اتباع خارجی در ایران، کارفرمایان بسیاری از صنایع شده‌اند: نگاهی به وابستگی ما به آن‌ها و از دست دادن مشاغل تخصصی

اتباع خارجی در ایران: کارفرمایان بسیاری از صنایع و چالش‌های وابستگی به نیروی کار خارج از کشور

در سال‌های اخیر، کشور جمهوری اسلامی ایران با پدیده‌ای از ورود اتباع خارجی به بازار کار خود مواجه شده است که این موضوع از جنبه‌های مختلف قابل بررسی و تحلیل است. این گروه از نیروهای کار نه‌تنها به عنوان کارگران ساده در بازار کار ایران حضور دارند، بلکه در بسیاری از صنایع تخصصی و کلیدی نیز مشغول به فعالیت شده‌اند.

بسیاری از کارفرمایان در ایران به دلیل کمبود نیروی کار متخصص در برخی حوزه‌ها، به سراغ استخدام اتباع خارجی می‌روند. این مسئله به ویژه در صنایعی همچون فناوری اطلاعات، مهندسی، پزشکی و کشاورزی بارزتر است. در این صنایع، نیاز به مهارت‌های ویژه و تجربه‌های خاص، کارفرمایان را به این فکر واداشته است که از نیروی کار خارج از کشور استفاده کنند. به عنوان مثال، در صنعت ICT، استفاده از متخصصان بی‌نظیر خارجی توانسته است به سرعت رشد این صنعت کمک کند و نیروهای متخصص ایرانی را تحت فشار قرار دهد.

از سوی دیگر، آمارها نشان‌دهنده این واقعیت هستند که تعداد قابل‌توجهی از اتباع خارجی در ایران مشغول به کار هستند و این امر به نوعی به یک وابستگی اقتصادی تبدیل گشته است. با توجه به آمار رسمی، در سال‌های اخیر، بیش از ۲۵۰ هزار نفر از اتباع خارجی دارای مجوز کار، در ایران مشغول به فعالیت هستند. این تعداد فقط بخشی از نیروی کار موجود در بازار ایران را تشکیل می‌دهد و در بسیاری از موارد، این نیروها نقش کلیدی در پایداری و رشد اقتصادی ایفا می‌کنند.

نگاهی به واقعیت‌های اقتصادی نشان می‌دهد که وابستگی به نیروی کار خارجی می‌تواند اثرات مثبت و منفی داشته باشد. از یک سو، استخدام کارگران خارجی به کارفرمایان این امکان را می‌دهد که به سرعت نیازهای خود را برآورده کنند و از دانش و تجربه آن‌ها بهره‌برداری نمایند. اما از سوی دیگر، این وابستگی ممکن است باعث کاهش انگیزه برای آموزش و پرورش نیروی کار داخلی شده و به تدریج منجر به از دست رفتن مشاغل تخصصی برای ایرانیان گردد.

در بسیاری از موارد، احتمال آن وجود دارد که نیروی کار داخلی به دلیل عدم دسترسی به فرصت‌های شغلی مناسب، به عرصه‌های دیگری که تخصص و توانایی‌های آن‌ها به درستی به کار گرفته نمی‌شود، سوق پیدا کند. این موضوع نه‌تنها به بیکاری در میان جوانان ایرانی می‌انجامد، بلکه می‌تواند در درازمدت منجر به کاهش کیفیت نیروی کار و ناپایداری اقتصادی گردد.

دولت ایران با توجه به این چالش‌ها نیازمند سیاست‌گذاری‌های مؤثر در زمینه استخدام نیروی کار خارجی و همچنین تقویت و آموزش نیروی کار داخلی است. به منظور ایجاد توازن در بازار کار و جلوگیری از بروز بحران‌های اجتماعی و اقتصادی، ضروری است که دولت با برنامه‌ریزی‌های دقیق، بتواند نیروی کار ایرانی را به سمت شغل‌های تخصصی هدایت کرده و زمینه‌های اشتغال برای آن‌ها را بهبود بخشد.

بی‌تردید، هر کشوری برای تأمین نیازهای خود نیازمند تعامل با بازار جهانی است، اما این تعامل نباید به قیمت از دست رفتن شغل‌ها و تخصص‌های داخلی تمام شود. با بهره‌گیری از تجربه‌های جهانی و طراحی سیاست‌های مناسب در راستای رشد فرصت‌های شغلی برای نیروهای داخلی، ایران می‌تواند روند مثبت رشد اقتصادی خود را ادامه دهد و از ایجاد وابستگی شدید به نیروی کار خارجی جلوگیری کند.

در نهایت، واقعیت آن است که وجود اتباع خارجی در بازار کار ایران می‌تواند به عنوان یک فرصت تلقی شود، مشروط به آنکه سیاست‌ها و تدابیر مناسب اتخاذ گردد تا از بروز آسیب‌ها و چالش‌های ناشی از وابستگی به آن‌ها جلوگیری به عمل آید. بنابراین، این موضوع نیازمند توجه و پیگیری جدی تمامی نهادهای ذینفع در عرصه اقتصاد کشور است.