات اشاره می‌کند که گفته بود: «موضع امروز ما برچیده شدن برنامه هسته‌ای ایران است. البته این بدان معنا نیست که راه‌های دیگری برای سازش پیدا نخواهیم کرد… خط قرمز ما این است که توانایی هسته‌ای شما نمی‌تواند تسلیحاتی باشد.» CFR این اظهارات را مصداق یک “امتیاز پیشگیرانه” و نشان‌دهنده ضعف در موضع‌گیری می‌داند.
این اندیشکده استدلال می‌کند که اگر هدف نهایی تیم مذاکره‌کننده آمریکا، توافقی صرفاً برای بازرسی‌های آژانس از برنامه هسته‌ای ایران باشد، در حالی که ایران به توسعه برنامه موشکی و حمایت از گروه‌های منطقه‌ای ادامه می‌دهد، این عملاً همان برجام است؛ توافقی که رئیس جمهور ترامپ دقیقاً به همین دلایل (یک‌طرفه و بد بودن برای آمریکا) در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد.
CFR در پایان یادداشت خود با بیان اینکه به نظر می‌رسد مطالبات اولیه ترامپ پس از خروج از برجام برای رسیدن به توافقی جدید و بهتر، در حال فراموشی است، به دولت ترامپ توصیه می‌کند که از ابزارهای فشار خود برای دستیابی به توافقی جامع‌تر و فراتر از برجام استفاده کند.
