آهنگ‌هایی که قلبت رو لمس می‌کنن، حافظه‌ات رو جادو می‌کنن؟ (رازِ پنهانِ قدرتِ احساسات و موسیقی!)
آیا تا به حال شده آهنگی شما را به خاطرات دور ببرد؟ آیا می‌دانستید موسیقی فراتر از لذت‌بخش بودن، می‌تواند به تقویت حافظه، به ویژه در افراد مبتلا به آلزایمر، کمک کند؟ اما این جادوی موسیقی چگونه در مغز ما عمل می‌کند؟ یک مطالعه جدید، پرده از این راز برداشته و نشان می‌دهد که شدت احساساتی که هنگام گوش دادن به موسیقی تجربه می‌کنیم، تعیین‌کننده این است که کدام جنبه از حافظه ما تقویت می‌شود.
به عبارت دیگر، تاثیر موسیقی بر حافظه، یکسان و همگانی نیست و به واکنش‌های احساسی فردی بستگی دارد. این یافته‌ها، دریچه‌ای نو به سوی استفاده از موسیقی در درمان اختلالات حافظه، به ویژه از طریق رویکردهای شخصی‌سازی‌شده، می‌گشاید.
موسیقی و حافظه: یک رابطه پیچیده
مدت‌هاست که از موسیقی برای کمک به حافظه در شرایطی مانند آلزایمر استفاده می‌شود، اما مکانیسم دقیق عملکرد آن در مغز، همچنان نامشخص باقی مانده بود. مطالعه‌ای جدید، که توسط محققانی از جمله کایلا کلارک (Kayla Clark) از دانشگاه رایس (Rice University) و استفانی لیال (Stephanie Leal) از دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (University of California, Los Angeles) انجام شده، به بررسی این موضوع پرداخته است.
نتایج این تحقیق که در Journal of Neuroscience منتشر شده، نشان می‌دهد که واکنش‌های احساسی قوی‌تر، باعث تقویت حافظه کلی یک تجربه می‌شوند، در حالی که واکنش‌های احساسی متوسط، به افراد کمک می‌کنند جزئیات مشخص‌تری را به یاد بیاورند. به گفته محققان، این یافته‌ها نشان می‌دهد که تاثیر موسیقی بر حافظه، به جنبه‌های خاصی از حافظه محدود می‌شود.
کایلا کلارک در این‌باره می‌گوید: «هر چه افراد از موسیقی احساساتی‌تر شوند، کلیت یک رویداد گذشته را بهتر به یاد می‌آورند. اما افرادی که واکنش‌های احساسی معتدل‌تری به موسیقی نشان می‌دهند، جزئیات بیشتری از رویدادهای گذشته را به خاطر می‌آورند.»
کلیدهای اصلی در تاثیر موسیقی بر حافظه
این تحقیق، حقایق کلیدی زیر را در مورد تاثیر موسیقی بر حافظه آشکار می‌کند:
- اهمیت احساسات: شدت واکنش‌های احساسی به موسیقی، تعیین می‌کند که افراد جنبه‌های کلی یا جزئی یک خاطره را به یاد می‌آورند.
- نسخه یکسان برای همه وجود ندارد: عواملی مانند آشنایی با آهنگ، حال و هوا (شادی/غم) و نوع آهنگ، تاثیر قابل پیش‌بینی‌ای بر تقویت حافظه نداشتند. واکنش‌های فردی، عامل تعیین‌کننده بودند.
- پتانسیل شخصی‌سازی‌شده: تنظیم مداخلات موسیقایی بر اساس واکنش‌های احساسی فردی، می‌تواند نتایج بهتری را در درمان اختلالات مربوط به حافظه به همراه داشته باشد.
موسیقی، ابزاری برای بهبود حافظه: چشم‌اندازهای جدید
این مطالعه نشان می‌دهد که مداخلات موسیقایی برای بهبود حافظه در بیماران، باید شخصی‌سازی شوند، زیرا موسیقی به طور یکنواخت حافظه را تقویت نمی‌کند. محققان بر این باورند که کار آن‌ها، به اهمیت تخصصی بودن موسیقی در تقویت جنبه‌های مختلف حافظه اشاره دارد.
به گفته نویسندگان، یافته‌های آن‌ها، پیامدهای مهمی در توسعه مداخلات مرتبط با موسیقی شخصی‌سازی‌شده برای افراد مبتلا به اختلالات حافظه و خلقی دارد.
جزئیات مطالعه و چکیده مقاله
در این مطالعه، محققان ویژگی‌های مختلف موسیقی را دستکاری کردند تا واکنش‌های احساسی شرکت‌کنندگان را برانگیزند و تاثیر آن را بر حافظه آن‌ها ارزیابی کنند. آن‌ها دریافتند که افزایش‌های زیاد و کاهش‌های متوسط در برانگیختگی احساسی ناشی از موسیقی، منجر به تبادل کلیات و جزئیات در حافظه می‌شود. به این معنی که حافظه کلی بهبود می‌یابد، اما حافظه جزئی مختل می‌شود. در مقابل، افزایش‌های متوسط در برانگیختگی، منجر به بهبود حافظه جزئی و اختلال در حافظه کلی می‌شود.
نکته قابل توجه این است که برانگیختگی احساسی ناشی از موسیقی، تاثیرات منحصربه‌فردی بر حافظه جزئی داشت که برای پشتیبانی از حافظه رویدادی بسیار مهم است.
به طور خلاصه، این مطالعه نشان می‌دهد که موسیقی می‌تواند به طور موثری برانگیختگی احساسی ایجاد کند، که با آزادسازی هورمون‌های استرس مرتبط است و برای تعدیل احساسی حافظه مهم هستند. بنابراین، موسیقی می‌تواند به عنوان یک ابزار درمانی امیدوارکننده برای اختلالات حافظه و خلقی مانند بیماری آلزایمر یا افسردگی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، تاثیر موسیقی بر حافظه، به ویژگی‌ها، زمان‌بندی و توانایی آن در ایجاد برانگیختگی احساسی بستگی دارد.
منبع: SfN (Society for Neuroscience)
نویسنده: SfN Media
تصویر: Neuroscience News
