آیا سیگارها در آینده نزدیک گران‌تر خواهند شد؟ بررسی افزایش ۳۰ تا ۱۱۰ درصدی مالیات روی انواع سیگار
در سال‌های اخیر، موضوع مالیات بر سیگار و تأثیر آن بر قیمت نهایی این محصول به یکی از محوری‌ترین مسائلی تبدیل شده است که همواره در کانون توجه سیاست‌گذاران و کارشناسان بهداشت عمومی قرار داشته است. بر اساس آخرین بررسی‌ها و پیش‌بینی‌ها، به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک، قیمت سیگار در بازار ایران به‌طرز قابل توجهی افزایش خواهد یافت. این افزایش قیمت ناشی از طرح‌های جدید مالیاتی است که دولت در نظر دارد تا در راستای کاهش مصرف دخانیات و بهبود سلامت عمومی جامعه اجرا کند.
دولت ایران به منظور کاهش مصرف سیگار و تأمین هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مرتبط با مصرف دخانیات، تصمیم به افزایش مالیات بر انواع سیگار گرفته است. این اقدام، بنا به نظر کارشناسان، می‌تواند اثرات مثبتی در راستای افزایش آگاهی عمومی درباره مضرات سیگار و کاهش مصرف آن داشته باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که به‌منظور رسیدن به اهداف تعیین‌شده، پیشنهاداتی برای افزایش مالیات بر سیگار بین ۳۰ تا ۱۱۰ درصد مطرح شده است.
این افزایش مالیات اگر به مرحله اجرا درآید، تأثیرات عمیقی بر قیمت نهایی سیگار خواهد داشت. به عنوان مثال، اگر این مالیات به میزان ۳۰ درصد افزایش یابد، احتمالاً قیمت یک بسته سیگار به طور متوسط از حدود ۲۵ هزار تومان به نزدیک ۳۲۵۰۰ تومان افزایش خواهد یافت. در شرایطی که این افزایش به حدود ۱۱۰ درصد برسد، ممکن است قیمت یک بسته سیگار به بیش از ۵۲ هزار تومان برسد. چنین افزایش قیمتی به‌طور قطع بر سبد مصرفی مردم تأثیرگذار خواهد بود و می‌تواند به تغییر رفتار مصرف‌کنندگان منجر شود.
تجربه کشورهای دیگر در زمینه افزایش مالیات بر سیگار نشان می‌دهد که این اقدام به‌طور مؤثری می‌تواند مصرف سیگار را کاهش دهد. در برخی از کشورها، پس از اعمال مالیات‌های سنگین بر دخانیات، شاهد کاهش قابل توجهی در مصرف سیگار بوده‌ایم. به عنوان مثال، در کشور نروژ، با افزایش مالیات‌های سیگار، مصرف این محصول به شکل چشمگیری کاهش یافته و به همین ترتیب، هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های مرتبط با آن نیز کاهش یافته است.
با این حال، موضوع افزایش قیمت سیگار تنها به مبحث سلامت عمومی محدود نمی‌شود، بلکه مسائل اقتصادی نیز در این زمینه حائز اهمیت هستند. برخی از کارشناسان به این نکته اشاره می‌کنند که افزایش قیمت سیگار می‌تواند منجر به رشد بازار سیاه و فروش غیرقانونی سیگار شود. به همین دلیل، لازم است که دولت‌ها به‌صورت هم‌زمان اقداماتی را برای کنترل و نظارت بر توزیع غیرقانونی سیگار و همچنین آموزش و آگاهی‌رسانی به مصرف‌کنندگان انجام دهند.
از طرفی، این افزایش مالیات بر سیگار می‌تواند به افزایش درآمدهای دولت نیز منجر شود. با توجه به اینکه بازار سیگار به عنوان یکی از بخش‌های پر درآمد مالیاتی شناخته می‌شود، اجرای این سیاست می‌تواند به تقویت منابع مالی دولت کمک کند. دولت می‌تواند از این درآمدها برای هزینه‌های بهداشتی و درمانی، به‌ویژه برای مبارزه با بیماری‌های ناشی از مصرف دخانیات، استفاده کند.
در نهایت، این اقدام به دلایل مختلف و تحت شرایط خاص خود می‌تواند به یکی از سیاست‌های کلیدی دولت در جهت ارتقای سلامت عمومی و کاهش مصرف دخانیات تبدیل شود. باید توجه داشت که در کنار افزایش مالیات، ایجاد کمپین‌های آموزشی و تبلیغاتی برای آگاهی مردم از مضرات سیگار نیز بسیار حائز اهمیت است و می‌تواند در کاهش تمایل به مصرف دخانیات مؤثر واقع شود.
به طور کلی، به نظر می‌رسد که دولت ایران با برنامه‌ریزی برای افزایش مالیات بر سیگار، در نظر دارد تا ضمن کاهش مصرف، بهبود سلامت جامعه را هدف قرار داده و در عین حال از نتایج اقتصادی این اقدام نیز بهره‌مند شود. در صورت اجرای این政策، قیمت سیگار در آینده‌ای نزدیک با افزایش قابل توجهی مواجه خواهد شد و این موضوع می‌تواند بر سبک زندگی و رفتار مصرفی جامعه تأثیرگذار باشد.
