واضح آرشیو وب فارسی:فارس: سایت تحلیلی «پالیت آسیا»:اجرای طرح «جاده ابریشم» توازن قدرت در آسیای مرکزی را تغییر میدهد
هدف چین افزایش نفوذ در آسیای مرکزی است و طرح «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» توازن قدرت در آسیای مرکزی را تغییر میدهد.
به گزارش خبرگزاری فارس در بیشکک، به نقل از سایت تحلیلی «پالیت آسیا»، دولت چین در حال برنامهریزی اجرای چندین پروژه در جهت افزایش نفوذ و گسترش روابط با کشورهای آسیای مرکزی است. یکی از اصلیترین طرحها، اجرای طرح «کمربند اقتصادی جاده ابریشم» است. پیادهسازی این طرح برای «پکن» به مثابه "یک حرکت هوشمندانه شطرنج" است. این اقدام توازن قدرت در آسیای مرکزی را تغییر خواهد داد و به طور کلی برنامههای ذهنی چین را با استفاده از نیروی مادی غنی تحقق خواهد بخشید. آسیای مرکزی؛ منطقه کلیدی برای اجرای جاده ابریشم چین، آسیای مرکزی را یک منطقه کلیدی برای اجرای طرح جاده ابریشم خود میداند. وجود منابع طبیعی فراوان امتیاز ژئواستراتژیک آسیای مرکزی است که در تحقق این طرح نقش مهمی را ایفا میکند. از نظر ژئوپولیتیک نیز نفوذ روسیه، چین و هند در منطقه آسیای مرکزی به عنوان توسعه فضای استراتژیک دیده میشود زیرا نفوذ در این منطقه، امنیت کشورهای ذکر شده را تضمین خواهد کرد. البته علاوه بر 3 کشور فوقالذکر، آسیای مرکزی یک منطقه استراتژیک برای دیگر رقبا مانند ایران، عربستان، ترکیه، افغانستان و آذربایجان نیز محسوب میشود. منطقه آسیای مرکزی، به غیر از چین و روسیه در مجاورت مناطق جنوب آسیا قرار گرفته و به کشورهای شوروی سابق و خاورمیانه هم دسترسی دارد. آسیای مرکزی یک منطقه گسترده با جمعیت بزرگ، دارای بازارهای جغرافیایی عظیم و منابع طبیعی فراوان است. مسکو از طریق توسعه روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای آسیای مرکزی قصد دارد تا بازارهای این منطقه را در دست گیرد. این کشور با توجه به پتانسیل نامحدود بازار و کمربند اقتصادی جاده ابریشم که دسترسی به بازارهای اروپا را امکانپذیر میکند به دنبال ایجاد مکانیسم خاص دایره اقتصادی خود در این منطقه است. از نقطه نظر سیاست خارجی سنتی چین، منطقه مرزی آسیای مرکزی برای تجارت و بازرگانی نسبتا امیدوارکننده به نظر میرسد. با این حال با توجه به اینکه پس از گسترش جاده ابریشم، وابستگی پکن به کشورهای آسیای مرکزی افزایش یافته است، تغییر رفتار سیاست خارجی چین در منطقه ضروری به نظر میرسد. به طوریکه لازم است هدف اصلی سیاست خارجی جدید چین، قراردادن منافع اقتصادی پکن برای ورود به آسیای مرکزی باشد. سیاست روسیه در منطقه به وضوح تعریف شده است. تمایل به ایجاد یک اتحاد استراتژیک با چین در مقابل نیروهای غربی است که تلاش میکنند روسیه را بیثبات کنند. «انقلابهای رنگی» که توسط آمریکا در قرقیزستان انجام شد، در واقع نمایش مضحکی بود که فرصت فوقالعادهای را در اختیار مسکو قرار داد. در مقابل، سیاست چین فاقد استقلال و ویژگیهای فرهنگی آسیایی است. روسیه به طرز ماهرانهای با استفاده از مذاکرات «سازمان همکاری شانگهای» مسیر خود را در آسیای مرکزی هموار میکند. مسکو به طور مداوم بسیاری از مسائل و مشکلات خود را از طریق سازمان همکاری شانگهای حل و فصل میکند. هرچند بسیاری از توافقات غیر واقعی به نظر میرسند اما اثر تبلیغاتی خوبی برای کشورهای غربی دارد و به آنها نشان میدهد که روسیه در آسیای مرکزی حق رهبری دارد. هدف چین امنیت در آسیای مرکزی چین در اداره امور آسیای مرکزی، به جز در موارد معدودی از منافع روسیه دفاع میکند. با وجود همکاری تجاری و اقتصادی قوی چین با کشورهای این منطقه هنوز هم اقدامات با تأخیر صورت میگیرند. اثبات این مسئله هم تأخیر در ایجاد منطقه تجاری آزاد سازمان همکاری شانگهای است. نتایج همکاری متقابل -روابط چین با کشورهای منطقه- از طریق ابزار سازمان همکاری شانگهای در زمینه سیاست، اقتصاد، فرهنگ و غیره و همچنین عدم وجود ادعاهای ارضی، رسیدن به یک چارچوب استراتژیک برای تأمین انرژی است. هدف اصلی سیاست خارجی چین در منطقه ایجاد امنیت در مناطق مرزی و تأمین پایدار منابع معدنی است. تمرکز سیاست خارجی این کشور بر روی دولتهای کشورهای آسیای مرکزی میباشد. برای پیشرفت ساخت و ساز جاده ابریشم و تطابق آن با برنامههای استراتژیک کشورهای منطقه و همچنین ایجاد یک نقش کلیدی در کشورهای آسیای مرکزی، پکن در حال برنامهریزی گامهای زیر برای اجرای سیاست خارجی خود در این منطقه است: 1. تغییر ایدئولوژی کار و دنبال کردن اقتصاد بازار. پکن باید مسئولیت تاریخی خود در جهت حفظ صلح و توسعه کشورهای تازه شکل گرفته که دارای تاریخ و سنت قدیمی هستند، را بپذیرد. این کشور نیاز دارد تعصبات ایدئولوژیک خود را کنار گذارد تا بتواند سیاست خارجی خود در آسیای مرکزی را بر اساس حقایق واقعی پایهریزی کند. هرگونه عوامل مطلوب مؤثر بر استانداردهای زندگی مردم کشورهای آسیای مرکزی از جمله همکاریهای اقتصادی و ساخت جاده ابریشم بدون توجه به منشأ آنها (داخلی یا خارجی، دولتی یا ملی، شرقی یا غربی) باید جدی گرفته شود و با گسترش همکاریها، منافع اقتصادی چین را توسعه دهد. 2. توجه همزمان به فعالیت سازمانهای غیر دولتی و نیروهای اجتماعی و پیشبرد موازی آنها. جاده ابریشم و ایجاد یک بازار بزرگ منطقهای، هدف استراتژیک بلندمدت است اما برای ساخت چنین بازاری نیاز به جذب نهادهای اجتماعی است. به همین دلیل علاوه حفظ سطح کنونی رابطه با دولتهای کشورهای منطقه، چین نیازمند گسترش روابط با این کشورها و متحد کردن مردم با استفاده از تمام منابع و قدرت برای تحقق اهداف استراتژیک سیاست خارجی خود میباشد. 3. تکیه بر دیپلماسی عمومی و به رسمیت شناختن ایدههای مشترک فرهنگ آسیایی در میان کشورهای آسیای مرکزی. کشورهای آسیای مرکزی به تدریج با جامعه آسیایی یکی میشوند و همچنین هویت آسیایی آنها افزایش مییابد. زیرا هر چند این کشورها در آسیا هستند اما فرهنگ سیاسی آنها به عنوان یک تمدن اروپایی شناخته میشود. روابط کشورهای آسیای مرکزی با روسیه به دلیل ارزشهای فرهنگی مشترک دارای پایه و اساس محکمی است. موضع چین در آسیای مرکزی بسیار ضعیف است به منظور ایجاد یک پایه قوی در منطقه نه تنها حمایت از دولت بلکه حمایت از نیروهای غیر دولتی نیز لازم است. چرا که بدون پشتیبانی مردم، پکن قادر به نفوذ در منطقه نخواهد بود. تنها همکاری با نیروهای غیر دولتی و تغییر هویت فرهنگی کشورهای آسیای مرکزی به سمت جامعه آسیایی میتواند باعث حضور این کشور در منطقه شود و پس از آن میتوان پروژه جاده ابریشم را با موفقیت پیاده کرد. 4. حمایت از تعادل دیپلماتیک بین قدرتها روابط بین پکن و مسکو نقش مهمی را در وضعیت جغرافیای سیاسی منطقه ایفا میکند. شراکت استراتژیک روسیه و چین، به توسعه همکاری این کشور با کشورهای منطقه آسیای مرکزی در حوزه امنیت، اقتصاد و فرهنگ و همچنین تأمین ثبات و پیشرفت در منطقه شمال غربی چین کمک کرده است. امروزه پکن در حال ورود به مرحله جدیدی از روابط با کشورهای آسیای مرکزی است و ابتکار سیاسی خود را با اقدامات خاص در پروژه کمربند اقتصادی جاده ابریشم به پیش میبرد. در حال حاضر، سیاست خارجی چین موفق شده است که بدون قطع روابط با آمریکا و دیگر قدرتها، همکاری با روسیه و همچنین کشورهای آسیای مرکزی را گسترش دهد و برای اولین بار مسکو (که با مخالفتهای غرب مواجه شده و در وضعیت دشوار اقتصادی قرار گرفته است) را پشت سر گذارد. انتهای پیام/ح
95/05/17 :: 13:00
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 47]