آمریکا: هدف اصلی ما در مذاکرات با ایران، جلوگیری از دستیابی به سلاح هستهای است
در یک کنفرانس خبری اخیر، مقامات آمریکایی بار دیگر بر عزم و اراده خود برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاحهای هستهای تأکید کردند. این اظهارات در حالی مطرح میشود که جامعه بینالمللی همچنان نگران برنامههای هستهای ایران و تبعات آن بر امنیت منطقهای و جهانی است.
وزارت امور خارجه ایالات متحده در این نشست خبری، اعلام کرد که گفتگوها با ایران رویکردی دیپلماتیک برای حل مسئله هستهای این کشور است. بهویژه، مقامات آمریکایی اشاره کردند که این گفتگوها پس از خروج آمریکا از توافق هستهای برجام در سال ۲۰۱۸، تأثیرات قابل توجهی بر دیپلماسی با ایران گذاشته است.
در این میان، یکی از مقامات بلندپایه آمریکایی گفت: “هدف اصلی ما در این مذاکرات، اطمینان از آن است که ایران هرگز به سلاح هستهای دست نیابد. ما دیگر نمیتوانیم اجازه دهیم که تهدیدات هستهای یک کشور، بهطور خاص ایران، امنیت جهانی را به خطر اندازد.”
توافق هستهای برجام که در سال ۲۰۱۵ بین ایران و گروه ۱+۵ (آلمان و پنج کشور دائمی شورای امنیت سازمان ملل) به امضا رسید، بهطور خاص به محدود کردن برنامه هستهای ایران پرداخته بود. اما پس از خروج آمریکا از این توافق و بازگشت تحریمهای اقتصادی، ایران نیز هرگونه محدودیتهای مرتبط با برنامه هستهای خود را نادیده گرفته و در سالهای اخیر به غنیسازی اورانیوم اقدام کرده است.
یکی از نکات مهم در این مذاکرات، میتواند تلاش برای برقراری تعادل میان امنیت ملی منافع ایران و نگرانیهای امنیتی کشورهای واقع در اطراف آن باشد. مقامات آمریکایی اظهار کردند که در عین حال که بر تحریمها و فشارها تأکید دارند، تمایل به برگزاری مذاکراتی با ایران دارند که میتواند به نتیجهای سازنده منجر شود.
از سوی دیگر، ایران همواره تأکید کرده است که برنامه هستهای این کشور purely صلحآمیز است و هدف از آن تولید انرژی و مصارف پزشکی است. به همین دلیل، هرگونه تلاش برای محدود کردن این برنامه در نظر ایران بهعنوان تلاشی برای تحت فشار قرار دادن این کشور تلقی میشود. این موضوع بار دیگر ضرورت برقراری گفتوگوهای سازنده را اجتنابناپذیر میسازد.
خبرنگاران و تحلیلگران بینالمللی بر این باورند که موانع بسیاری در پیش روی این مذاکرات وجود دارد. مهمترین این موانع شامل نگرانیهای امنیتی اسرائیل و عربستان سعودی، دو کشور همسایه ایران، و همچنین تأثیرات منفی تحریمها بر اقتصاد ایران است. تحلیلگران بهویژه به این نکته اشاره میکنند که فشارهای اقتصادی به نوعی میتواند به نقض حقوق بشر در ایران منجر شود که خود مسئلهای پیچیده و حساس به شمار میآید.
برخی از کارشناسان نیز با اشاره به تاریخچه طولانی تنشها بین ایران و ایالات متحده، معتقدند که تنها راه دستیابی به یک توافق پایدار، ایجاد اعتماد بین دو طرف است. به اعتقاد آنان، گفتوگوهایی پیوسته و شفاف میتواند به تدریج منجر به کاهش تنشها و در نهایت، دستیابی به توافقی فراگیر برای صلح و امنیت منطقهای شود.
در نهایت، تلاشهای دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای، نه تنها بر آینده برنامه هستهای این کشور تأثیرگذار خواهد بود، بلکه میتواند به بهبود روابط ایران با سایر کشورهای جهان نیز کمک کند. به نظر میرسد که گفتگوها تنها راه حل موجود برای کاهش تنشها و ایجاد صلحی پایدار و معنادار در منطقه باشد، عملکرد کنونی ایالات متحده و رویکرد آن نسبت به ایران در این زمینه، اهمیت مضاعفی پیدا میکند.
آینده مذاکرات هستهای ایران، قطعاً آیندهای پیچیده و چالشبرانگیز خواهد بود، اما با عزم و اراده لازم، امید به یک توافق پایدار و مؤثر بین طرفین همچنان وجود دارد. در این راستا، جامعه جهانی نیز نظارهگر این تحولات خواهد بود تا بدین ترتیب، امنیت و صلح جهانی حفظ شود.