درخشش معماری با شکوه امپراتوری عثمانی در مسجد سلطان احمد استانبول

مسجد سلطان احمد «The Blue Mosque» از آن شاهکارهای دورۀ امپراطوری عثمانی است که شکوه و عظمت ساختارهای اسلامی را به جهان غربی نشان می داد. این مسجد همانطور که از نامش پیداست، طی سال های 1609 تا 1619 میلادی (987 ش. تا 997 ش.) به مدت 10 سال به دستور "سلطان احمد" ساخته شد و پس از مرگش در همین مسجد به خاک سپرده شد.

مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی، در 1453 میلادی (831 ش.) پایتخت امپراطوری بیزانس بود. در نزدیکی قسطنطنیه (استانبول امروزی) بنا شد و فاصلۀ اندکی تا مسجد بزرگ "ایا صوفیا" داشت. به این جهت به آن مسجد آبی «The Blue Mosque» اطلاق می شد که در طراحی و معماری داخلی آن از کاشی های آبی رنگ بزرگی استفاده شده بود تا دورنمای زیبایی برای بازدید داشته باشد. مرکز هماهنگی ساخت این بنا کاخ توپقاپی  بود. کاخ توپقاپی «Topkapı Sarayı» از مهمترین مکان های گردشگری فعلی است که در چند قدمی مسجد سلطان احمد قرار دارد، جایی که بین سال های 1465 تا 1853 میلادی (843 ش. تا 1231 ش.) به مدت 338 سال، محل اداری و سیاسی و فرماندهی امپراطوری عثمانی بود و بعدها این مرکز به دستور "سلطان عبدالمجید" به قصر تازه ‌ساز دلمه باغچه منتقل شد.

این مسجد زمانی ساخته شد که سلطان احمد (پسر سلطان محمد سوم) 19 سال داشت و طراحی و ساختش آنقدر طولانی شد که همزمان شد با مرگ سلطان احمد.  اما یکی از اتفاقات جالب توجهی که در بازدید اولیه از این بنا با آن مواجه می شوید، مسجد ایا صوفیه است که درست روبه روی مسجد سلطان احمد قرار دارد! سلطان احمد به عمد دستور ساخت مسجدی به نام خودش را در مقابل مسجد ایا صوفیه داد، تا نشان دهد معماران مسلمان می توانند بهتر از همنوعان مسیحی خودشان آثار باستانی اصیل بسازند.

 با تمام تلاش هایی که معماران مسلمان در ساخت مسجد سلطان احمد داشتند، در نهایت قبه هایی کوچک و ساختمان کوچکتری به نسبت بنای مسجد ایا صوفیه بنا شد که موجبات خشم  سلطان احمد را فراهم کرد. مسجد سلطان احمد دارای دو قبه اصلی است که اولی 33 متر قطر و دومی 43 متر ارتفاع دارد که با هماهنگی زیبایی در تلاقی با بخش های دیگر مسجد طراحی و ساخته شدند. در حال حاضر، مسجد سلطان احمد تنها مسجد ترکیه است که 6 مناره دارد و با 20 هزار کاشی دست ساز که دور تا دور صحن مسجد نصب شدند، ساخته شده است. در طراحی داخلی مسجد، آیاتی از قرآن کریم دیده می شود که به خط سید کاظم غباری نوشته شده، شخصی که از منظر تاریخی، بزرگترین خطاط آن زمان محسوب می شد.

دیوارهای صحن داخلی مسجد در آن زمان با سرامیک ساخته شده و طراحی صحن اصلی به گونه ای است که همه افراد حاضر در مسجد بتوانند امام جماعت را ببینید. نورپردازی محیط توسط لوسترهای بزرگی که از سقف آویزان شدند انجام می شود و در کنار آن بیش از 200 پنجرۀ مختلف در مناره و سقف دیده می شود که نور خورشید را به داخل هدایت می کنند.

مسجد سلطان امدی، بنایی پر بازدید

مسجد سلطان احمد «The Blue Mosque» در حال حاضر یکی از محبوب ترین و پربازدیدترین جاذبه های تاریخی ترکیه برای توریست های خارجی است که هر ساله در لیست بازدید اکثریت تورهای استانبول قرار دارد. بازدید از مسجد سلطان احمد رایگان است و به همین دلیل همیشه دارای صف های طولانی است که در مواقع نماز تعطیل می شود. نکتۀ مهم در طراحی بنای مسجد این است که به دلیل گذر زمان، خبری از کاشی های آبی رنگ نیست و چیزی که با آن معروف شده، در حال حاضر دیده نمی شود و چیزی که می بینید کمی خاکستری مانند است که به دلیل گذر چندین قرن از ساخت بنا طبیعی است.

در واقع آبی بودن مسجد هیچ ارتباطی به طراحی خارجی آن ندارد و همه آنچه در این مورد گفته می شود، به معماری و طراحی داخلی آن بر می گردد. در کنار بازدید از این بنای تاریخی می توانید از آرامگاه و میدان سلطان احمد، میدان هیپوتروم، فواره آلمانی، مسجد ایاصوفیه، بازار آراستا، پارک گولهانه، مسجد سوکولو و ... که همۀ آنها در چند قدمی این بنای تاریخی قرار دارند بازدید کنید. مسئولین مسجد معتقدند که این مکان دارای تقدس ویژه ای است. به همین دلیل غیر مسلمانان برای بازدید از مسجد باید از ضلع غربی وارد شوند و مسلمانان هم باید با رعایت حجاب و لباس مخصوصی که به آنها داده می شود وارد مسجد شوند.

 از نظر موقعیت جغرافیایی،  این بنا در نزدیکی تنگه بُسفُر «Bosporus» قرار گرفته که دریای سیاه را به دریای مرمره متصل می کند. یعنی جایی که دو قارۀ اروپا و آسیا از هم جدا می شوند و شهر استانبول در دو طرف این تنگه قرار گرفته است. بنابراین منطقه ای بکر و از لحاظ گردشگری رده بالا است. این بنای تاریخی در طول سده های اخیر بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته تا اینکه امروزه به یکی از آثار مهم گردشگری و تاریخی ترکیه محسوب می شود. شما می توانید با رزرو هتل های استانبول در نزدیکی این بنا لحظات خوبی را سپری کنید.

ساعت بازدید از مسجد سلطان احمد چه زمانی است!؟

غیر از ساعات برپایی نمازهای واجب، بازدید از این بنا در طول ساعات مختلف روز رایگان و از ساعت 8:30 صبح شروع می شود و در ساعت 4:45 بعد از ظهر به اتمام می رسد. جمعه ها نیز ساعت بازدید از این بنا از 1:30 دقیقه شروع می شود. اگر شما هم بلیط هواپیما استانبول را رزرو کرده اید، پس از ورود به شهر می توانید با استفاده از تاکسی، تراموا، اتوبوس یا مترو به مسجد برسید و آن را در محلۀ سلطان احمد که در منطقۀ فاتح قرار گرفته پیدا کنید.

منبع:eligasht.com
اطلاعات تماس الی گشت:
تلفن: 0218540
ایمیل: [email protected]
آدرس: تهران، خیابان بهشتی، خیابان خالد اسلامبولی، کوچه 23، پلاک 7