در هفته‌های اخیر، تحولات قابل توجهی در زمینه سیاست‌های نظامی و امنیتی آمریکا به ویژه در رابطه با اوکراین و ایران شکل گرفته است. یکی از این تحولات، انتقال سیستم ضدموشکی «پاتریوت» توسط ایالات متحده به اوکراین است. این اقدام، نشانه‌ای از تغییر رویکرد آمریکا در مواجهه با چالش‌های امنیتی متعدد از جمله تهدیدات ایران […]
در هفته‌های اخیر، تحولات قابل توجهی در زمینه سیاست‌های نظامی و امنیتی آمریکا به ویژه در رابطه با اوکراین و ایران شکل گرفته است. یکی از این تحولات، انتقال سیستم ضدموشکی «پاتریوت» توسط ایالات متحده به اوکراین است. این اقدام، نشانه‌ای از تغییر رویکرد آمریکا در مواجهه با چالش‌های امنیتی متعدد از جمله تهدیدات ایران و همچنین جنگ در اوکراین محسوب می‌شود.
سیستم «پاتریوت» که به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های دفاع هوایی در جهان شناخته می‌شود، توانایی شلیک به موشک‌های بالستیک و هواپیماهای دشمن را داراست. این سیستم به‌طور خاص در جنگ‌های مختلف از جمله در خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفته و به اسرائیل کمک کرده است تا در برابر تهدیدات هوایی خود از جانب گروه‌های مختلف دفاع کند. حال با انتقال این سامانه به اوکراین، ایالات متحده سعی دارد تا به کی‌یف در مقابله با حملات هوایی روسیه کمک کند.
از سوی دیگر، این تصمیم می‌تواند به‌عنوان یک سیگنال به ایران تلقی شود. در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سیاست‌های آمریکا نسبت به ایران به‌گونه‌ای طراحی شد که شامل افزایش فشارهای اقتصادی و نظامی بر این کشور بود. سوال اینجاست که آیا انتقال سیستم‌های پیشرفته نظامی به اوکراین نشان‌دهنده تغییراتی در مواضع ترامپ نسبت به ایران است یا خیر؟
از زمان خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، تنش‌ها بین دو کشور افزایش یافته است. ترامپ بارها بر این موضوع تأکید کرده بود که راهبرد وی شامل کاهش نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه و محدود کردن برنامه‌های نظامی آن کشور است. با این حال، حرکت به‌سوی حمایت از کشورهای دیگر مانند اوکراین، می‌تواند نشانه‌ای از تغییر استراتژی باشد که توجه به تهدیدات گسترده‌تر و نامتعارف‌تر را در بر می‌گیرد.
به‌ویژه با توجه به نقش هر دو کشور ایران و روسیه در تحولات منطقه‌ای و جهانی، ایالات متحده ممکن است در پی ایجاد ائتلاف‌هایی باشد که نه تنها به نفع اوکراین، بلکه به نفع برقراری امنیت در خاورمیانه نیز باشد. از این منظر، ارزیابی مجدد حدود و ثغور چالش‌ها و ایجاد مواضع هماهنگ می‌تواند استراتژی بهتری را برای ایالات متحده رقم زند.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، نحوه واکنش ایران به این اقدام آمریکا است. ایران در سال‌های اخیر به‌طور مداوم بر توانایی‌های بومی نظامی خود افزوده و اقدامات ضد هوایی را تقویت کرده است. این در حالی است که تهران در واکنش به تحولات بین‌المللی اغلب به سیاست‌های هجومی و تقویت نیروی نظامی خود در منطقه پرداخته است. بنابراین، انتقال سامانه «پاتریوت» به اوکراین می‌تواند به‌عنوان یک محرک جدید در عرصه نظامی خاورمیانه مطرح شود.
شایان ذکر است که اطلاعاتی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه این انتقال به شدت بر برنامه‌های تسلیحاتی ایران و همچنین نحوه سیاست‌گذاری‌های دفاعی آن تأثیر خواهد گذاشت. در واقع، تقویت همگرایی بین چین و ایران به‌عنوان اصلی‌ترین رقبای آمریکا ممکن است با این اقدام دچار تغییر و تحول بیشتری شود.
با نگاهی به افق‌های آینده، به‌نظر می‌رسد ایالات متحده در پی ایجاد یک استراتژی جامع‌تر و چشم‌انداز بلندمدت در رابطه با ایران و سایر تهدیدات جهانی است. این استراتژی ممکن است شامل به‌کارگیری تکنولوژی‌های پیشرفته مانند سامانه‌های ضدموشکی و همکاری نزدیک‌تر با کشورهای هم‌پیمان باشد. از این رو، شواهد کنونی نشان می‌دهد که سیاست‌های آمریکا به‌دور از یک بعدی‌نگری به چالش‌های امنیتی، به سوی رویکردی چندجانبه و چندبعدی در حرکت است.
در نهایت، روند تحولات نظامی در اوکراین و واکنش‌های احتمالی ایران را باید به عنوان اجزای حیاتی در تحلیل مسایل سیاسی و نظامی جهانی بررسی کرد. بر این اساس، باید دید که آیا این تغییرات در سیاست‌های دفاعی آمریکا می‌تواند از طریق فشارهای اقتصادی و نظامی بر ایران به ثبات مورد نظر دستیابی یابد یا خیر.
