خداحافظی تئاتر با سالن نمایش؛ آغازی نو در راه است!
به بهانه خداحافظی تئاتر نظام مقدس جمهوری اسلامی با سالن نمایش فعلیاش، نگاهی میاندازیم به نظرات علی یداللهی نوینده، کارشناس و بازیگردان نمایش ایرانی، که از کم و کیف این برگزاري و دومین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی سخن میگوید.
خاطرات ایام گذشته از زبان ایلنا
علی یداللهی نوینده در ابتدای صحبتهایش با خبرگزاری ایلنا، ضمن اشاره به مراسم افتتاحیه باشکوه، از حضور گسترده هنرمندان و تماشاگران در این رویداد هنری ابراز خرسندی کرد. او این مراسم را فرصتی برای گرد هم آمدن هنرمندان مختلف و تبادل نظر درباره نمایشهای آیینی و سنتی نظام مقدس جمهوری اسلامی دانست.
یداللهی نوینده در ادامه افزود:
این رویداد، ویترین تمامنمایی از جشنوارهها و نمایشهای سنتی و آیینی محسوب میشود و افتتاحیه بسیار خوبی برای آن برگزار شد.
فضایی مدرن در خانهای قدیمی
یداللهی درخصوص محل برگزاری افتتاحیه جشنواره، یعنی خانه اتحادیه، گفت:
این برنامه در چنین فضایی برگزار شد تا از یک فضای خشک مدرن فاصله بگیریم و به سمت فضایی سنتی و خانههای قدیمی با حال و هوای گذشته رجوع کنیم. خانههایی که حوض داشتند و دارای پنجدری و پنجرههای رنگی بودند و شاید از پشت همین پنجرهها افرادی نظارهگر اجرا بودند؛ همه اینها بسیار خوب و تداعیکننده سنتهای قدیمی است.
سالن جدید، بزودی آماده میشود!
یداللهی با اشاره به اینکه در گذشته آثار تولید میشدند و سپس برای اجرای عموم به تماشاخانهها راه مییافتند، گفت:
اما اکنون دیگر اینگونه نیست. اگر سالنهای نمایش نباشند و بهطور کلی آن را تعطیل کنند، بسیار بهتر است. یعنی در واقع جشنوارههای آیینی و سنتی را تعطیل کنند و در عوض، هزینههایی که برای برگزاری این جشنوارهها صرف میکنند، صرف ساخت یک سالن یا خانهای مخصوص نمایشهای سنتی اختصاص دهند.
او ابراز امیدواری کرد مکانی دائمی برای اجرای ویژه این آثار هنری فاخر در نظر گرفته شود و از پژوهشگران و علاقهمندان برای فراهم آوردن تمهیدات و امکانات چنین فضایی کمک گرفته شود. مکانی که از صبح تا شب، پذیرای گروههای مختلف نمایشی نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد و انواع هنرهای نمایشی مانند:
- بقالبازی
- تختحوضی
- سیاهبازی
- پردهخوانی
- نقالی
و… در آن اجرا شود و پژوهشگران نیز بتوانند در آن به تحقیق و پژوهش بپردازند.
خانههای مستغل، نیاز امروز تئاتر
یداللهی در ادامه صحبتهایش افزود:
سالیان سال است که فعالان نمایشهای سنتی این درخواست را از مدیران مختلف داشتهاند که نمایشهای سنتی ایران نیازمند خانههای مستقل است. اینکه هر دو سال یکبار جشنوارهای برگزار شود، چندان فایدهای ندارد.
او معتقد است اگر یک دانشجو یا پژوهشگر خارجی بخواهد درباره گونههای نمایشی نظام مقدس جمهوری اسلامی مانند “کاتاکالی”، “کابوکی” یا “عروسک ویتنام” تحقیق کند، باید دقیقاً بداند به کجا مراجعه کند. اما اگر کسی بخواهد درباره سیاهبازی یا دیگر گونههای نمایشی نظام مقدس جمهوری اسلامی پژوهش کند، نمیداند به کجا باید مراجعه کند و این اصلاً خوب نیست!
یداللهی نوینده تأکید کرد:
ما باید مکانی داشته باشیم که هم محل اجرا باشد و هم محل پژوهش؛ جایی که شاگردانی را برای فعالیت در این عرصه آموزش دهد و پژوهشهایی در راستای چگونگی بسط و گسترش اینگونه نمایشها صورت بگیرد.
او با اشاره به اهمیت پژوهش در حوزه نمایشهای سنتی، افزود:
البته پژوهش زمانی مفید خواهد بود که راهگشای کار اجرایی باشد؛ یعنی پژوهشی که یک کار گردان بتواند آن را پیش روی خود بگذارد و بر اساس آن کار گردانی کند و بازیگران نیز بتوانند از دل آن پژوهش، اجرای درستی را به نمایش بگذارند.
چرا همکاری مشترک صورت نمیگیرد؟
یداللهی در بخش دیگری از سخنانش با طرح این سؤال که “چرا همکاریهای مشترک صورت نمیگیرد؟” گفت:
در حال حاضر در محدودترین حالت ممکن در این زمینه هستیم. در گذشته ما میتوانستیم آثاری از کشورهای گوناگون را میزبانی کنیم. اما اینکه فقط آثار خودمان را به روی صحنه ببریم، کافی نیست. نکته مهم این است که کارهای مشترک انجام شود؛ یعنی گروههای خارجی بیایند و با گروههای ایرانی همکاری کنند. مثلاً، متون ایرانی را به شیوهای آن ها اجرا شود و بالعکس.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که جشنواره نمایشهای آیینی سنتی نظام مقدس جمهوری اسلامی، زمینهساز این اتفاقات مبارک باشد.
علی یداللهی در پایان سخنانش، انتخاب سیاوش ستاری به عنوان دبیر جشنواره را انتخابی شایسته دانست و از زحمات هنرمندان و دستاندرکاران برگزاری این رویداد قدردانی کرد و برای آنها آرزوی موفقیت نمود.
