واضح آرشیو وب فارسی:جوان آنلاین: قراردادهای نفتی معلق ميان بغداد و اربيل
انتقال نفت كردستان عراق به بازارهاي صادراتي و البته سوآپ نفتخام، تبديل به يك چالش بزرگ ميان حكومت مركزي اين كشور و اقليم كردستان شده است و ايران براي نقش آفريني در اين ميان، به سوي حكومت مركزي رفته است، درست بر خلاف روسيه و تركيه.
نویسنده : وحید حاجیپور
منابع نفتي قابل توجه در اقليم كردستان موجب شده است تا كردها بيش از گذشته به سمت خودمختاري حركت كنند و خواهان استقلال بيشتر از حكومت مركزي شوند كه با مخالفت بغداد مواجه شده است. عراقيها معتقدند نفت كردستان متعلق به همه مردم عراق است و اين اقليم بايد بخشي از درآمدهاي نفتي خود را در اختيار حكومت مركزي قرار دهد ولي كردها با رد اين موضوع به انعقاد قرارداد با شركتهاي خارجي در حوزه كشف و استخراج تا فروش نفت ميپردازند كه موجب تشديد اختلافات شده است به طوري كه بغداد با تهديد اقليم كردستان، درصدد در نظر گرفتن محدوديتهاي بودجهاي براي اين خطه است.
البته مسئولان اقليم گفتهاند نيازي به بودجه مركزي ندارند و به سطحي از توانايي و بنيه مالي رسيدهاند كه ميتوانند خود را سر پا نگه دارند و به هيچ عنوان به خواسته بغداد توجه نميكنند.
پيشينه اقلیم
كردهاي عراق سالها پيش از به حكومت رسيدن صدام حسين خواستار خود مختاري بودند و در زمان صدام مبارزات خود را به مبارزات مسلحانه تغيير دادند و مورد حمايت رژيم پهلوي و رژيم صهيونيستي قرار گرفتند به طوري كه در توافق الجزاير كه ميان شاه و صدام منعقد شد، يكي از تعهدات ايران، عدم حمايت مالي و تسليحاتي از كردستان عراق بود. صدام پس از قرارداد الجزاير فشارها را بر كردستان تشديد كرد و اين اقليم در اختناق كامل قرار داشت تا روزي كه ديكتاتور بينالنهرين سرنگون شد.
با سرنگوني صدام، جلال طالباني و مصطفي بارزاني دو بزرگ كردهاي عراق به فكر استقلال بيشتر افتادند ولي از آنجايي كه طالباني چهرهاي سياسي بود اين خواسته را از طرق ديگري پيگيري كرد درست بر خلاف مصطفي بارزاني كه به طور شفاف و صريح دم از استقلال زد و در اين كشمكش دچار اختلافات جدي با جلال طالباني شد.
نقطه اتكاي بارزاني منابع نفتي بود كه اين منابع در گستره اقلیم کردستان قرار داشت و لذا با تدوين قراردادهاي جديد و جذاب نفتي، شركتهاي بزرگ نفتي را به كردستان كشاند تا كار توليد نفت آغاز شود. شركتهاي بزرگي هم با توجه به نوع قراردادهاي اين اقليم، راهي كردستان شدند و قراردادهاي مهمي را منعقد كردند. همين موضوع موجب ناراحتي حكومت مركزي شد و رسماً اعلام كرد انعقاد قراردادهاي نفتي با حكومت مركزي است و اگر شركتهاي نفتي قرارداد خود را فسخ نكنند آنها را از ساير نواحي عراق اخراج خواهد كرد و ديگر اجازه كار به آنها نخواهد داد.
واكنش شركتهاي نفتي به اين تهديد چيزي جز بياعتنايي نبود و اين شركتها از جمله اگزون موبيل با بيتوجهي به اين اولتيماتوم، در كردستان ماندند و قيد بصره را زدند.
فروش نفت
با توسعه ميادين نفتي كردستان و افزايش توليد به بيش از 500 هزار بشكه، اربيل براي صادرات نفت هم با تركيه وارد معامله شد كه خشم بغداد را بر انگيخت. نفت اربيل و كركوك با ميانجيگري تركيه و واسطهگري فرزند رجب طيب اردوغان به اسرائيل صادر ميشد و با توجه به اختلافات موجود ميان عراق و تركيه همه چيز تيره و تار شد به طوري كه ايران مذاكرات خود با عراقيها و كردستان عراق را براي ترانزيت نفت كردستان متوقف كرد تا تكليف مشخص شود.
از آنجايي كه روابط سياسي ايران و عراق بسيار نزديك و استراتژيك است مذاكرات با كردستان عراق متوقف شد و وزير نفت ايران به بغداد سفر كرد تا اجازه ترانزيت نفت كردستان را با وزير نفت عراق نهايي كند.
هفته گذشته اين موضوع نهايي شد ولي دفتر امور خارجي اقليم كردستان عراق در واكنش به توافق بغداد با تهران براي صادرات نفت كركوك از طريق ايران اعلام كرد در نظر نگرفتن نظر اقليم كردستان عراق در مورد اين موافقتنامه دوجانبه موجب بروز مشكلاتي در اين توافق خواهد شد. عبدالله آكرايه، مديركل روابط اربيل و تهران در اقليم كردستان گفت:«فروش احتمالي نفت كركوك به ايران يك موضوع قديمي است. اين مذاكرات از مدتها قبل در جريان بوده است. اين موضوع مجدداً مورد بحث قرار گرفته است اما ما معتقد نيستيم كه اين مذاكرات به اقدام منجر خواهد شد، زيرا هيچ كس با اقليم كردستان مشورت نكرده است.»
حالا اقليم كردستان به ايران پيغام داده است كه بايد با ما هماهنگ باشيد و نه بغداد ولی ايران ترجیح میدهد همه چیز با هماهنگی بغداد باشد اما روسيه و تركيه مذاكرات خود را با كردستان تمام كردهاند و عرصه بر ايران تنگ شده است. گرچه ايران با عراق تفاهمنامهاي را براي تزانزيت نفت كركوك نهايي كرده است ولي با توجه به حجم اختلافات و پيشنهادات روسيه و تركيه به اقليم، معلوم نیست كه ايران بتواند در اين حوزه پر سود نقشآفريني كند.
منبع : روزنامه جوان
تاریخ انتشار: ۰۶ اسفند ۱۳۹۵ - ۲۱:۴۱
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: جوان آنلاین]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 26]